Öz
The research was conducted in a cross-sectional study in order to affect the quality of life of pregnant women. The research was carried out on 336 pregnant women who applied to Bingöl Women, Maternity and Children's Hospital between April and June 2022 and agreed to participate in the research. To obtain the data of the study; ‘‘Descriptive Information Form”, “Pitsburg Sleep Quality Index” and “SF-36 Quality of Life Scale’’ were used, in data analysis, arithmetic mean, standard deviation, percentage parameters and chi-square test, correlation analysis, ANOVA, Mann-Whitney U test and Kruskall Wallis H test were used and p<0,05 was accepted as significant. In the study, the mean age of the pregnant women was 28.48±5.5, and the mean BMI was calculated as 26.61±3.9. Sleep quality of non-working pregnant women is higher than that of working women. Sleep quality in pregnant women does not differ according to education level, family type, income level and smoking. Sleep quality of pregnant women in the third trimester is lower than those in the first and second trimesters. 96.1% of the pregnant women who participated in the study stated that their sleep was regular before pregnancy, and 88.4% stated that they had sleep problems during pregnancy. In the study, the mean of the PUKI scale was calculated as 11.82±2.5, and this result being >5 is important in terms of showing poor sleep quality in pregnant women. In the study, it was found that as the sleep quality of pregnant women worsened, their quality of life worsened. As a result, it was determined that the sleep quality of pregnant women, especially in the third trimester, was bad, and the quality of life worsened in parallel. It is recommended to provide in-service training to midwives and nurses, to evaluate sleep quality and quality of life during routine follow-up of pregnant women, to identify risk factors and to provide appropriate counseling services to pregnant women with poor sleep quality and low quality of life.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ağargün, YM., Kara, H., & Anlar, Ö. (1996). Pittsburgh uyku kalitesi indeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-115.
- Akça Ay, F. (2013). Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler, 5. Baskı. Nobel Matbaacılık, Hadımköy-İstanbul, 686.
- Güngör Tavşanlı, N., & Akgün, S. (2021). Gebeliğin Başlangıcındaki Kadınlarda Uyku Hijyeni Eğitiminin Uyku Kalitesine Etkisi. International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 7(2), 93-108.
- Aktaş, E., Teksöz, E., & Ocakçı, AF. (2012). Ailede kadının değişen rolünün çocuk sağlığına etkisi ve aile merkezli bakımın önemi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28 (1), 73- 80.
- Arkalı, GT.(2021). Gebelikte Uyku Kalitesi İle Gebelik Uyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
- Buysse, DJ., Reynolds, CF., Monk, TH., Berman, SR., & Kupfer, DJ. (1989). The pittsburgh sleep quality index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research, 28(2), 193-213. DOI: 10.1016/0165-1781(89)90047-4
- Costa, DD., Dritsa, M., Verreault, N., Balaa, C., Kudzman, J., & Khalife, S. (2010). Sleep problems and depressed mood negatively impact healthrelated quality of life during pregnancy. Arch Womens Ment Health, 13, 249–257. DOI: 10.1007/s00737-009-0104-3
- Çelik, F., & Köse, M. (2017). Gebelikte uyku kalitesinin trimester ile ilişkisi. Kocatepe Tıp Dergisi, 15, 85-88. DOI: 10.18229/kocatepetip.344658
- Çoban, A.(2010). Yanıkkerem E: Gebelerde uyku kalitesi ve yorgunluk düzeyi. Ege Tıp Dergisi, 49(2), 87-94.
- Dotlic, J., Terzic, M., Babic, D., Vasiljevic, N., Janosevic, S., Janosevic, L., & Pekmezovic, T. (2014). The influence of body mass index on the perceived quality of life during pregnancy. Applied Research İn Quality Of Life, 9(2), 387-399. DOI: 10.1007/s11482-013-9224-z
- Dündar, P., Fidaner, C., Fidaner, H., Oral, A., Eser, S., & Atman, UC., (2002). Quality of life, internal consistencies of SF-36 and WHOQOL-Bref. Hippokratia, 6, 37-43.
- Effati‐Daryani, F., Mirghafourvand, M., Mohammad‐Alizadeh‐ Charandabi, S., Shiri‐ Sarand, F., & Zarei, S. (2017). Sleep quality and its relationship with quality of life in Iranian pregnant women. Internatıonal Journal of Practice, 23, e12518. DOI: 10.1111/ijn.12518
- Eser, E., Yüksel, H., Baydur, H., Erhart, M., Saatli, G., Cengiz Özyurt, B., Özcan, C., & Sıeberer, UR. (2008). Çocuklar için genel amaçlı sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ölçeği (Kid-KINDL) Türkçe sürümünün psikometrik özellikleri. Türk Psikiyatri Derneği, 19(4), 409-417.
- Hung, HM., Tsai, PS., Ko, SH., & Chen, CH. (2013). Patterns and predictors of sleep quality in Taiwanese pregnant women. MCN Am J Matern Child Nurs. 38(2), 95-101. DOI: 10.1097/NMC.0b013e3182659345
- Karateke, B.(2019). Gebelerin Gebelikleri Boyunca Fiziksel Aktivite ve Uyku Durumlarının Yorgunluk Semptomlarına ve Doğum Sonuçlarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, İzmir.
- Ko, SH., Chang, SC., & Chen, CH. (2010). A comparative study of sleep quality between pregnant and nonpregnant taiwanese women. Journal Of Nursing Scholarship, 42(1), 23-30. DOI: 10.1111/j.1547-5069.2009.01326.x
- Koçyiğit, H., Aydemir, Ö., Fişek, G., Ölmez, N., & Memiş, A.(1999). Kısa Form-36 (KF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi, 12, 102-106.
- Köybaşı, ŞE., & Oskay, YÜ. (2017). Gebelik sürecinin uyku kalitesine etkisi. Gülhane Tıp Dergisi, 59, 1-5.
- Kul, E. (2021). Antenatal İzlem İçin Başvuran Son Trimester Gebelerde Uyku Kalitesi ve Etki Eden Faktörler. Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Uzmanlık Tezi, İstanbul.
- Lopes, EA., Carvalho, LB., Seguro, PB., Mattar, R., Silva, AB., Prado, LB., & Prado, GF. (2004). Sleep disorders in pregnancy. Arq Neuropsiquiatr. Jun; 62(2A), 217-221. DOI: 10.1590/S0004-282X2004000200005
- Mazuchova, L., Kelcikova, S., & Dubovicka, Z. (2018). Measuring women's quality of life during pregnancy. Kontakt; 20(1), e31-e36. DOI: 10.1016/j.kontakt.2017.11.004
- Nakamura, Y., Takeishi, Y., Atogami, F., & Yoshizawa, T. (2012). Assessment of quality of life in pregnant Japanese women: Comparison of hospitalized, outpatient, and non-pregnant women. Nursing and Health Sciences,14(2), 182–188. DOI: 10.1111/j.1442-2018.2011.00676.x
- Neau, JP., Texier, B., & Ingrand P. (2009). Sleep and vigilance disorders in pregnancy. Eur Neurol; 62: 23-29. DOI: 10.1159/000215877
- Özçelik, G., & Karaçam, Z. (2014). Gebelikte sık karşılaşılan yakınmalar fiziksel, ruhsal ve cinsel sağlık sorunları, risk faktörleri ve yaşam kalitesi ile ilişkileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 30(3), 1-18.
- Özhüner, Y., & Çelik, N. (2019). Sleep qualıty and qualıty of life in pregnants. Journal of Health Science and Profession, 6(1), 25-33. DOI: 10.17681/hsp.434753
- Öztürk, DM., Yılmaz, A., Müsüroğlu, S., Sevinç, S., & Akcan, B. (2019). Son trimesterdeki gebelerin uyku kalitelerinin ve başetme yöntemlerinin belirlenmesi: Gebelikte son trimesterde uyku. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3): 212- 216. DOI: 10.22312/sdusbed.490651
- Pınar, ŞE., Arslan, Ş., Polat, K., Çiftçi, D., Cesur, B., & Dağlar G. (2014). Gebelerde uyku kalitesi ile algılanan stres arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(3), 171-177.
- Sharma, S., & Franco, R. (2004). Sleep and its diorders in pregnancy. Wisconsin Medical Journal, 103(5), 48-52.
- Stewart, AL., Hays, RD., Ware, JE. (1988). The MOS short-form general health survey. Reliability and validity in a patient population. Medical Care, 26(7), 724-735. DOI: 10.1097/00005650-198807000-00007
- Sunal, N., & Demiryay, A. (2009). Gebe kadınların algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınmalar. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 99–110.
- Süt, HK., Aşçı, Ö., & Topak, N. (2016). Sleep quality and health related quality of life in pregnancy. J Perinat Neonat Nurs. 34(4), 302–309. DOI: 10.1097/JPN.0000000000000181
- Taşdemir, SB., Elçin, GO., & Osman, G. (2010). Comparison of life quality of pregnant adolescents with taht of pregnant adults in Turkey. Upsala Journal of Medical Sciences, 115(4), 275- 281. DOI: 10.3109/03009731003628724
- Taşkıran, N. (2011). Gebelik ve uyku kalitesi. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi, 8(3), 181-187.
- Tsai, SY., Lee, PL., Lin, JW., & Lee, CN. (2016). Crosssectional and longitudinal associations between sleep and health-related quality of life in pregnant women: A prospective observational study. International Journal of Nursing Studies, 56, 45–53.
- Ünver, H., & Aylaz, R. (2017). Gebelerde fiziksel egzersizin yaşam kalitesi üzerine etkisi. Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik, 27(2), 71-78. DOI: 10.5336/gynobstet.2016-53373
- Üstün, Y., & Çınar Yücel, Ş. (2011). Hemşirelerin uyku kalitesinin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 29-38.
- Ware, JE., Sherbourne, CD. (1992). The MOS 36 item short form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Medical Care, 30(6), 473-83.
- Yeral, İ. (2018). Gebelikte uyku kalitesinin değerlendirilmesi. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 52(1), 34- 37.
Öz
Araştırma, gebelerde uyku kalitesinin yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacıyla kesitsel ve tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Araştırma, Bingöl Kadın, Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesine, Nisan-Haziran 2022 tarihleri arasında başvuran araştırmaya katılmayı kabul eden 336 gebe ile yürütülmüştür. Araştırmanın verilerini elde etmek için; “Tanımlayıcı Bilgi Formu”, “Pitssburg Uyku Kalitesi İndeksi” ve “SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği” kullanılmıştır. Veri analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde parametreleri, ki kare testi, korelasyon analizi, ANOVA, Mann-Whitney U testi ile Kruskall Wallis H testi kullanılmış olup p<0.05 anlamlı olarak kabul edilmiştir. Araştırmada gebelerin yaş ortalaması 28,48±5,5 olup, BKİ ortalaması ise 26,61±3,9 olarak hesaplanmıştır. Çalışmayan gebelerin uyku kalitesi çalışan gebelerden daha yüksek bulunmuştur. Gebelerde uyku kalitesi eğitim durumuna, aile tipine, gelir düzeyine ve sigara kullanımına göre değişiklik göstermemektedir. Üçüncü trimesterde olan gebelerin uyku kalitesi, birinci ve ikinci trimesterde olan gebelerden daha düşüktür. Araştırmaya katılan gebelerin %96,1’i gebelik öncesi uykularının düzenli olduğunu, %88,4’ü gebelik döneminde uyku problemi yaşadığını ifade etmiştir. Araştırmada PUKİ ölçeğinin ortalaması 11.82±2.5 olarak hesaplanmış olup bu sonuç >5 üzerinde olması gebelerde kötü uyku kalitesini göstermesi bakımından önemlidir. Araştırmada gebelerin uyku kalitesi azaldıkça yaşam kalitesinin de kötüleştiği saptanmıştır. Sonuç olarak, özellikle 3. trimesterdeki gebelerin uyku kalitesinin kötü olduğu buna paralel olarak yaşam kalitesinin de kötüleştiği belirlenmiştir. Ebe ve hemşirelere hizmet içi eğitimler verilerek gebelerin rutin takibi sırasında uyku kalitesi ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi, risk faktörlerinin belirlenip kötü uyku kalitesi ve düşük yaşam kalitesine sahip gebelere uygun danışmanlık hizmetlerinin verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ağargün, YM., Kara, H., & Anlar, Ö. (1996). Pittsburgh uyku kalitesi indeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-115.
- Akça Ay, F. (2013). Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler, 5. Baskı. Nobel Matbaacılık, Hadımköy-İstanbul, 686.
- Güngör Tavşanlı, N., & Akgün, S. (2021). Gebeliğin Başlangıcındaki Kadınlarda Uyku Hijyeni Eğitiminin Uyku Kalitesine Etkisi. International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 7(2), 93-108.
- Aktaş, E., Teksöz, E., & Ocakçı, AF. (2012). Ailede kadının değişen rolünün çocuk sağlığına etkisi ve aile merkezli bakımın önemi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28 (1), 73- 80.
- Arkalı, GT.(2021). Gebelikte Uyku Kalitesi İle Gebelik Uyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
- Buysse, DJ., Reynolds, CF., Monk, TH., Berman, SR., & Kupfer, DJ. (1989). The pittsburgh sleep quality index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research, 28(2), 193-213. DOI: 10.1016/0165-1781(89)90047-4
- Costa, DD., Dritsa, M., Verreault, N., Balaa, C., Kudzman, J., & Khalife, S. (2010). Sleep problems and depressed mood negatively impact healthrelated quality of life during pregnancy. Arch Womens Ment Health, 13, 249–257. DOI: 10.1007/s00737-009-0104-3
- Çelik, F., & Köse, M. (2017). Gebelikte uyku kalitesinin trimester ile ilişkisi. Kocatepe Tıp Dergisi, 15, 85-88. DOI: 10.18229/kocatepetip.344658
- Çoban, A.(2010). Yanıkkerem E: Gebelerde uyku kalitesi ve yorgunluk düzeyi. Ege Tıp Dergisi, 49(2), 87-94.
- Dotlic, J., Terzic, M., Babic, D., Vasiljevic, N., Janosevic, S., Janosevic, L., & Pekmezovic, T. (2014). The influence of body mass index on the perceived quality of life during pregnancy. Applied Research İn Quality Of Life, 9(2), 387-399. DOI: 10.1007/s11482-013-9224-z
- Dündar, P., Fidaner, C., Fidaner, H., Oral, A., Eser, S., & Atman, UC., (2002). Quality of life, internal consistencies of SF-36 and WHOQOL-Bref. Hippokratia, 6, 37-43.
- Effati‐Daryani, F., Mirghafourvand, M., Mohammad‐Alizadeh‐ Charandabi, S., Shiri‐ Sarand, F., & Zarei, S. (2017). Sleep quality and its relationship with quality of life in Iranian pregnant women. Internatıonal Journal of Practice, 23, e12518. DOI: 10.1111/ijn.12518
- Eser, E., Yüksel, H., Baydur, H., Erhart, M., Saatli, G., Cengiz Özyurt, B., Özcan, C., & Sıeberer, UR. (2008). Çocuklar için genel amaçlı sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ölçeği (Kid-KINDL) Türkçe sürümünün psikometrik özellikleri. Türk Psikiyatri Derneği, 19(4), 409-417.
- Hung, HM., Tsai, PS., Ko, SH., & Chen, CH. (2013). Patterns and predictors of sleep quality in Taiwanese pregnant women. MCN Am J Matern Child Nurs. 38(2), 95-101. DOI: 10.1097/NMC.0b013e3182659345
- Karateke, B.(2019). Gebelerin Gebelikleri Boyunca Fiziksel Aktivite ve Uyku Durumlarının Yorgunluk Semptomlarına ve Doğum Sonuçlarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, İzmir.
- Ko, SH., Chang, SC., & Chen, CH. (2010). A comparative study of sleep quality between pregnant and nonpregnant taiwanese women. Journal Of Nursing Scholarship, 42(1), 23-30. DOI: 10.1111/j.1547-5069.2009.01326.x
- Koçyiğit, H., Aydemir, Ö., Fişek, G., Ölmez, N., & Memiş, A.(1999). Kısa Form-36 (KF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi, 12, 102-106.
- Köybaşı, ŞE., & Oskay, YÜ. (2017). Gebelik sürecinin uyku kalitesine etkisi. Gülhane Tıp Dergisi, 59, 1-5.
- Kul, E. (2021). Antenatal İzlem İçin Başvuran Son Trimester Gebelerde Uyku Kalitesi ve Etki Eden Faktörler. Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Uzmanlık Tezi, İstanbul.
- Lopes, EA., Carvalho, LB., Seguro, PB., Mattar, R., Silva, AB., Prado, LB., & Prado, GF. (2004). Sleep disorders in pregnancy. Arq Neuropsiquiatr. Jun; 62(2A), 217-221. DOI: 10.1590/S0004-282X2004000200005
- Mazuchova, L., Kelcikova, S., & Dubovicka, Z. (2018). Measuring women's quality of life during pregnancy. Kontakt; 20(1), e31-e36. DOI: 10.1016/j.kontakt.2017.11.004
- Nakamura, Y., Takeishi, Y., Atogami, F., & Yoshizawa, T. (2012). Assessment of quality of life in pregnant Japanese women: Comparison of hospitalized, outpatient, and non-pregnant women. Nursing and Health Sciences,14(2), 182–188. DOI: 10.1111/j.1442-2018.2011.00676.x
- Neau, JP., Texier, B., & Ingrand P. (2009). Sleep and vigilance disorders in pregnancy. Eur Neurol; 62: 23-29. DOI: 10.1159/000215877
- Özçelik, G., & Karaçam, Z. (2014). Gebelikte sık karşılaşılan yakınmalar fiziksel, ruhsal ve cinsel sağlık sorunları, risk faktörleri ve yaşam kalitesi ile ilişkileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 30(3), 1-18.
- Özhüner, Y., & Çelik, N. (2019). Sleep qualıty and qualıty of life in pregnants. Journal of Health Science and Profession, 6(1), 25-33. DOI: 10.17681/hsp.434753
- Öztürk, DM., Yılmaz, A., Müsüroğlu, S., Sevinç, S., & Akcan, B. (2019). Son trimesterdeki gebelerin uyku kalitelerinin ve başetme yöntemlerinin belirlenmesi: Gebelikte son trimesterde uyku. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3): 212- 216. DOI: 10.22312/sdusbed.490651
- Pınar, ŞE., Arslan, Ş., Polat, K., Çiftçi, D., Cesur, B., & Dağlar G. (2014). Gebelerde uyku kalitesi ile algılanan stres arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(3), 171-177.
- Sharma, S., & Franco, R. (2004). Sleep and its diorders in pregnancy. Wisconsin Medical Journal, 103(5), 48-52.
- Stewart, AL., Hays, RD., Ware, JE. (1988). The MOS short-form general health survey. Reliability and validity in a patient population. Medical Care, 26(7), 724-735. DOI: 10.1097/00005650-198807000-00007
- Sunal, N., & Demiryay, A. (2009). Gebe kadınların algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınmalar. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 99–110.
- Süt, HK., Aşçı, Ö., & Topak, N. (2016). Sleep quality and health related quality of life in pregnancy. J Perinat Neonat Nurs. 34(4), 302–309. DOI: 10.1097/JPN.0000000000000181
- Taşdemir, SB., Elçin, GO., & Osman, G. (2010). Comparison of life quality of pregnant adolescents with taht of pregnant adults in Turkey. Upsala Journal of Medical Sciences, 115(4), 275- 281. DOI: 10.3109/03009731003628724
- Taşkıran, N. (2011). Gebelik ve uyku kalitesi. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi, 8(3), 181-187.
- Tsai, SY., Lee, PL., Lin, JW., & Lee, CN. (2016). Crosssectional and longitudinal associations between sleep and health-related quality of life in pregnant women: A prospective observational study. International Journal of Nursing Studies, 56, 45–53.
- Ünver, H., & Aylaz, R. (2017). Gebelerde fiziksel egzersizin yaşam kalitesi üzerine etkisi. Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik, 27(2), 71-78. DOI: 10.5336/gynobstet.2016-53373
- Üstün, Y., & Çınar Yücel, Ş. (2011). Hemşirelerin uyku kalitesinin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 29-38.
- Ware, JE., Sherbourne, CD. (1992). The MOS 36 item short form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Medical Care, 30(6), 473-83.
- Yeral, İ. (2018). Gebelikte uyku kalitesinin değerlendirilmesi. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 52(1), 34- 37.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Ağustos 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Şubat 2024 |
| Kabul Tarihi | 9 Mayıs 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |
