Öz
Objective: This research was carried out to determine the problems experienced in initiating breastfeeding after cesarean section.
Methods: The research was cross-sectional-analytical, with 260 women who had a cesarean section at Denizli State Hospital between 09 December 2019 and 09 December 2020. The data of the study were collected by face-to-face interview method using the "Descriptive Information Form" prepared by the researcher, the LATCH Breastfeeding Diagnostic Scale and the Breastfeeding Attitude Assessment Scale. The data of the study were evaluated with descriptive statistics and independent groups t test, mann whitney u test, one-way analysis of variance, kruskal wallis, pearson and spearman correlation analysis, multiple regression analysis.
Results: Of the 260 mothers who participated in the study, (%55.8) reported problems in breastfeeding. Breastfeeding problems experienced by mothers were as fallows; no milk (%52.4), post-cesarean pain (%1.7), uncomfortable breastfeeding position (%21.4), flat/sunken nipple (%14.5), not getting help from midwife (%2.8), and other problems (%.7,6). The total score range of the mothers on the LATCH Breastfeeding Diagnostic Scale was 3.50-9.50, with an average of 7.21±1.27. The BAAS score was in the range of 67.00-176.00, with an average of 118.70±19.30.
Conclusion: These data suggested that the majority of mothers have problems in initiating breastfeeding after cesarean section. Mothers with low breastfeeding success and negative breastfeeding attitudes have many problems than others.
Anahtar Kelimeler
Breastfeeding Problems Cesarean Delivery Initiation Breastfeeding Midwife
Proje Numarası
proje değil
Kaynakça
- 1. Coşkun, T. (2003). Anne sütü ile beslenmenin yararları. Katkı Pediatri Dergisi, 25(2), 199-200.
- 2. United Nations International Children's Emergency Fund [UNICEF], (2021). The state of the world’s children. Children, Food and Nutrition: Growing well in a changing world. New York: UNICEF.
- 3. T.C. Sağlık Bakanlığı (2015). Emzirme Danışmanlığı El Kitabı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi. Ankara, 2015. https://istanbulism.saglik.gov.tr/Eklenti/7712/0/emzirmedanismanligielkitabipdf.pdf (Erişim Tarihi:29.05.2023).
- 4. Özmert, E. (2005). Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-1: Beslenme. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48(1), 79-195.
- 5. Savin, F., Lupica, M. M. (2006). Breast milk, biological constituents for health and well-being in infancy. Recenti Prog Med, 97(10), 519-27.
- 6. Karaçam, Z., Sağlık, M. (2018). Emzirme sorunları ve sorunlara yapılan girişimler: Türkiye’de yapılan çalışmalara dayalı bir sistematik derleme. Turk Pediatri Ars, 53(3), 134-48.
- 7. Özkara, H., Fidancı, B. E., Yıldız, D., Kaymakamgil, Ç. (2016). Emzirme danışmanlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6), 551-555. DOI: 10.5455/pmb.1-1436701913.
- 8. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması [TNSA]. (2018). http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor.pdf. (Erişim Tarihi: 29.05.2023).
- 9. Cangöl, E., Şahin, N. H. (2014). Emzirmeyi etkileyen faktörler ve emzirme danışmanlığı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 45(3), 100-5.
- 10. Isik, Y., Dag, Z. O, Tulmac, O. B. (2016). Early postpartum lactation effects of cesarean and vaginal birth. Ginekologia Polska, 87(6), 426-30.
- 11. Tokat, M. A., Serçekuş, P., Yenal, K. (2015). Early postpartum breast-feeding outcomes and breast feeding self-efficacy in turkish mothers undergoing vaginal birth or cesarean birth with different types of anesthesia. Int J Nurs Knowl, 26(2), 73-9.
- 12. Tewabe, T. (2016). Timely initiation of breastfeeding and associated factors among mothers in Motta town, East Gojjam zone, Amhara regional state, Ethiopia, A crosssectional study. BMC Pregnancy Childbirth, 16(1), 314.
- 13. Sutherland, T., Pierce, C. B., Blomquist, J. L. (2012). Breastfeeding practices among first-time mothers and across multiple pregnancies. Matern Child Health, 16(8), 1665-71.
- 14. World Health Organization [WHO]. (2016). Statement on caeserean rates http://www.who.int/reproductivehealth/publications/maternal_perinatal_health/csstatemen/ (Erişim Tarihi: 29.05.2023).
- 15. Kurnaz, D. (2014). Erken postpartum dönemde annelerin emzirmeye ilişkin tutum ve başarılarını etkileyen faktörler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
- 16. Koç, M. (2014). 0-2 Yaş arası çocukları olan annelerin ilk 6 ay sadece anne sütü verme durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Ankara.
- 17. Aslan, Y. (2016). Annelerin emzirme öz-yeterliliği ve depresyon riski ile ilişkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, yüksek lisans tezi, Konya.
- 18. Adams, D., Hewell, S. (1997). Metarnal and professional assessment of breastfeeding. J Hum Lact, 13(4), 279-283.
- 19. Koyun, K. (2001). LATCH Emzirme tanılama ölçeğinin kullanımı ve yenidoğan emzirme başarısını inceleyen bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.
- 20. Arslan, H. Ö. (2015). Emzirme tutumunu değerlendirme ölçeği. KASHED, 2(1), 53-58.
- 21. Çalık, K. Y., Çetin, F. C., Erkaya, R. (2017). Annelerin emzirme konusunda uygulamaları ve etkileyen faktörler. GÜSBD, 6(3): 80-91.
- 22. Ünsal, H., Atlıhan, F., Özkan, H., Targan, S., Hassoy, H. (2005). Toplumda anne sütü verme ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48(3), 226–233.
- 23. Arslan, H. Ö. (2015). Emzirme tutumunu değerlendirme ölçeği. KASHED, 2(1), 53-58.
- 24. Çalık, K.Y., Çetin, F.C., Erkaya, R. (2017). Annelerin emzirme konusunda uygulamaları ve etkileyen faktörler. GÜSBD, 6(3): 80-91.
- 25. Ünsal, H., Atlıhan, F., Özkan, H., Targan, S., Hassoy, H. (2005). Toplumda anne sütü verme ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48(3), 226–233.
- 26. Güler, E. S., Yanıkkerem, E. (2018). Kadınların doğum yöntemleri ve sezaryen sonrası vajinal doğum hakkında düşünceleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(1), 27-36.
- 27. Erbaş, N. (2017). Postpartum dönemde kadınların doğum şekline göre yaşadıkları sağlık sorunlarının belirlenmesi: Sivas’tan 2012 yılına ait bir örnek. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 26(4), 133-138.
- 28. Evcil, F. Y., Zoroğlu, G. (2020). Bir üniversite hastanesinde doğum yapan annelerin anne sütü ve emzirmeye ilişkin bilgi ve davranışlarının değerlendirilmesi. Kafkas J Med Sci, 10(3), 221–227 doi: 10.5505/kjms.2020.26429.
- 29. Yenal, K., Tokat, M.A., Ozan, Y.D., Çeçe, Ö., Abalın, F.B. (2013). Annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(2), 14-19.
- 30. Kurnaz, D., Hazar, H. U. (2021). Erken postpartum dönemde annelerin emzirmeye ilişkin tutum ve başarılarını etkileyen faktörler. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 4(2), 76–86.
Öz
Amaç: Araştırma sezaryen doğum sonrası emzirmenin başlatılmasında yaşanan sorunları belirlemek amacıyla yapıldı.
Yöntem: Araştırma, kesitsel-analitik olarak, 09 Aralık 2019 ve 09 Aralık 2020 tarihleri arasında, Denizli Devlet Hastanesi’nde sezaryen doğum yapan 260 kadın ile gerçekleşti. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından hazırlanan “Tanıtıcı Bilgi Formu” ile LATCH Emzirme Tanılama Ölçeği ve Emzirme Tutumunu Değerlendirme Ölçeği kullanılarak, yüz yüze görüşme yöntemi ile toplandı. Çalışmanın verileri tanımlayıcı istatistikler ve bağımsız gruplarda t testi, mann whitney u testi, tek yönlü varyans analizi, kruskal wallis, pearson ve spearman korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi ile değerlendirildi.
Bulgular: Araştırmaya katılan 260 anneden, 145’i (%55.8) emzirmede sorun yaşadığını bildirmiştir. Annelerin yaşadıkları emzirme sorunları; sütünün gelmemesi (%52.4), sezaryen sonrası ağrı (%31.7), rahat olmayan emzirme pozisyonu (%21,4), düz/çökük meme ucu (%14.5), ebeden yardım alamama (%2.8) ve diğer sorunlar (%7.6) şeklindedir. Annelerin LATCH Emzirme Tanılama Ölçeği toplam puan aralığı 3.50-9.50 olup ortalaması 7.21±1.27’dir. Emzirme Tutumunu Değerlendirme Ölçeği puanı ise, 67.00-176.00 aralığında olup, ortalaması 118.70±19.30 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Annelerin çoğunluğunun sezaryen doğum sonrası emzirmenin başlatılmasında sorun yaşadıkları, emzirme başarısı düşük ve emzirme tutumu olumsuz olan annelerin daha çok sorun yaşadıkları tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Ebe Emzirmenin Başlatılması Emzirme Sorunları Sezaryen Doğum
Destekleyen Kurum
yok
Proje Numarası
proje değil
Teşekkür
Bu çalışmaya katılım sağlayan annelere teşekkür ederiz.
Kaynakça
- 1. Coşkun, T. (2003). Anne sütü ile beslenmenin yararları. Katkı Pediatri Dergisi, 25(2), 199-200.
- 2. United Nations International Children's Emergency Fund [UNICEF], (2021). The state of the world’s children. Children, Food and Nutrition: Growing well in a changing world. New York: UNICEF.
- 3. T.C. Sağlık Bakanlığı (2015). Emzirme Danışmanlığı El Kitabı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi. Ankara, 2015. https://istanbulism.saglik.gov.tr/Eklenti/7712/0/emzirmedanismanligielkitabipdf.pdf (Erişim Tarihi:29.05.2023).
- 4. Özmert, E. (2005). Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-1: Beslenme. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48(1), 79-195.
- 5. Savin, F., Lupica, M. M. (2006). Breast milk, biological constituents for health and well-being in infancy. Recenti Prog Med, 97(10), 519-27.
- 6. Karaçam, Z., Sağlık, M. (2018). Emzirme sorunları ve sorunlara yapılan girişimler: Türkiye’de yapılan çalışmalara dayalı bir sistematik derleme. Turk Pediatri Ars, 53(3), 134-48.
- 7. Özkara, H., Fidancı, B. E., Yıldız, D., Kaymakamgil, Ç. (2016). Emzirme danışmanlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6), 551-555. DOI: 10.5455/pmb.1-1436701913.
- 8. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması [TNSA]. (2018). http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor.pdf. (Erişim Tarihi: 29.05.2023).
- 9. Cangöl, E., Şahin, N. H. (2014). Emzirmeyi etkileyen faktörler ve emzirme danışmanlığı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 45(3), 100-5.
- 10. Isik, Y., Dag, Z. O, Tulmac, O. B. (2016). Early postpartum lactation effects of cesarean and vaginal birth. Ginekologia Polska, 87(6), 426-30.
- 11. Tokat, M. A., Serçekuş, P., Yenal, K. (2015). Early postpartum breast-feeding outcomes and breast feeding self-efficacy in turkish mothers undergoing vaginal birth or cesarean birth with different types of anesthesia. Int J Nurs Knowl, 26(2), 73-9.
- 12. Tewabe, T. (2016). Timely initiation of breastfeeding and associated factors among mothers in Motta town, East Gojjam zone, Amhara regional state, Ethiopia, A crosssectional study. BMC Pregnancy Childbirth, 16(1), 314.
- 13. Sutherland, T., Pierce, C. B., Blomquist, J. L. (2012). Breastfeeding practices among first-time mothers and across multiple pregnancies. Matern Child Health, 16(8), 1665-71.
- 14. World Health Organization [WHO]. (2016). Statement on caeserean rates http://www.who.int/reproductivehealth/publications/maternal_perinatal_health/csstatemen/ (Erişim Tarihi: 29.05.2023).
- 15. Kurnaz, D. (2014). Erken postpartum dönemde annelerin emzirmeye ilişkin tutum ve başarılarını etkileyen faktörler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
- 16. Koç, M. (2014). 0-2 Yaş arası çocukları olan annelerin ilk 6 ay sadece anne sütü verme durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Ankara.
- 17. Aslan, Y. (2016). Annelerin emzirme öz-yeterliliği ve depresyon riski ile ilişkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, yüksek lisans tezi, Konya.
- 18. Adams, D., Hewell, S. (1997). Metarnal and professional assessment of breastfeeding. J Hum Lact, 13(4), 279-283.
- 19. Koyun, K. (2001). LATCH Emzirme tanılama ölçeğinin kullanımı ve yenidoğan emzirme başarısını inceleyen bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.
- 20. Arslan, H. Ö. (2015). Emzirme tutumunu değerlendirme ölçeği. KASHED, 2(1), 53-58.
- 21. Çalık, K. Y., Çetin, F. C., Erkaya, R. (2017). Annelerin emzirme konusunda uygulamaları ve etkileyen faktörler. GÜSBD, 6(3): 80-91.
- 22. Ünsal, H., Atlıhan, F., Özkan, H., Targan, S., Hassoy, H. (2005). Toplumda anne sütü verme ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48(3), 226–233.
- 23. Arslan, H. Ö. (2015). Emzirme tutumunu değerlendirme ölçeği. KASHED, 2(1), 53-58.
- 24. Çalık, K.Y., Çetin, F.C., Erkaya, R. (2017). Annelerin emzirme konusunda uygulamaları ve etkileyen faktörler. GÜSBD, 6(3): 80-91.
- 25. Ünsal, H., Atlıhan, F., Özkan, H., Targan, S., Hassoy, H. (2005). Toplumda anne sütü verme ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48(3), 226–233.
- 26. Güler, E. S., Yanıkkerem, E. (2018). Kadınların doğum yöntemleri ve sezaryen sonrası vajinal doğum hakkında düşünceleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(1), 27-36.
- 27. Erbaş, N. (2017). Postpartum dönemde kadınların doğum şekline göre yaşadıkları sağlık sorunlarının belirlenmesi: Sivas’tan 2012 yılına ait bir örnek. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 26(4), 133-138.
- 28. Evcil, F. Y., Zoroğlu, G. (2020). Bir üniversite hastanesinde doğum yapan annelerin anne sütü ve emzirmeye ilişkin bilgi ve davranışlarının değerlendirilmesi. Kafkas J Med Sci, 10(3), 221–227 doi: 10.5505/kjms.2020.26429.
- 29. Yenal, K., Tokat, M.A., Ozan, Y.D., Çeçe, Ö., Abalın, F.B. (2013). Annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(2), 14-19.
- 30. Kurnaz, D., Hazar, H. U. (2021). Erken postpartum dönemde annelerin emzirmeye ilişkin tutum ve başarılarını etkileyen faktörler. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 4(2), 76–86.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | proje değil |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.