Öz
Disability is a physical or mental impairment substantially limiting a person's developmental or acquired vital activities. Disability may occur due to events occurring before, during, or after birth, or from acquired causes. Disability is a complex situation that is difficult for the child to maintain. A disabled child is defined as a child in need of care who has a lack of perception, evaluation and application of incoming stimuli, who cannot establish a connection between his experiences and what he has learned, and who has limited communication with the outside world, and who cannot reach his peers physically, cognitively and emotionally. Disabled children need more attention and love than their peers. It provides the sense of burden that the family perceives while meeting the care needs of the disabled child, personal reactions and providing care. Family is crucial for disabled children to improve their adaptation performance and overcome problems. The use of a disabled person causes a constant dependent relationship with parents and needing care, being more resistant to hiding, experiencing intense frustration, and increasing anxiety. Children with chronic illness or disability should be supported socially, economically, physically and emotionally by parents, the state and society. Necessary legal and social regulations should be made so that they have equal rights with their peers.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Achilles, GM., McLaughlin, MJ. and Croninger, RG. (2007). Sociocultural correlates of disciplinary exclusion among students with emotional, behavioral, and learning disabilities in the SEELS national dataset. Journal of emotional and behavioral disorders, 15(1), 33-45.
- Aktaş, E. (2010). Fiziksel engelli çocuk ve ailesinin evde bakım gereksinimine karşı ışık tutucu araştırmaların sistematik incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Altuğ-Özsoy, S., Özkahraman, Ş. ve Çallı, F. (2006). Zihinsel engelli çocuk sahibi ailelerin yaşadıkları güçlüklerin incelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi, 8(3), 69-77.
- Ayyıldız, T., Şener, DK., Kulakçı, H. ve Veren, F. (2013). Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin stresle baş etme yöntemlerinin değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11(2), 1-12. Chou, KR. (2000). Caregiver burden: A concept analysis, Journal of Pediatric Nursing, 15(6), 398-407.
- Dunn, ME., Burbine, T., Bowers, C. and Tantleff-Dunn, S. (2001). Moderators of stress in parents of children with autism. Community Mental Health Journal, 37(1), 39-52. https://doi.org/10.1023/a:1026592305436
- Eisenhower, A. ve Blacher, J. (2006). Mothers of young adults with intellectual disability: multiple roles, ethnicity and well-being. Journal of intellectual disability research, 50(12), 905–916. https://doi.org/10.1111/j.1365-2788.2006.00913.x
- Emerson, E. (2003). Mothers of children and adolescents with intellectual disability: social and economic situation, mental health status, and the self-assessed social and psychological impact of the child's difficulties. Journal of intellectual disability research, 47(4-5), 385–399. https://doi.org/10.1046/j.1365-2788.2003.00498.x
- Engelliler Hakkında Kanun, 5378 sayılı. (2005). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5378. Pdf. Erişim Tarihi: 02.12.2022
- Kanık, L. (2017). Görme engellilere yönelik kütüphane hizmetleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Karaaslan, MM. (2015). Zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik durumları ile bakım yüklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Karadağ, G. (2009). Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden algıladıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 8(4), 315-322.
- Kurt, A.S., Tekin, A., Koçak, V., Kaya, Y., Özpulat, Ö. ve Önat, H. (2008). Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Anne Babaların Karşılaştıkları Güçlükler. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics, 17, 158-163.
- Lo, B., Prosberg, M. V., Gluud, L. L., Chan, W., Leong, R. W., Van der List, E., Van der Have, M., Sarter, H., Gower-Rousseau, C., Peyrin-Biroulet, L., Vind, I. and Burisch, J. (2018). Systematic review and meta-analysis: assessment of factors affecting disability in inflammatory bowel disease and the reliability of the inflammatory bowel disease disability index. Alimentary pharmacology & therapeutics, 47(1), 6–15. https://doi.org/10.1111/apt.14373
- Öztürk, S. (2006). İşitme, görme ve ortopedik engelli ilköğretim öğrencilerinin benlik kavramlarının özel eğitim okullarına veya kaynaştırma eğitimine devam etme durumlarına göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Öztürk, M. (2013). Hayata renk katanlar ‘engelli grupları’. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Yayınları. Sarı, HY., Baser, G. and Turan, JM. (2006). Experiences of mothers of children with down Syndrome. Paediatric Nursing, 18(4), 29-32.
- Şengül, S. ve Baykan, H. (2013). Zihinsel Engelli Çocukların Annelerinde Depresyon, Anksiyete ve Stresle Başa Çıkma Tutumları. Kocatepe Tıp Dergisi, 14(1), 30-39. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kocatepetip/issue/17406/182270
- Simmerman, S., Blacher, JB. and Bruce, L. (2001). Fathers’ and mothers’ perceptions of father involvement in families with young children with a disability. Journal of Intellectual, & Disability, Developmental, 26(4), 325-338.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), İstatistiklerle Çocuk. (2021) https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2021-45633. Erişim Tarihi: 02.09.2022
- Ünsal, A. ve Tözün, M. (2007). Türkiye’de özürlülük ile ilgili yasal durum. Osmangazi Tıp Dergisi, 29(2).
Öz
Engellilik, kişinin doğuştan veya edinilmiş yaşamsal aktivitelerini büyük ölçüde sınırlayan fiziksel veya zihinsel bozukluktur. Engellilik hali, doğum öncesinde, doğum sırasında, doğum sonrasında meydana gelen doğuştan veya edinilmiş nedenler sonucunda ortaya çıkabilir. Engellik hali çocuk için anlamakta zorlandığı karmaşık bir durumdur. Engelli çocuklar akranlarına göre daha fazla ilgi ve sevgiye ihtiyaç duyar. Ailenin, ‘engelli çocuğun bakım ihtiyacını karşılarken verdiği kişisel tepkiler ve bakımı sağlarken algıladığı öznel algı yüklenme duygusu’ olarak tanımlanır. Aile desteği, engelli çocuğun uyum davranışı geliştirmesi ve sorunları aşması için oldukça önemlidir. Engelli çocuğun anne ve babayla sürekli bağımlı bir ilişki sürdürmesi ve bakıma muhtaç olması ebeveynlerin depresyona daha yatkın olmasına, yoğun engellenmişlik hissi yaşamasına ve kaygı düzeylerinin artmasına neden olmaktadır. Kronik hastalığa sahip veya engelli olan çocuklar anne-baba, devlet ve toplum tarafından sosyal, ekonomik, fiziksel ve duygusal olarak desteklenmelidir. Akranlarıyla eşit haklara sahip olmaları için gerekli yasal ve toplumsal düzenlemeler yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Achilles, GM., McLaughlin, MJ. and Croninger, RG. (2007). Sociocultural correlates of disciplinary exclusion among students with emotional, behavioral, and learning disabilities in the SEELS national dataset. Journal of emotional and behavioral disorders, 15(1), 33-45.
- Aktaş, E. (2010). Fiziksel engelli çocuk ve ailesinin evde bakım gereksinimine karşı ışık tutucu araştırmaların sistematik incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Altuğ-Özsoy, S., Özkahraman, Ş. ve Çallı, F. (2006). Zihinsel engelli çocuk sahibi ailelerin yaşadıkları güçlüklerin incelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi, 8(3), 69-77.
- Ayyıldız, T., Şener, DK., Kulakçı, H. ve Veren, F. (2013). Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin stresle baş etme yöntemlerinin değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11(2), 1-12. Chou, KR. (2000). Caregiver burden: A concept analysis, Journal of Pediatric Nursing, 15(6), 398-407.
- Dunn, ME., Burbine, T., Bowers, C. and Tantleff-Dunn, S. (2001). Moderators of stress in parents of children with autism. Community Mental Health Journal, 37(1), 39-52. https://doi.org/10.1023/a:1026592305436
- Eisenhower, A. ve Blacher, J. (2006). Mothers of young adults with intellectual disability: multiple roles, ethnicity and well-being. Journal of intellectual disability research, 50(12), 905–916. https://doi.org/10.1111/j.1365-2788.2006.00913.x
- Emerson, E. (2003). Mothers of children and adolescents with intellectual disability: social and economic situation, mental health status, and the self-assessed social and psychological impact of the child's difficulties. Journal of intellectual disability research, 47(4-5), 385–399. https://doi.org/10.1046/j.1365-2788.2003.00498.x
- Engelliler Hakkında Kanun, 5378 sayılı. (2005). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5378. Pdf. Erişim Tarihi: 02.12.2022
- Kanık, L. (2017). Görme engellilere yönelik kütüphane hizmetleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Karaaslan, MM. (2015). Zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik durumları ile bakım yüklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Karadağ, G. (2009). Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden algıladıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 8(4), 315-322.
- Kurt, A.S., Tekin, A., Koçak, V., Kaya, Y., Özpulat, Ö. ve Önat, H. (2008). Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Anne Babaların Karşılaştıkları Güçlükler. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics, 17, 158-163.
- Lo, B., Prosberg, M. V., Gluud, L. L., Chan, W., Leong, R. W., Van der List, E., Van der Have, M., Sarter, H., Gower-Rousseau, C., Peyrin-Biroulet, L., Vind, I. and Burisch, J. (2018). Systematic review and meta-analysis: assessment of factors affecting disability in inflammatory bowel disease and the reliability of the inflammatory bowel disease disability index. Alimentary pharmacology & therapeutics, 47(1), 6–15. https://doi.org/10.1111/apt.14373
- Öztürk, S. (2006). İşitme, görme ve ortopedik engelli ilköğretim öğrencilerinin benlik kavramlarının özel eğitim okullarına veya kaynaştırma eğitimine devam etme durumlarına göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Öztürk, M. (2013). Hayata renk katanlar ‘engelli grupları’. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Yayınları. Sarı, HY., Baser, G. and Turan, JM. (2006). Experiences of mothers of children with down Syndrome. Paediatric Nursing, 18(4), 29-32.
- Şengül, S. ve Baykan, H. (2013). Zihinsel Engelli Çocukların Annelerinde Depresyon, Anksiyete ve Stresle Başa Çıkma Tutumları. Kocatepe Tıp Dergisi, 14(1), 30-39. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kocatepetip/issue/17406/182270
- Simmerman, S., Blacher, JB. and Bruce, L. (2001). Fathers’ and mothers’ perceptions of father involvement in families with young children with a disability. Journal of Intellectual, & Disability, Developmental, 26(4), 325-338.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), İstatistiklerle Çocuk. (2021) https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2021-45633. Erişim Tarihi: 02.09.2022
- Ünsal, A. ve Tözün, M. (2007). Türkiye’de özürlülük ile ilgili yasal durum. Osmangazi Tıp Dergisi, 29(2).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Toplum Çocuk Sağlığı, Hemşirelik (Diğer) |
| Bölüm | Derlemeler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 7 Kasım 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 8 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 3 |
Kaynak Göster
Lisans: CC BY 4.0