Hemipleji Hastalarında Sağ Taraf ve Sol Taraf Etkileniminin Üst Ekstremite Fonksiyonlarına ve Uykuya Etkisinin Karşılaştırılması
Öz
Amaç; inmenin ardından görülen üst ekstremite fonksiyonları ve inmeli hastalardaki uyku düzeninin belirlenmesidir. Çalışmanın bir başka amacı ise hastaların inmenin ardından etkilenen tarafının uyku düzeni ve üst ekstremite sorunları açısından farklılığını incelemektir. Bu araştırmanın Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi ve Özel Medicana Hastanesinde 1 Nisan – 1 Temmuz 2021 tarihleri arasında ayaktan veya yatarak tedavi gören inme tanısı almış hastalar üzerinde gerçekleştirilmiştir.
Bu araştırma kesitsel ve prospektif tipte hazırlanmıştır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket kullanılmıştır. Üç bölümden oluşan anketlerin birinci bölümünde hastaların tanıtıcı özellikleri, ikinci bölümünde Epworth Uykululuk Ölçeği ve son bölümünde Kol ve Omuz El Sorunları Ölçeği (DASH) yer almaktadır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım koşulunu sağlamaması nedeniyle bağımsız iki grup ortalamasının karşılaştırılmasında Many Whitnet-U testi, bağımsız üç ve daha fazla grup ortalamalarının karşılaştırılmasında Kruskall Wallis testi kullanılmıştır.
Sonuç olarak; İnme sonrası kol, omuz ve el sorunlarının cinsiyet açısından farklılık gösterdiği, kadınların erkeklere nazaran daha fazla sorunlar yaşadığı belirlenmiştir. Hastalık kaynaklı etkilenen tarafı sağ olan hastaların, sol tarafı etkilenen hastalara nazaran daha fazla uyku sorunu yaşadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adıgüzel, H., (2013). Omuz ağrısı ve üst ekstremite spastisitesi olan hemipelik hastalarda üst ekstremite fonksiyonelliğinin yürüyüşe etkisinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi SBE.
- Atlığ R., Ş., İçağasığlu A., Yumuşakhuylu Y., (2012).İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve Depresyon Fonksiyonel durumu Etkiler mi? Göztepe Tıp Dergisi 27(4),167-173. doi:10.5222/J.GOZTEPETRH.2012.167
- Balcı, B.. (2015). Serebrovasküler Olay-İnme ve Rehabilitasyon, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Algun ZC, Nobel Tıp Kitapevleri, Ankara, s.397-420.
- Bassetti, C. L., (2005). Sleep and stroke. Semin Neurol, 25,19-32.
- Bassetti, C., Aldrich, M. S., Chervin, R. D., & Quint, D., (1996). Sleep apnea in patients with transient ischemic attack and stroke a prospective study of 59 patients. Neurology, 47(5),1167-73. doi: 10.1212/wnl.47.5.1167.
- Batum M., Kısabay A., Yılmaz H., (2019) İnme Uyku İlişkisi. Journal Of Turkish Steep Medicine, 4, 95-103.
- Batum, M., Kısabay, A., ve Yılmaz, H., (2017). Journal of Turkish Sleep Medicine, 4,95-103
- Brown, D. L., Feskanich, D., Sanchez, B. N., Rexrode, K. M., Schernhammer, E. S., & Lisabeth, L. D., (2009). Rotating night shift work and the risk of ischemic stroke. Am J Epidemiol,169, 1370-7. DOI: 10.1093/aje/kwp056
- DeLisa, J. A., & Gans, B. M. (2007). Fiziksel tıp ve rehabilitasyon ilkeler ve uygulamalar. Baskı, Ankara: Öncü Basımevi, 2007; 1655-1676.
- Durna Z, Akın S. 2014. Geçici iskemik atak ve inme geçiren hastalarda bakım. Topçuoğlu MA, Durna Z, Karadakovan A (Ed). Nörolojik Bilimler Hemşireliği: Kanıta Dayalı Uygulamalar. 1. Baskı. Nobel Tıp Kitabevleri, 2014.
- Emre, M., (2013). Nöroloji Temel Kitabı, Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri
- Ersoy, Y., Altay, E., Z., Ataoğlu, S., ve Kilci, M., (2000). Hemiplejik Olgularda Üst Ekstremite Sorunları. Fiziksel Tıp Dergisi, 3 (2-3), 87-90
- Espiner-Sierra, J., Vela-Bueno, A., & Luque-Otero, M., (1997). Periodic leg movements in sleep in essential hypertension. Psychiatry Clin Neurosci 51,103-7.
- Hartevioğlu H., Ç., Yavuzer M.,G., Akpınar P., (2017). Lateral Epikondilitli Hastalarda Ağrı, Eklem Hareket Açıklığı ve Kas Kuvvetinin Günlük Yaşam Aktiviteleri Üzerine Etkisi. Boğaziçi Tıp Dergisi, 4(1). 26-32. DOI: 10.15659/bogazicitip.17.02.657
- Hecht JS. Subscapular nerve block in the painful hemiplegic shoulder. Arch Phys Med Rehabil 1992; 73, 1036-1039.
- İsnaç, F., (2018). İnme Sonrası Mehiplejik Hastalarında Median ve Ulnar Sinirlerde Elektrodiagnostik Bulgular ve Ultrasonografik Değerlendirme, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, İzmir.
- İzci, B., Ardıç, S., Fırat, H., Şahin, A., Altınors, M., & Karacan, I., (2008). Reliability and validity studies of the Turkish version of the Epworth Sleepiness Scale. Sleep Breath (2008) 12, 161–168. DOI: 10.1007/s11325-007-0145-7
- Jones, B. E., Kryger, M. E., Roth, T., & Dement, W. C., (2005). Principles and practice of sleep Medicine. Philadelphia: Elsevier
- Karaduman, A., Aksu-Yıldırım, S., ve Tunca, Y. Ö., (2014) İnme Sonrası Fizyoterapi ve Rehabilitasyon. Pelikan Yayıncılık, Ankara
- Kılıçoğlu, S. M., (2020). Hemiplejik Hastalarda Solunum Fonksiyon Testi ve Ultrasonografik Diyafram Ölçümlerinin Korelasyonu İle Solunum Egzersizlerinin Bu Parametrelere Etkilerinin Araştırılması, Bezmialem Vakıf Üniversitesi, Uzmanlık Tezi, İstanbul.
- Öge, E., ve Baykan, B., (2011). Nöroloji. İstanbul Nobel Tıp Kitabevleri.
- Pagel, J. F., & Barnes, B. L., (2001). Medications for the treatment of sleep disorders, An overview. J Clin Psych, 3, 118–125. DOI: 10.4088/pcc.v03n0303
- Sarıtaş, A. Ş., (2019). 55 Yaş Altı İskemik Stroke ve Uyku Bozuklukları (Solunum ile İlişkili Uyku Bozuklukları ve Diğer Bozuklukların) Birlikteliğinin Kognisyon üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi, Celal Bayar Üniversitesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Manisa.
- Soyuer F, Kayıhan H, Talaslıoğlu A, Soyuer A (2000). Hemiplejik hastalarda üst ekstremite fonksiyonlarının incelenmesi. Erciyes Tıp Dergisi, 23(4), 147-158.
- Şapçıoğlu, T. Y., (2019). Sağ ve Sol Hemiplejik Hastalarda Su Yutma Performansı İle Servikal Fleksör Kassal Endurans ve Maksimum Fonasyon Süresi Arasındaki İlişki, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Umut H., S., (2020). Sağ Alt Eksterimitesi Dominant Olan Hemiplejik Hastalarda Hemisfer Tutulumunun Denge, Diz Eklem Pozisyon Hissi ve Taban Altı Basınç Duyusuna Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Utku, U., ve Çelik, Y., (2009) İnmede Etyolojik Sınıflandırma ve Risk Faktörleri. Serebrovasküler Hastalıklar Ed: Sevin Balkan. Güneş Tıp Kitapevleri, s:52-62.
- Winkelman, J. W., Shahar, E., Sharief, I., & Gottlieb, D. J., (2008). Associations of restless legs syndrome and cardiovascular disease in the Sleep Heart Health Study. Neurology, 70, 35-42. DOI:10.1212/01.wnl.0000287072.93277.c
Comparison of the Effects of Right and Left Side Effects on Upper Extremity Functions and Sleep in Patients with Hemiplegia
Öz
The aim of this study; It is the determination of upper extremity functions and sleep patterns in stroke patients after stroke. Another aim of the study is to examine the differences in sleep patterns and upper extremity problems of the affected side of the patients after stroke. This study was carried out on patients diagnosed with stroke who were treated as an outpatient or inpatient at Sivas Cumhuriyet University Training and Research Hospital and Private Medicana Hospital between April 1 and July 1, 2021.
This research has been prepared in cross-sectional and prospective type. Questionnaire was used as data collection method in the research. The first part of the questionnaire, which consists of three parts, includes the descriptive characteristics of the patients, the Epworth Sleepiness Scale in the second part, and the Arm and Shoulder Hand Problems Scale (DASH) in the last part. SPSS package program was used to evaluate the data. Since the data did not meet the normal distribution condition, the Many Whitnet-U test was used to compare the means of two independent groups, and the Kruskall Wallis test was used to compare the means of three or more independent groups.
As a result; It has been determined that post-stroke arm, shoulder and hand problems differ in terms of gender, and women experience more problems than men. It has been determined that the patients with the right side affected by the disease have more sleep problems than the patients whose left side is affected
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adıgüzel, H., (2013). Omuz ağrısı ve üst ekstremite spastisitesi olan hemipelik hastalarda üst ekstremite fonksiyonelliğinin yürüyüşe etkisinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi SBE.
- Atlığ R., Ş., İçağasığlu A., Yumuşakhuylu Y., (2012).İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve Depresyon Fonksiyonel durumu Etkiler mi? Göztepe Tıp Dergisi 27(4),167-173. doi:10.5222/J.GOZTEPETRH.2012.167
- Balcı, B.. (2015). Serebrovasküler Olay-İnme ve Rehabilitasyon, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Algun ZC, Nobel Tıp Kitapevleri, Ankara, s.397-420.
- Bassetti, C. L., (2005). Sleep and stroke. Semin Neurol, 25,19-32.
- Bassetti, C., Aldrich, M. S., Chervin, R. D., & Quint, D., (1996). Sleep apnea in patients with transient ischemic attack and stroke a prospective study of 59 patients. Neurology, 47(5),1167-73. doi: 10.1212/wnl.47.5.1167.
- Batum M., Kısabay A., Yılmaz H., (2019) İnme Uyku İlişkisi. Journal Of Turkish Steep Medicine, 4, 95-103.
- Batum, M., Kısabay, A., ve Yılmaz, H., (2017). Journal of Turkish Sleep Medicine, 4,95-103
- Brown, D. L., Feskanich, D., Sanchez, B. N., Rexrode, K. M., Schernhammer, E. S., & Lisabeth, L. D., (2009). Rotating night shift work and the risk of ischemic stroke. Am J Epidemiol,169, 1370-7. DOI: 10.1093/aje/kwp056
- DeLisa, J. A., & Gans, B. M. (2007). Fiziksel tıp ve rehabilitasyon ilkeler ve uygulamalar. Baskı, Ankara: Öncü Basımevi, 2007; 1655-1676.
- Durna Z, Akın S. 2014. Geçici iskemik atak ve inme geçiren hastalarda bakım. Topçuoğlu MA, Durna Z, Karadakovan A (Ed). Nörolojik Bilimler Hemşireliği: Kanıta Dayalı Uygulamalar. 1. Baskı. Nobel Tıp Kitabevleri, 2014.
- Emre, M., (2013). Nöroloji Temel Kitabı, Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri
- Ersoy, Y., Altay, E., Z., Ataoğlu, S., ve Kilci, M., (2000). Hemiplejik Olgularda Üst Ekstremite Sorunları. Fiziksel Tıp Dergisi, 3 (2-3), 87-90
- Espiner-Sierra, J., Vela-Bueno, A., & Luque-Otero, M., (1997). Periodic leg movements in sleep in essential hypertension. Psychiatry Clin Neurosci 51,103-7.
- Hartevioğlu H., Ç., Yavuzer M.,G., Akpınar P., (2017). Lateral Epikondilitli Hastalarda Ağrı, Eklem Hareket Açıklığı ve Kas Kuvvetinin Günlük Yaşam Aktiviteleri Üzerine Etkisi. Boğaziçi Tıp Dergisi, 4(1). 26-32. DOI: 10.15659/bogazicitip.17.02.657
- Hecht JS. Subscapular nerve block in the painful hemiplegic shoulder. Arch Phys Med Rehabil 1992; 73, 1036-1039.
- İsnaç, F., (2018). İnme Sonrası Mehiplejik Hastalarında Median ve Ulnar Sinirlerde Elektrodiagnostik Bulgular ve Ultrasonografik Değerlendirme, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, İzmir.
- İzci, B., Ardıç, S., Fırat, H., Şahin, A., Altınors, M., & Karacan, I., (2008). Reliability and validity studies of the Turkish version of the Epworth Sleepiness Scale. Sleep Breath (2008) 12, 161–168. DOI: 10.1007/s11325-007-0145-7
- Jones, B. E., Kryger, M. E., Roth, T., & Dement, W. C., (2005). Principles and practice of sleep Medicine. Philadelphia: Elsevier
- Karaduman, A., Aksu-Yıldırım, S., ve Tunca, Y. Ö., (2014) İnme Sonrası Fizyoterapi ve Rehabilitasyon. Pelikan Yayıncılık, Ankara
- Kılıçoğlu, S. M., (2020). Hemiplejik Hastalarda Solunum Fonksiyon Testi ve Ultrasonografik Diyafram Ölçümlerinin Korelasyonu İle Solunum Egzersizlerinin Bu Parametrelere Etkilerinin Araştırılması, Bezmialem Vakıf Üniversitesi, Uzmanlık Tezi, İstanbul.
- Öge, E., ve Baykan, B., (2011). Nöroloji. İstanbul Nobel Tıp Kitabevleri.
- Pagel, J. F., & Barnes, B. L., (2001). Medications for the treatment of sleep disorders, An overview. J Clin Psych, 3, 118–125. DOI: 10.4088/pcc.v03n0303
- Sarıtaş, A. Ş., (2019). 55 Yaş Altı İskemik Stroke ve Uyku Bozuklukları (Solunum ile İlişkili Uyku Bozuklukları ve Diğer Bozuklukların) Birlikteliğinin Kognisyon üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi, Celal Bayar Üniversitesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Manisa.
- Soyuer F, Kayıhan H, Talaslıoğlu A, Soyuer A (2000). Hemiplejik hastalarda üst ekstremite fonksiyonlarının incelenmesi. Erciyes Tıp Dergisi, 23(4), 147-158.
- Şapçıoğlu, T. Y., (2019). Sağ ve Sol Hemiplejik Hastalarda Su Yutma Performansı İle Servikal Fleksör Kassal Endurans ve Maksimum Fonasyon Süresi Arasındaki İlişki, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Umut H., S., (2020). Sağ Alt Eksterimitesi Dominant Olan Hemiplejik Hastalarda Hemisfer Tutulumunun Denge, Diz Eklem Pozisyon Hissi ve Taban Altı Basınç Duyusuna Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Utku, U., ve Çelik, Y., (2009) İnmede Etyolojik Sınıflandırma ve Risk Faktörleri. Serebrovasküler Hastalıklar Ed: Sevin Balkan. Güneş Tıp Kitapevleri, s:52-62.
- Winkelman, J. W., Shahar, E., Sharief, I., & Gottlieb, D. J., (2008). Associations of restless legs syndrome and cardiovascular disease in the Sleep Heart Health Study. Neurology, 70, 35-42. DOI:10.1212/01.wnl.0000287072.93277.c
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Ağustos 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Aralık 2023 |
| Kabul Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |
