Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Bir Araştırma Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin D vitamini Hakkındaki Farkındalıklarının Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 26 - 35, 01.08.2017

Huri seval Çakmak , Emine Özer Küçük

Öz

Giriş:
D
vitamini eksikliği çağın pandemisi olarak değerlendirilmekte ve kanser,
hipertansiyon, astım, depresyon gibi birçok hastalıkla ilişkisi olduğu
düşünülmektedir. NİCE ın rehberlerinde D vitamini eksikliğinin giderilmesinde
en önemli basamağın sağlık profesyonellerinin D vitamin hakkındaki
farkındalığının geliştirilmesi olduğunu vurgulamaktadır. Hemşireler hastalarla
birebir çalışan ve hasta eğitiminde önemli yerleri olan sağlık profesyonelleri
olması nedeniyle farkındalıklarının geliştirilmesi gerekmektedir.

Amaç:
Bu çalışma bir eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan
hemşirelerin D vitamin hakkındaki farkındalıklarının değerlendirilmesi amacıyla
yapılmıştır.

Gereç ve yöntem:
Çalışma Ankaradaki bir eğitim ve
araştırma hastanesinde çalışan 100 hemşire ile yürütülmüştür. Veriler genel
bilgilerin ve D vitamini farkındalığını değerlendiren sorulardan oluşan veri
toplama formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı ve yüzde, ortalama,
ortanca, t testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır.

Bulgular:
D vitamini düzeyine değerine bakılan hemşirelerden (n=62) %18,9 unun kanda
25-OH D düzeyine ( 0-10ng/ml arasında) göre D vitamini eksikliği olduğu
belirlenmiştir. Hemşirelerin yarısından fazlasını de D vitamini yetersizliği ve
eksikliği belirtileri ve risk grupları ile ilgili farkındalıklarının yetersiz
olduğu saptanmıştır. Güneş kremi kullanan ve kullanmayan hemşirelerin kanda
25-OHD değerleri arasında istatistiksel olarak fark anlamlı bulunmamıştır
(p˃0,05).









Sonuç:
Hemşirelerde oldukça yüksek oranda D vitamini yetmezliği ve eksikliğine
rastlanmıştır. Hemşirelerinde D vitamini yetersizliği belirtilerinin ve risk
gruplarının değerlendirilmesi için farkındalıkların az olduğu görülmektedir

Anahtar Kelimeler

D vitamini Farkındalık

Kaynakça

  • KAYNAKÇA Andıran, N., Çelik, N., Akça, H., & Doğan, G. (2012). Vitamin D deficiency in children and adolescents. J Clin Res Pediatr Endocrinol, 4(1), 25-29.
  • Atli, T., Gullu, S., Uysal, A., & Erdogan, G. (2005). The prevalence of vitamin D deficiency and effects of ultraviolet light on vitamin D levels in elderly Turkish population. Archives of gerontology and geriatrics, 40(1), 53-60.
  • Bilinski, K. L., & Boyages, S. C. (2012). The rising cost of vitamin D testing in Australia: time to establish guidelines for testing. Med J Aust, 197(2), 90.
  • Bischoff-Ferrari, H. A., Dawson-Hughes, B., Staehelin, H. B., Orav, J. E., Stuck, A., Theiler, R., . . . Henschkowski, J. (2009). Fall prevention with supplemental and active forms of vitamin D: a meta-analysis of randomised controlled trials. Bmj, 339, b3692.
  • Briot, K., Audran, M., Cortet, B., Fardellone, P., Marcelli, C., Orcel, P., . . . Roux, C. (2009). Vitamin D: skeletal and extra skeletal effects; recommendations for good practice. Presse medicale (Paris, France: 1983), 38(1), 43-54.
  • Cranney, A., Horsley, T., O’Donnell, S., Weiler, H., Puil, L., Ooi, D., . . . Hanley, D. (2007). Effectiveness and safety of vitamin D in relation to bone health. Evid Rep Technol Assess (Full Rep), 158(1), 23-25.
  • Çataklı, T., Taşar, S., Oğulluk, M., & Dallar, B. Y. (2014). Bir hastaneye başvuran annelerin D vitamini hakkındaki bilgileri ve kullanma tutumları. Ege Tıp Dergisi, 53(3).
  • de Koning, L., Henne, D., Woods, P., Hemmelgarn, B. R., & Naugler, C. (2014). Sociodemographic correlates of 25-hydroxyvitamin D test utilization in Calgary, Alberta. BMC Health Serv Res, 14, 339. doi:10.1186/1472-6963-14-339
  • Durvasula, S., Kok, C., Sambrook, P. N., Cumming, R. G., Lord, S. R., March, L. M., . . . Cameron, I. D. (2010). Sunlight and health: attitudes of older people living in intermediate care facilities in southern Australia. Archives of gerontology and geriatrics, 51(3), e94-e99.
  • Forrest, K. Y., & Stuhldreher, W. L. (2011). Prevalence and correlates of vitamin D deficiency in US adults. Nutrition research, 31(1), 48-54.
  • Garland, C. F., Garland, F. C., Gorham, E. D., Lipkin, M., Newmark, H., Mohr, S. B., & Holick, M. F. (2006). The role of vitamin D in cancer prevention. American journal of public health, 96(2), 252-261.
  • Ginde, A. A., Sullivan, A. F., Mansbach, J. M., & Camargo, C. A. (2010). Vitamin D insufficiency in pregnant and nonpregnant women of childbearing age in the United States. American journal of obstetrics and gynecology, 202(5), 436. e431-436. e438.
  • Hollis, B. W., Johnson, D., Hulsey, T. C., Ebeling, M., & Wagner, C. L. (2011). Vitamin D supplementation during pregnancy: Double‐blind, randomized clinical trial of safety and effectiveness. Journal of bone and mineral research, 26(10), 2341-2357. Institute of Medicine Committee to Review Dietary Reference Intakes for Vitamin, D., & Calcium. (2011). The National Academies Collection: Reports funded by National Institutes of Health. In A. C. Ross, C. L. Taylor, A. L. Yaktine, & H. B. Del Valle (Eds.), Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington (DC): National Academies Press (US) National Academy of Sciences.
  • Karaoğlan, A. A. M. Z. B., Fatma, S. A. Y. G. K., & Dinçer, A. G. Osteoporoz, Eğitim Durumu ve Farkındalık Düzeyi Araştırma Sonuçları. Kılavuzu, M. S. (2009). Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Ankara, Tuna Matbaacılık, 8-11.
  • Kotta, S., Gadhvi, D., Jakeways, N., Saeed, M., Sohanpal, R., Hull, S., . . . Griffiths, C. (2015). "Test me and treat me"--attitudes to vitamin D deficiency and supplementation: a qualitative study. BMJ open, 5(7), e007401. doi:10.1136/bmjopen-2014-007401
  • Kunutsor, S. K., Apekey, T. A., & Steur, M. (2013). Vitamin D and risk of future hypertension: meta-analysis of 283,537 participants: Springer.
  • Kurt, E. E., Koçak, F. A., Erdem, H. R., Tuncay, F., & Kıranatlıoğlu, F. (2015). Kırsal Bölgede D Vitamini Farkındalığının Değerlendirilmesi: Kesitsel Bir Çalışma. Journal of Physical Medicine & Rehabilitation Sciences/Fiziksel Tup ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi, 18(3).
  • Lips, P. (2007). Vitamin D status and nutrition in Europe and Asia. The Journal of steroid biochemistry and molecular biology, 103(3), 620-625.
  • Mansoor, S., Habib, A., Ghani, F., Fatmi, Z., Badruddin, S., Mansoor, S., . . . Jabbar, A. (2010). Prevalence and significance of vitamin D deficiency and insufficiency among apparently healthy adults. Clinical biochemistry, 43(18), 1431-1435.
  • Mellati, A. A., Sharifi, F., Faghihzade, S., Mousaviviri, S. A., Chiti, H., & Kazemi, S. A. N. (2015). Vitamin D status and its associations with components of metabolic syndrome in healthy children. Journal of Pediatric Endocrinology and Metabolism, 28(5-6), 641-648.
  • Mithal, A., Wahl, D., Bonjour, J.-P., Burckhardt, P., Dawson-Hughes, B., Eisman, J., . . . Morales-Torres, J. (2009). Global vitamin D status and determinants of hypovitaminosis D. Osteoporosis international, 20(11), 1807-1820.
  • Norval, M., & Wulf, H. C. (2009). Does chronic sunscreen use reduce vitamin D production to insufficient levels? British Journal of Dermatology, 161(4), 732-736.
  • Nowson, C. A., McGrath, J. J., Ebeling, P. R., Haikerwal, A., Daly, R. M., Sanders, K. M., . . . Mason, R. S. (2012). Vitamin D and health in adults in Australia and New Zealand: a position statement. Med J Aust, 196(11), 686-687.
  • Oren, Y., Shapira, Y., Agmon-Levin, N., Kivity, S., Zafrir, Y., Altman, A., . . . Shoenfeld, Y. (2010). Vitamin D insufficiency in a sunny environment: a demographic and seasonal analysis. IMAJ-Israel Medical Association Journal, 12(12), 751.
  • Orwoll, E., Nielson, C. M., Marshall, L. M., Lambert, L., Holton, K. F., Hoffman, A. R., . . . Cauley, J. A. (2009). Vitamin D deficiency in older men. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 94(4), 1214-1222.
  • Ozkan, B., Doneray, H., Karacan, M., Vançelik, S., Yıldırım, Z. K., Ozkan, A., . . . Aydın, K. (2009). Prevalence of vitamin D deficiency rickets in the eastern part of Turkey. European journal of pediatrics, 168(1), 95-100.
  • Pearce, S., & Cheetham, T. D. (2010). Diagnosis and management of vitamin D deficiency. Bmj, 340(jan11 1), b5664-b5664. Practice, A. C. o. O. (2011). ACOG Committee Opinion No. 495: Vitamin D: Screening and supplementation during pregnancy. Obstetrics and gynecology, 118(1), 197.
  • Ross, A. C., Manson, J. E., Abrams, S. A., Aloia, J. F., Brannon, P. M., Clinton, S. K., . . . Jones, G. (2011). The 2011 report on dietary reference intakes for calcium and vitamin D from the Institute of Medicine: what clinicians need to know. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 96(1), 53-58.
  • Uçar, F., Taşlıpınar, M. Y., Soydaş, A. Ö., & Özcan, N. (2012). Ankara etlik ihtisas eğitim ve araştırma hastanesine başvuran hastalarda 25-OH Vitamin D düzeyleri. Eur J Basic Med Sci, 2(1), 12-15.
  • VARKAL, M. A., YILDIZ, İ., SAYGILI, S., YILDIZ, M., KILIÇ, A., DARENDELİLER, F., . . . ÜNÜVAR, E. (2015). D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNDE RİSKLİ GRUPLARDAN BİRİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARI. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 78(2), 41-45.
  • Wood, C. L., & Cheetham, T. D. (2015). Vitamin D: increasing supplement use among at-risk groups (NICE guideline PH56). Archives of disease in childhood-Education & practice edition, edpract-2015-308299.
  • Yener, M. (2007). Kas iskelet sistem ağrısı ile vitamin D düzeyleri arasındaki ilişkinin araştırılması. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 14(4).

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 26 - 35, 01.08.2017

Huri seval Çakmak , Emine Özer Küçük

Öz

Kaynakça

  • KAYNAKÇA Andıran, N., Çelik, N., Akça, H., & Doğan, G. (2012). Vitamin D deficiency in children and adolescents. J Clin Res Pediatr Endocrinol, 4(1), 25-29.
  • Atli, T., Gullu, S., Uysal, A., & Erdogan, G. (2005). The prevalence of vitamin D deficiency and effects of ultraviolet light on vitamin D levels in elderly Turkish population. Archives of gerontology and geriatrics, 40(1), 53-60.
  • Bilinski, K. L., & Boyages, S. C. (2012). The rising cost of vitamin D testing in Australia: time to establish guidelines for testing. Med J Aust, 197(2), 90.
  • Bischoff-Ferrari, H. A., Dawson-Hughes, B., Staehelin, H. B., Orav, J. E., Stuck, A., Theiler, R., . . . Henschkowski, J. (2009). Fall prevention with supplemental and active forms of vitamin D: a meta-analysis of randomised controlled trials. Bmj, 339, b3692.
  • Briot, K., Audran, M., Cortet, B., Fardellone, P., Marcelli, C., Orcel, P., . . . Roux, C. (2009). Vitamin D: skeletal and extra skeletal effects; recommendations for good practice. Presse medicale (Paris, France: 1983), 38(1), 43-54.
  • Cranney, A., Horsley, T., O’Donnell, S., Weiler, H., Puil, L., Ooi, D., . . . Hanley, D. (2007). Effectiveness and safety of vitamin D in relation to bone health. Evid Rep Technol Assess (Full Rep), 158(1), 23-25.
  • Çataklı, T., Taşar, S., Oğulluk, M., & Dallar, B. Y. (2014). Bir hastaneye başvuran annelerin D vitamini hakkındaki bilgileri ve kullanma tutumları. Ege Tıp Dergisi, 53(3).
  • de Koning, L., Henne, D., Woods, P., Hemmelgarn, B. R., & Naugler, C. (2014). Sociodemographic correlates of 25-hydroxyvitamin D test utilization in Calgary, Alberta. BMC Health Serv Res, 14, 339. doi:10.1186/1472-6963-14-339
  • Durvasula, S., Kok, C., Sambrook, P. N., Cumming, R. G., Lord, S. R., March, L. M., . . . Cameron, I. D. (2010). Sunlight and health: attitudes of older people living in intermediate care facilities in southern Australia. Archives of gerontology and geriatrics, 51(3), e94-e99.
  • Forrest, K. Y., & Stuhldreher, W. L. (2011). Prevalence and correlates of vitamin D deficiency in US adults. Nutrition research, 31(1), 48-54.
  • Garland, C. F., Garland, F. C., Gorham, E. D., Lipkin, M., Newmark, H., Mohr, S. B., & Holick, M. F. (2006). The role of vitamin D in cancer prevention. American journal of public health, 96(2), 252-261.
  • Ginde, A. A., Sullivan, A. F., Mansbach, J. M., & Camargo, C. A. (2010). Vitamin D insufficiency in pregnant and nonpregnant women of childbearing age in the United States. American journal of obstetrics and gynecology, 202(5), 436. e431-436. e438.
  • Hollis, B. W., Johnson, D., Hulsey, T. C., Ebeling, M., & Wagner, C. L. (2011). Vitamin D supplementation during pregnancy: Double‐blind, randomized clinical trial of safety and effectiveness. Journal of bone and mineral research, 26(10), 2341-2357. Institute of Medicine Committee to Review Dietary Reference Intakes for Vitamin, D., & Calcium. (2011). The National Academies Collection: Reports funded by National Institutes of Health. In A. C. Ross, C. L. Taylor, A. L. Yaktine, & H. B. Del Valle (Eds.), Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington (DC): National Academies Press (US) National Academy of Sciences.
  • Karaoğlan, A. A. M. Z. B., Fatma, S. A. Y. G. K., & Dinçer, A. G. Osteoporoz, Eğitim Durumu ve Farkındalık Düzeyi Araştırma Sonuçları. Kılavuzu, M. S. (2009). Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Ankara, Tuna Matbaacılık, 8-11.
  • Kotta, S., Gadhvi, D., Jakeways, N., Saeed, M., Sohanpal, R., Hull, S., . . . Griffiths, C. (2015). "Test me and treat me"--attitudes to vitamin D deficiency and supplementation: a qualitative study. BMJ open, 5(7), e007401. doi:10.1136/bmjopen-2014-007401
  • Kunutsor, S. K., Apekey, T. A., & Steur, M. (2013). Vitamin D and risk of future hypertension: meta-analysis of 283,537 participants: Springer.
  • Kurt, E. E., Koçak, F. A., Erdem, H. R., Tuncay, F., & Kıranatlıoğlu, F. (2015). Kırsal Bölgede D Vitamini Farkındalığının Değerlendirilmesi: Kesitsel Bir Çalışma. Journal of Physical Medicine & Rehabilitation Sciences/Fiziksel Tup ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi, 18(3).
  • Lips, P. (2007). Vitamin D status and nutrition in Europe and Asia. The Journal of steroid biochemistry and molecular biology, 103(3), 620-625.
  • Mansoor, S., Habib, A., Ghani, F., Fatmi, Z., Badruddin, S., Mansoor, S., . . . Jabbar, A. (2010). Prevalence and significance of vitamin D deficiency and insufficiency among apparently healthy adults. Clinical biochemistry, 43(18), 1431-1435.
  • Mellati, A. A., Sharifi, F., Faghihzade, S., Mousaviviri, S. A., Chiti, H., & Kazemi, S. A. N. (2015). Vitamin D status and its associations with components of metabolic syndrome in healthy children. Journal of Pediatric Endocrinology and Metabolism, 28(5-6), 641-648.
  • Mithal, A., Wahl, D., Bonjour, J.-P., Burckhardt, P., Dawson-Hughes, B., Eisman, J., . . . Morales-Torres, J. (2009). Global vitamin D status and determinants of hypovitaminosis D. Osteoporosis international, 20(11), 1807-1820.
  • Norval, M., & Wulf, H. C. (2009). Does chronic sunscreen use reduce vitamin D production to insufficient levels? British Journal of Dermatology, 161(4), 732-736.
  • Nowson, C. A., McGrath, J. J., Ebeling, P. R., Haikerwal, A., Daly, R. M., Sanders, K. M., . . . Mason, R. S. (2012). Vitamin D and health in adults in Australia and New Zealand: a position statement. Med J Aust, 196(11), 686-687.
  • Oren, Y., Shapira, Y., Agmon-Levin, N., Kivity, S., Zafrir, Y., Altman, A., . . . Shoenfeld, Y. (2010). Vitamin D insufficiency in a sunny environment: a demographic and seasonal analysis. IMAJ-Israel Medical Association Journal, 12(12), 751.
  • Orwoll, E., Nielson, C. M., Marshall, L. M., Lambert, L., Holton, K. F., Hoffman, A. R., . . . Cauley, J. A. (2009). Vitamin D deficiency in older men. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 94(4), 1214-1222.
  • Ozkan, B., Doneray, H., Karacan, M., Vançelik, S., Yıldırım, Z. K., Ozkan, A., . . . Aydın, K. (2009). Prevalence of vitamin D deficiency rickets in the eastern part of Turkey. European journal of pediatrics, 168(1), 95-100.
  • Pearce, S., & Cheetham, T. D. (2010). Diagnosis and management of vitamin D deficiency. Bmj, 340(jan11 1), b5664-b5664. Practice, A. C. o. O. (2011). ACOG Committee Opinion No. 495: Vitamin D: Screening and supplementation during pregnancy. Obstetrics and gynecology, 118(1), 197.
  • Ross, A. C., Manson, J. E., Abrams, S. A., Aloia, J. F., Brannon, P. M., Clinton, S. K., . . . Jones, G. (2011). The 2011 report on dietary reference intakes for calcium and vitamin D from the Institute of Medicine: what clinicians need to know. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 96(1), 53-58.
  • Uçar, F., Taşlıpınar, M. Y., Soydaş, A. Ö., & Özcan, N. (2012). Ankara etlik ihtisas eğitim ve araştırma hastanesine başvuran hastalarda 25-OH Vitamin D düzeyleri. Eur J Basic Med Sci, 2(1), 12-15.
  • VARKAL, M. A., YILDIZ, İ., SAYGILI, S., YILDIZ, M., KILIÇ, A., DARENDELİLER, F., . . . ÜNÜVAR, E. (2015). D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNDE RİSKLİ GRUPLARDAN BİRİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARI. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 78(2), 41-45.
  • Wood, C. L., & Cheetham, T. D. (2015). Vitamin D: increasing supplement use among at-risk groups (NICE guideline PH56). Archives of disease in childhood-Education & practice edition, edpract-2015-308299.
  • Yener, M. (2007). Kas iskelet sistem ağrısı ile vitamin D düzeyleri arasındaki ilişkinin araştırılması. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 14(4).
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Konular Klinik Tıp Bilimleri
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Huri seval Çakmak

Emine Özer Küçük

Yayımlanma Tarihi 1 Ağustos 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017Cilt: 2 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Çakmak, H. s., & Özer Küçük, E. (2017). Bir Araştırma Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin D vitamini Hakkındaki Farkındalıklarının Değerlendirilmesi. Instıtute of Health Sciences Journal, 2(1), 26-35.
 Kapak Resmi İndir

   ici2.png    logo.png        asos-index.png       crossref-logo-landscape-200.png     logo.png       search-result-logo-horizontal-TEST.jpg 

     

logo.png    scilit.jpg     goole_scholar.jpg       logo.png    logo.png


f9ab67f.png                    download