Wheel Chair Turkey in the Individuals with Disabilities Using Orthopedic, Dental Health Services Building a Model of Presentation
Öz
The study was prepared in Turkey wheelchair users orthopedic disabilities of Oral and Dental Health Services to create a model for the solution of problems faced in the content presented. In the study, national and international articles published on the subject, the survey results held for the disabled in Turkey, research reports, articles about people with disabilities in laws and regulations, voluntary organizations and associations working with a review of literature where the information related to applied health services available, which included public and private health Interviews were held with two dentists working in the establishment. In addition, the statistical data published by TDB and the legislation for Turkish Dentists were also examined. It can be stated that the most important problem related to Oral and Dental Health Services of orthopedically disabled individuals using wheelchairs is related to the low level of awareness and sensitivity in the general society. In the model proposal; In a society with increased awareness of the problems of people with disabilities, with a multidisciplinary approach, especially Oral and Dental Health Services integrated into primary care, the problems faced by disabled individuals in Oral and Dental Health Services can be solved to a large extent with the arrangements to be made on the subject, and it is stated that services can be made effective and efficient.
Anahtar Kelimeler
disabled orthopedically handicapped individual oral and dental health services
Kaynakça
- Birleşmiş Milletler Engellilerin Hakları Sözleşmesi (2008). http://www.ktood.org/BM-engelli-haklari-yasasi.pdf. Erişim 13 Ocak 2021
- Buchholtz KJ, King RS (2012) Policy and Proposals That Will Help Improve Access to Oral Care Services for Individuals With Special Health Care Needs. NC Medical Journal 73(2):124-127.
- Cimilli H, Karaçaylı Ü, Şişman N, Kartal N, Mumcu G (2012) Comparison of the oral health related quality of life and dental pain in symptomatic irreversible pulpitis and pericorontis. Journal of Dental Sciences 7:250-260.
- Dental Quality Alliance Improving Oral Health Through Measurement (2019) American Dental Association on behalf of the Dental Quality Alliance.
- Glick M, Silva OM, Seeberger GK, Xu T, Pucca G, Williams DM, Kess S (2012) FDI Vision 2020: shaping the future of oral health. International Dental Journal 62:278–291.
- İnan S, Peker GC, Tekiner S, Ak F, Dağlı Z (2013) Engellilik, Türkiye’de Engellilerin Durumu ve Sağlık Hizmet Sunumuna Bir Bakış. TAF Preventive Medicine Bulletin 12(6). Kalaycı S, Akın A (2019) Engellilere Yönelik Yerel Sosyal Hizmetlerde Belediyelerin Yeri: Malatya Büyükşehir Belediyesi. Selçuk Üniverisitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu 22(2):663-674.
- Karagöz N, Üstün S, Ilıman E (2019) Avrupa Ülkelerindeki Gelişmeler Işığında Türkiye’de Engelli Evde Bakım Hizmetlerinin Değerlendirilmesi: Sivas İli Örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(4) 279–291.
- Mumcu G, Köksal L, Şişman N (2013) An analysis of oral health campaigns from a social marketing perspective. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi 3:53-73.
- Oral Health Program Strategic Plan 2011 – 2014 (2011) National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion. Centers for Disease Control and Prevention. Oredugba FA, Akindayomi Y (2008) Oral health status and treatment needs of children and young adults attending a day centre for individuals with special health care needs. BMC Oral Health 1472-6831/8/30.
- Özata M, Karip S (2017) Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 20(4): 409-427.
- Özyürek A, Çınar M, Yavuz NF, Karadayı N (2014) Engelli çocuklarda ağız ve diş sağlığı problemleri. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi 4(2) 134-148.
- Sancaklı HŞ (2009) Özel bakım ihtiyacı olan bireylerde ağız diş sağlığı uygulamaları. İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi 43:1-2 39-43.
- Sirel B, Boyacıgil O, Duymuş H, Konaklı N, Altunkasa F, Uslu C (2012) Çukurova Üniversitesi Yerleşkesi Açık Alanlarının Fiziksel Engelliler Bakımından Ulaşılabilirliğinin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 27(1):53-72.
- T.C. Resmi Gazete (25 Ocak 2013) Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği Sayı : 28539.
- T.C. Resmi Gazete (07 Temmuz 2005) Engelliler Hakında Kanun Sayı : 25868.
- T.C. Resmi Gazete (14 Temmuz 2009) Milletlerarası Sözleşme, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme Sayı : 27288.
- https://humanrightscenter.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/03/EngellilerinHaklarinaIliskinSozlesme.pdf, Erişim: 06 Ocak 2021.
- Türk Dişhekimleri Birliği (2020) Dişhekimliğinde İnsangücü Planlaması 2020. http://tdb.org.tr/tdb/v2/ekler/Dishekimliginde_Insangucu_Planlamasi_2020.pdf. Erişim: 13 Ocak 2021.
- Türk Dişhekimleri Birliği. Engellilerde Ağız ve Diş Sağlığı Broşürü. http://www.tdb.org.tr/tdb/dosya/engelli.pdf Erişim: 11 Ocak 2021.
- Tekin D, Madan R (2015) Biz engel tanımayız projesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi1(2) :161-174.
- TÜİK, Türkiye Engelliler Araştırması, 2002. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1017 Erişim Tarihi: 11 Ocak 2021.
- TÜİK, Türkiye Engellilerin Sorun ve Beklentileri Araştırması, 2010. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1017 Erişim Tarihi: 11 Ocak 2021.
- Vozza L (2015) Preventive strategies in oral health for special needs patients. Annali di Stomatologia VI (3-4): 96-99.
- Oral Health Coalition of Alabama (2018). Your Mouth Your Health The Connection of Oral Health to Overall Health. A State Oral Health Plan for All Alabamians 2018-2023. Alabama Department of Public Health Oral Health Office. http://alabamapublichealth.gov/oralhealthcoalition/assets/alsohp.pdf Erişim: 12 Ocak 2021.
Türkiye’de Tekerlekli Sandalye Kullanan Ortopedik Engelli Bireylere Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Sunumuna İlişkin Model Oluşturma
Öz
Çalışma, Türkiye’de tekerlekli sandalye kullanan ortopedik engelli bireylerin Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri sunumununda yaşadıkları sorunların çözümlerine ilişkin model geliştirilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada, konuyla ilgili ulusal ve uluslararası yayınlanmış makaleler, Türkiye’de engellilere yönelik düzenlenen anket sonuçları, araştırma raporları, yasa ve yönetmeliklerdeki engellilerle ilgili maddeler, gönüllü kuruluşlar ve dernek çalışmaları ile mevcutta uygulanan sağlık hizmetlerine ilişkin bilgilerin yer aldığı literatür incelenmiş, biri kamu diğeri özel sağlık kuruluşunda çalışan iki dişhekimi ile görüşme yapılmıştır. Ayrıca TDB tarafından yayınlanan istatistik verileri ile Türk Diş Hekimlerine yönelik mevzuat da incelenmiştir. Tekerlekli sandalye kullanan ortopedik engelli bireylerin Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerine ilişkin en önemli sorunun toplum genelindeki farkındalık ve hassasiyet düzeyinin düşük olmasıyla ilişkili olduğu belirtilebilir. Model önerisinde; engelli bireylerin sorunlarına ilişkin farkındalığı artmış bir toplumda, birinci basamağa entegre edilmiş Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri başta olmak üzere multidisipliner bir yaklaşımla tüm yaşam alanlarında, konuya ilişkin yapılacak düzenlemelerle engelli bireylerin Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerinde karşılaştıkları sorunların büyük oranda çözülerek, hizmetlerin etkin ve verimli hale getirilebileceği belirtilmektedir.
Anahtar Kelimeler
engelli ortopedik engelli birey ağız ve diş sağlığı hizmetleri
Kaynakça
- Birleşmiş Milletler Engellilerin Hakları Sözleşmesi (2008). http://www.ktood.org/BM-engelli-haklari-yasasi.pdf. Erişim 13 Ocak 2021
- Buchholtz KJ, King RS (2012) Policy and Proposals That Will Help Improve Access to Oral Care Services for Individuals With Special Health Care Needs. NC Medical Journal 73(2):124-127.
- Cimilli H, Karaçaylı Ü, Şişman N, Kartal N, Mumcu G (2012) Comparison of the oral health related quality of life and dental pain in symptomatic irreversible pulpitis and pericorontis. Journal of Dental Sciences 7:250-260.
- Dental Quality Alliance Improving Oral Health Through Measurement (2019) American Dental Association on behalf of the Dental Quality Alliance.
- Glick M, Silva OM, Seeberger GK, Xu T, Pucca G, Williams DM, Kess S (2012) FDI Vision 2020: shaping the future of oral health. International Dental Journal 62:278–291.
- İnan S, Peker GC, Tekiner S, Ak F, Dağlı Z (2013) Engellilik, Türkiye’de Engellilerin Durumu ve Sağlık Hizmet Sunumuna Bir Bakış. TAF Preventive Medicine Bulletin 12(6). Kalaycı S, Akın A (2019) Engellilere Yönelik Yerel Sosyal Hizmetlerde Belediyelerin Yeri: Malatya Büyükşehir Belediyesi. Selçuk Üniverisitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu 22(2):663-674.
- Karagöz N, Üstün S, Ilıman E (2019) Avrupa Ülkelerindeki Gelişmeler Işığında Türkiye’de Engelli Evde Bakım Hizmetlerinin Değerlendirilmesi: Sivas İli Örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(4) 279–291.
- Mumcu G, Köksal L, Şişman N (2013) An analysis of oral health campaigns from a social marketing perspective. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi 3:53-73.
- Oral Health Program Strategic Plan 2011 – 2014 (2011) National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion. Centers for Disease Control and Prevention. Oredugba FA, Akindayomi Y (2008) Oral health status and treatment needs of children and young adults attending a day centre for individuals with special health care needs. BMC Oral Health 1472-6831/8/30.
- Özata M, Karip S (2017) Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 20(4): 409-427.
- Özyürek A, Çınar M, Yavuz NF, Karadayı N (2014) Engelli çocuklarda ağız ve diş sağlığı problemleri. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi 4(2) 134-148.
- Sancaklı HŞ (2009) Özel bakım ihtiyacı olan bireylerde ağız diş sağlığı uygulamaları. İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi 43:1-2 39-43.
- Sirel B, Boyacıgil O, Duymuş H, Konaklı N, Altunkasa F, Uslu C (2012) Çukurova Üniversitesi Yerleşkesi Açık Alanlarının Fiziksel Engelliler Bakımından Ulaşılabilirliğinin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 27(1):53-72.
- T.C. Resmi Gazete (25 Ocak 2013) Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği Sayı : 28539.
- T.C. Resmi Gazete (07 Temmuz 2005) Engelliler Hakında Kanun Sayı : 25868.
- T.C. Resmi Gazete (14 Temmuz 2009) Milletlerarası Sözleşme, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme Sayı : 27288.
- https://humanrightscenter.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/03/EngellilerinHaklarinaIliskinSozlesme.pdf, Erişim: 06 Ocak 2021.
- Türk Dişhekimleri Birliği (2020) Dişhekimliğinde İnsangücü Planlaması 2020. http://tdb.org.tr/tdb/v2/ekler/Dishekimliginde_Insangucu_Planlamasi_2020.pdf. Erişim: 13 Ocak 2021.
- Türk Dişhekimleri Birliği. Engellilerde Ağız ve Diş Sağlığı Broşürü. http://www.tdb.org.tr/tdb/dosya/engelli.pdf Erişim: 11 Ocak 2021.
- Tekin D, Madan R (2015) Biz engel tanımayız projesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi1(2) :161-174.
- TÜİK, Türkiye Engelliler Araştırması, 2002. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1017 Erişim Tarihi: 11 Ocak 2021.
- TÜİK, Türkiye Engellilerin Sorun ve Beklentileri Araştırması, 2010. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1017 Erişim Tarihi: 11 Ocak 2021.
- Vozza L (2015) Preventive strategies in oral health for special needs patients. Annali di Stomatologia VI (3-4): 96-99.
- Oral Health Coalition of Alabama (2018). Your Mouth Your Health The Connection of Oral Health to Overall Health. A State Oral Health Plan for All Alabamians 2018-2023. Alabama Department of Public Health Oral Health Office. http://alabamapublichealth.gov/oralhealthcoalition/assets/alsohp.pdf Erişim: 12 Ocak 2021.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |
