The Use of Complementary-Alternative Therapy and Related Socioeconomic Factors to Cope with Diseases and/or Diseases in Individuals Ages 18 and Over 18 in The Provincial Center of Sivas
Öz
This study was performed to reveal the use of complementary-alternative therapy (CAM) and related socioeconomic factors in coping with the disease and/or disease in individuals aged 18 and over living in Sivas city center. In this cross-sectional research, 1,293 individuals from Sivas city center were participated between 01.11.2019 - 01.08.2020. The mean age of the participants in the study was 38.5±15.6 years, 52.5% were women, 60.6% were married, and 80.0% had at least high school education. More than 50% of the participants have a chronic disease or pain. 57.9% of the participants reported that they used at least one of the CAM methods, 58.1% of the users applied to the spa and 34.1% to the cupping system. The most common reason for preferring TAT methods is 'Trying on recommendation' with 58.2%. 77.2% of the participants reported that they recommend these methods to others. In this study; Being older than 35 years (odds ratio [OR]:1.482, p=0.007), being married ([OR]:0.713, p=0.025), living in the city center for the longest time ([OR]:0.576, p=0.007), having a high school or higher education ([OR]:1.660, p=0.006) and working in an income-generating job ([OR]:0.740, p=0.025) are the determining factors in the use of CAM. Individuals should be more closely monitored and supported by health professionals because of the possible risks of CAM methods. On the basis of the cooperation of educators and health workers, community-oriented studies should be planned in order to increase the correct information and awareness about the methods in question.
Anahtar Kelimeler
Traditional medicine Complementary therapy Alternative method
Kaynakça
- Ak, N. (2018). Ankara İli Bazı İlçelerindeki Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran 18 Yaş Üstü Bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ile İlgili Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara
- Akcan, A. (2014). Aydın İli Merkez Eczanelerinde Reçetesiz Satılan Alternatif Tıp İlaçlarından Satın Alan Kişilerin Beklentileri ve Bilgi Düzeylerine Yönelik Anket Çalışması, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Aydın,
- Aksoy, Ö. (2018). Altındağ İlçesinde Bazı Mahallelerde Yaşayan Yetişkinlerin Geleneksel/Tamamlayıcı Tedavi Yöntemleri Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Davranışlarının İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
- Armishaw J, Grant C. (1999). Use of complementary treatment by those hospitalized with acute illness. Arch Dis Child; 81: 133-137
- Bozkaya, Ö. G., Akgün, İ., Birgi, E., Çinkoğlu, A., Gög, K., & Karadeniz, D. (2008). Anne Babaların Çocuklarında Uyguladıkları Alternatif Tıp Yöntemleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(3), 129-135
- Complementary and Alternative Medicine: What People Aged 50 and Older Discuss With Their Health Care Providers. AARP and National Center for Complementary and Alternative Medicine Survey Report. (April2011). https://nccih.nih.gov/sites/nccam.nih.gov/files/news/camst ats/2010/NCCAM_aarp_survey.pdf. (Erişim tarihi: 29 Ocak2018)
- Çetin, O. (2007). B. Eskişehir'de Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Kullanımı. Sosyoekonomi, 6(6)
- Dhanoa et al. (2014). Complementary And Alternative Medicine Use Amongst Malaysian Orthopaedic Oncology Patients BMC Complementary and Alternative Medicine; 14: 404
- Doğan, B. Ö. (2016). Çocukluk Çağı Astımında Geleneksel Ve Tamamlayıcı Tedavi Kullanımı ve Astım Şiddeti, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir
- Durmuş, M., Çarlı, A. B., Karapınar, U., & Keskin, İ. (2014). Nadir Bir Geleneksel Tıp Uygulaması: Olgu Sunumu. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(1), 89-92
- Düzen, K.Ö. (2012). Kanser Hastalarının Yaşam Kalitesi, Semptom Kontrolü ve Tamamlayıcı Ve Alternatif Tıp Kullanım Durumlarının İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta
- Elolemy AT, AlBedah AMN. (2012). Public Knowledge, Attitude and Practice of Complementary and Alternative Medicine in Riyadh Region, Saudi Arabia. Oman Medical Journal; 27(1): 20-26 Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği 27 ekim 2014 Sayı:29158 iletişim adresi:www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2014/10/20141027-3.htm. (Erişim tarihi: 29.04.2015)
- Gökgöz, N. (2014). Postmenopozal Dönemdeki Kadınların Menopoz Semptomlarına Yönelik Uyguladıkları Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yaklaşımlarının Yaşam Kalitesine Etkisi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
- Güven, Ş. D., Muz, G., Efe Ertürk, N., & Özcan, A. (2013). Hipertansiyonlu Bireylerde Tamamlayıcı Ve Alternatif Tedavi Kullanma Durumu
- Kurt H, Keşkek ŞÖ, Çil T, Canataroğlu A. (2013). Meme kanserli hastalarda tamamlayıcı/alternatif tedavi kullanımı. Turk Onkol. Derg. 28(1):10-15
- Loman DG. (2003). The Use Of Complementary And Alternative Health Care Practices Among Children. J Pediatr Health Care; 17: 58-63.
- Metin, B., Korucu, O., Adahan, D. (2018). Primer Baş Ağrısı Hastalarında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlerinin Yeri. Ankara Medical Journal; (4), 569-74
- Nissen N, Lunde A, Pedersen C. G, Johannessen H. (2014). The Use Of Complementary And Alternative Medicine After The Completion Of Hospital Treatment For Colorectal Cancer: Findings From A Questionnaire Study İn Denmark BMC Complementary and Alternative Medicine; 14: 388
- Odabaş ÖK (2019). Aile Hekimliğinde Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. Aile Hekimliğinde Güncel Yaklaşımlar'da. Ed. Akpınar E. 1. Baskı. Ankara, Akademisyen Yayınevi.
- Oral, B., Öztürk, A., Balcı, E., & Sevinç, N. (2016). Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull, 15(2), 75
- Özçelik H, Fadıloğlu Ç. (2009). Kanser hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım nedenleri. Turk Onkol. Derg. 24(1):48-52
- Özdemir, A.A. (2009). Kronik Böbrek Hastalarında Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
- Robinson MM, Zhang X: The World Medicine Situation 2011; Traditional Medicines: Global Situation Issues and Challenges. Geneva: WHO; 2011
- Shumer G, Warber S, Motohara S, Yajima A, Plegue M, Bialko M, et al, (2014). Complementary And Alternative Medicine Use By Visitors To Rural Japanese Family Medicine Clinics: Results From The İnternational Complementary And Alternative Medicine Survey BMC Complementary and Alternative Medicine; 14: 360
- Şahin, E. M. (2016). Psikiyatrik Hastalar ve Psikiyatri Dışı Kronik Tıbbi Hastalıkları Olan Kişiler Arasında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavilerin Kullanım Sıklığının Karşılaştırılması ve İlişkili Etkenlerin Saptanması, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Mersin
- The Regional Strategy For Traditional Medicine In The Western Pacific (2011–2020).Manila, WHO Regional Office forthe Western Pacific, 2012
- Tıbbi Onkoloji Derneğinin Kanser Alanında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavilere Bakışı http://www.kanser.org/ toplum/?action=sayfa&id=2 (Erişim tarihi: 14.05.2015).
- Yolalan, A. (2015). Yılanlı Çermik. Hayat Ağacı Dergisi, 29, 50-56.
Sivas İl Merkezinde 18 Yaş ve Üstü Bireylerde Rahatsızlık ve/veya Hastalık ile Baş Etmede Tamamlayıcı-Alternatif Tedavi Kullanımı ve İlişkili Sosyoekonomik Faktörler
Öz
Bu çalışma Sivas il merkezinde yaşayan 18 yaş ve üstü bireylerde rahatsızlık ve/veya hastalık ile baş etmede tamamlayıcı-alternatif tedavi (TAT) kullanımı ve ilişkili sosyoekonomik faktörleri ortaya koymak için yapılmıştır. Kesitsel tipteki bu araştırma; Sivas il merkezinde, 01.11.2019 - 01.08.2020 tarihleri arasında, 1.293 birey üzerinde yürütülmüştür. Çalışmadaki katılımcıların yaş ortalaması 38.5±15.6 yıl olup %52.5’i kadın, %60.6’sı evli, %80.0’ı en az lise düzeyinde öğrenim görmüştür. Bireylerin %50’sinden fazlasının kronik hastalığı ya da ağrısı mevcuttur ve %57.9’u TAT yöntemlerinden en az bir tanesini kullandığını bildirmiştir. Kullanıcıların %58.1’i kaplıcaya, %34.1’i hacamata başvurmuş olup TAT yöntemlerini en sık tercih etme sebebi %58.2 ile ‘Tavsiye üzerine denemek’ tir. Katılımcıların %77.2’si bu yöntemleri başkalarına da tavsiye ettiğini bildirmiştir. Bu çalışmada; 35 yaştan büyük olmak (Odds oranı [OR]:1.482, p=0.007), evli olmak ([OR]:0.713, p=0.025), en uzun süre şehir merkezinde yaşamış olmak ([OR]:0.576, p=0.007), lise ve üzeri öğrenim görmüş olmak ([OR]:1.660, p=0.006) ve gelir getiren bir işte çalışıyor olmak ([OR]:0.740, p=0.025) TAT kullanımında belirleyici faktörlerdir. Bireyler, TAT yöntemlerinin olası riskleri nedeniyle sağlık çalışanları tarafından daha yakından izlenmeli ve desteklenmelidir. Eğitimcilerin ve sağlık çalışanlarının işbirliği temelinde, söz konusu yöntemlere ilişkin doğru bilgi ve farkındalığın arttırılması için topluma yönelik çalışmalar planlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Geleneksel tıp Tamamlayıcı tedavi Alternatif yöntemler Traditional medicine Complementary therapy Alternative method
Kaynakça
- Ak, N. (2018). Ankara İli Bazı İlçelerindeki Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran 18 Yaş Üstü Bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ile İlgili Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara
- Akcan, A. (2014). Aydın İli Merkez Eczanelerinde Reçetesiz Satılan Alternatif Tıp İlaçlarından Satın Alan Kişilerin Beklentileri ve Bilgi Düzeylerine Yönelik Anket Çalışması, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Aydın,
- Aksoy, Ö. (2018). Altındağ İlçesinde Bazı Mahallelerde Yaşayan Yetişkinlerin Geleneksel/Tamamlayıcı Tedavi Yöntemleri Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Davranışlarının İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
- Armishaw J, Grant C. (1999). Use of complementary treatment by those hospitalized with acute illness. Arch Dis Child; 81: 133-137
- Bozkaya, Ö. G., Akgün, İ., Birgi, E., Çinkoğlu, A., Gög, K., & Karadeniz, D. (2008). Anne Babaların Çocuklarında Uyguladıkları Alternatif Tıp Yöntemleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(3), 129-135
- Complementary and Alternative Medicine: What People Aged 50 and Older Discuss With Their Health Care Providers. AARP and National Center for Complementary and Alternative Medicine Survey Report. (April2011). https://nccih.nih.gov/sites/nccam.nih.gov/files/news/camst ats/2010/NCCAM_aarp_survey.pdf. (Erişim tarihi: 29 Ocak2018)
- Çetin, O. (2007). B. Eskişehir'de Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Kullanımı. Sosyoekonomi, 6(6)
- Dhanoa et al. (2014). Complementary And Alternative Medicine Use Amongst Malaysian Orthopaedic Oncology Patients BMC Complementary and Alternative Medicine; 14: 404
- Doğan, B. Ö. (2016). Çocukluk Çağı Astımında Geleneksel Ve Tamamlayıcı Tedavi Kullanımı ve Astım Şiddeti, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir
- Durmuş, M., Çarlı, A. B., Karapınar, U., & Keskin, İ. (2014). Nadir Bir Geleneksel Tıp Uygulaması: Olgu Sunumu. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(1), 89-92
- Düzen, K.Ö. (2012). Kanser Hastalarının Yaşam Kalitesi, Semptom Kontrolü ve Tamamlayıcı Ve Alternatif Tıp Kullanım Durumlarının İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta
- Elolemy AT, AlBedah AMN. (2012). Public Knowledge, Attitude and Practice of Complementary and Alternative Medicine in Riyadh Region, Saudi Arabia. Oman Medical Journal; 27(1): 20-26 Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği 27 ekim 2014 Sayı:29158 iletişim adresi:www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2014/10/20141027-3.htm. (Erişim tarihi: 29.04.2015)
- Gökgöz, N. (2014). Postmenopozal Dönemdeki Kadınların Menopoz Semptomlarına Yönelik Uyguladıkları Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yaklaşımlarının Yaşam Kalitesine Etkisi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
- Güven, Ş. D., Muz, G., Efe Ertürk, N., & Özcan, A. (2013). Hipertansiyonlu Bireylerde Tamamlayıcı Ve Alternatif Tedavi Kullanma Durumu
- Kurt H, Keşkek ŞÖ, Çil T, Canataroğlu A. (2013). Meme kanserli hastalarda tamamlayıcı/alternatif tedavi kullanımı. Turk Onkol. Derg. 28(1):10-15
- Loman DG. (2003). The Use Of Complementary And Alternative Health Care Practices Among Children. J Pediatr Health Care; 17: 58-63.
- Metin, B., Korucu, O., Adahan, D. (2018). Primer Baş Ağrısı Hastalarında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlerinin Yeri. Ankara Medical Journal; (4), 569-74
- Nissen N, Lunde A, Pedersen C. G, Johannessen H. (2014). The Use Of Complementary And Alternative Medicine After The Completion Of Hospital Treatment For Colorectal Cancer: Findings From A Questionnaire Study İn Denmark BMC Complementary and Alternative Medicine; 14: 388
- Odabaş ÖK (2019). Aile Hekimliğinde Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. Aile Hekimliğinde Güncel Yaklaşımlar'da. Ed. Akpınar E. 1. Baskı. Ankara, Akademisyen Yayınevi.
- Oral, B., Öztürk, A., Balcı, E., & Sevinç, N. (2016). Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull, 15(2), 75
- Özçelik H, Fadıloğlu Ç. (2009). Kanser hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım nedenleri. Turk Onkol. Derg. 24(1):48-52
- Özdemir, A.A. (2009). Kronik Böbrek Hastalarında Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
- Robinson MM, Zhang X: The World Medicine Situation 2011; Traditional Medicines: Global Situation Issues and Challenges. Geneva: WHO; 2011
- Shumer G, Warber S, Motohara S, Yajima A, Plegue M, Bialko M, et al, (2014). Complementary And Alternative Medicine Use By Visitors To Rural Japanese Family Medicine Clinics: Results From The İnternational Complementary And Alternative Medicine Survey BMC Complementary and Alternative Medicine; 14: 360
- Şahin, E. M. (2016). Psikiyatrik Hastalar ve Psikiyatri Dışı Kronik Tıbbi Hastalıkları Olan Kişiler Arasında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavilerin Kullanım Sıklığının Karşılaştırılması ve İlişkili Etkenlerin Saptanması, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Mersin
- The Regional Strategy For Traditional Medicine In The Western Pacific (2011–2020).Manila, WHO Regional Office forthe Western Pacific, 2012
- Tıbbi Onkoloji Derneğinin Kanser Alanında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavilere Bakışı http://www.kanser.org/ toplum/?action=sayfa&id=2 (Erişim tarihi: 14.05.2015).
- Yolalan, A. (2015). Yılanlı Çermik. Hayat Ağacı Dergisi, 29, 50-56.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 26 Nisan 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |
