Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Yaban Hayvanlarında Acil İlkyardım

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 14 - 23, 31.12.2018

Öz

Türkiye; coğrafi konumu
itibari ile yaban hayatı açısından dünyada en önemli merkezlerden biridir.
Afrika'dan Avrupa'ya ve tersine gerçekleşen kuş göçünde İspanya'daki
Cebelitarık Boğazı ve Türkiye’nin Hatay
ili dünyada en önemli iki göçmen kuş güzergâhıdır. Hem bu jeopolitik
önem hem de Amik gölü, Kazova gölü gibi birçok göllerin kurutulması,  artan sanayileşme, büyüyen kentler, yüksek
gerilim hatları, havalimanları ve otobanlar doğal yaşama müdahaleleri
arttırmıştır. Tabii yaşam alanlarının hızla kaybolması birçok türün neslinin
tükeneme tehlikesini ortaya çıkarmış, 
yabani hayvanların yaralanmasına, ölmesine yol açmıştır. Buna ilave
olarak; bilinçsizlik ve sadizm sonucu ateşli silahlarla,  kapanlara düşerek ve yaşam ortamlarına
tecavüz ederek ölümler ve yaralanmalara maruz kalmışlardır. Bunun sonucunda pek
çok hasta ve yaralı yaban hayatına acil ve tıbbi yardım gerekmektedir. Ne yazık
ki; hem veteriner fakülteleri müfredatları yeterli olmaması hem de ampirik ve
usulsüz uygulamalar birçok yaban hayvanının telef olmasına yol açmaktadır.
Sonuç olarak; bu çalışmada yaban hayatının idamesi için bilinmesi gereken pek
çok konudan biri olan yaban hayatı ilk yardım uygulamaları hakkında detaylı
bilgi verilmesi amaçlandı.

Kaynakça

  • Cousquer G (2005). First aid and emergency care for the avian casualty. In Practise; 27(4):190-203.
  • Graham JE, Heatley JJ (2007). Emergency care of raptors. Veterinary Clinics: Exotic Animal Practice; 10(2):395-418.
  • Joseph V (1998). Emergency care of raptors. Veterinary Clinics: Exotic Animal Practice; 1(1):77-98.
  • Grogan A, Kelly A (2013). A review of RSPCA research into wildlife rehabilitation. Veterinary Record; 172(8): 211.
  • Cuttle L, Pearn J, McMillan JR, Kimble RM (2009). A review of first aid treatments for burn injuries. Burns; 35(6):768-775.
  • Faggella AM (1994). First aid, transport, and triage. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice; 24(6):997-1014.
  • Kandır EH (2016). Yavru Bir Kuş Buldum, Ne Yapmalıyım? Ayrıntı Dergisi; 4:39.
  • Aytekin A (2006). Arılar ve yaban arıları. Astım Allerji İmmünoloji; 4(1):5-9.
  • Gezer D, Şenel E, Süslü İ (2012). Arı sokmalarına karşı oluşan reaksiyonlar. Genel Tip Dergisi; 22:3.
  • Cihan M. 2004: Zehirli Yaralar ve Isırıklarda İlkyardım ve ilk Mudahale. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik, 1st ed.310-315, Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Kara ME, Ay MO, Seğmen S, Avcı A, İçme F, Gökel Y (2014). Yılan Isırmalarının Yönetimi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi; 23:2.
  • Mamak N, Aytekin İ (2009). Snake Bite in a Dog'Nuri Mamak and “Ismail Aytekin" Department of Internal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine. Journal of Animal and Veterinary Advances; 8(11):2392-2394.
  • Okur Mİ, Yıldırım AM, Köse R (2001). Türkiye'de Zehirli Yılan Isırmaları Ve Tedavisi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences; 21(6):528-532.
  • Gill KA (1970). The evaluation of cryotherapy in the treatment of snake envenomization. Southern medical journal; 3(5):552-556.
  • Olgun N, Ateş S (2014). Isırma ve Sokmalar. Aslan FE, Olgun N (Ed). Erişkinlerde Acil Bakım. 1st ed.541-549, Akademisyen Tıp Kitabevi, Ankara.
  • Heatley J, Marks S, Mitchell M, Tully T (2001). Raptor emergency and critical care: assessment and examination. Compendium; 23(5):442-448.
  • Parlak K, Arıcan M (2015). Kedi ve Köpeklerde Travma Hastalarında Acil Yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Surg-Special Topics; 1(3):82-87.
  • Yurdakul İ (2017). Bir Kangal Köpeğinde Ateşli Silah Yaralanmasına Bağlı Bağırsak Perforasyonu. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi; 2(2):1-8.
  • Özaydın İ (2004). Travmatik Yaralar. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik. 1st ed.128-137 Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Özaydın İ, Kılıç E (2004). Travma. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik. 1st ed.145-152, Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Güneş V (2004). Zehirlenmelerde Acil Klinik Yaklaşım. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik. 1st ed.291-298, Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Drobatz KJ (1994). Clinical approach to toxicities. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice; 24(6):1123-1138.
  • Norkus CL (2012). Toxicological Emergencies. Norkus CL (Ed). Veterinary technician's manual for small animal emergency and critical care. 1st ed.313-336, John Wiley & Sons, Chichester..
  • Kiss TL (2012). Critical care for frostbite. Critical Care Nursing Clinics; 24(4):581-591.
  • etrone P, Asensio JA, Marini CP (2014). Management of accidental hypothermia and cold injury. Current problems in surgery; 51(10):417-431.
  • Rawlins JM (2011). Management of burns. Surgery (Oxford); 29(10):523-528.
  • Allison K, Porter K (2004). Consensus on the pre-hospital approach to burns patient management. Accident and emergency nursing; 12(1):53-57.
  • Cuttle L, Kempf M, Liu P-Y, Kravchuk O, Kimble RM (2010). The optimal duration and delay of first aid treatment for deep partial thickness burn injuries. Burns; 36(5):673-679.
  • Muehlberger T, Ottomann C, Toman N, Daigeler A, Lehnhardt M (2010). Emergency pre-hospital care of burn patients. The surgeon; 8(2):101-104.
  • Markenson D, Ferguson JD, Chameides L ve ark (2010). Part 17: first aid: 2010 American Heart Association and American Red Cross guidelines for first aid. Circulation; 122,18(3):934-946.
  • Rossaint R, Cerny V, Coats TJ ve ark (2006). Key issues in advanced bleeding care in trauma. Shock; 26(4):322-331.
  • Crowe Jr DT, Devey JJ (1994). Assessment and management of the hemorrhaging patient. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice; 24(6):1095-122.
  • Kamiloğlu A, Aksoy Ö (2004). Kanama, Kanama Kontrolü ve Kan Transfüzyonu. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik. 1st ed.106-115, Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Gonzales EA (2008). Fluid resuscitation in the trauma patient. Journal of Trauma Nursing; 15(3):149-157.
  • Kwan I, Bunn F, Chinnock P, Roberts I (2014). Timing and volume of fluid administration for patients with bleeding. Cochrane Database of Systematic Reviews; 3:1-18.
  • Gupta B, Garg N, Ramachandran R (2017). Vasopressors: Do they have any role in hemorrhagic shock? Journal of anaesthesiology, clinical pharmacology; 33(1):3.
  • Gfeller RW, Crowe DTT (1994). The emergency care of traumatic wounds: current recommendations. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice; 24(6):1249-1274.
  • Singer AJ, Dagum AB (2008). Current management of acute cutaneous wounds. New England Journal of Medicine; 359(10):1037-1046.

EMERGENCY FIRST AID IN WILD ANIMALS

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 14 - 23, 31.12.2018

Öz

Turkey;
Is one of the most important centers in the world in terms of wildlife as of
its geographical position. From Africa to Europe and vice versa, the Gibraltar
Strait in Spain and the Hatay Province of Turkey are the two most important
migratory bird routes in the world. This geopolitical importance as well as the
drying up of many lakes such as Amik lake, Kazova lake, increasing
industrialization, growing cities, high voltage lines, airports and highways
have increased intervention in natural life. Of course, the rapid disappearance
of habitat has led to the danger of extinction of many species, injury of wild
animals, and death. Further; They have been exposed to deaths and injuries by
falling into trappers and raping their habitats with firearms, resulting in
unconsciousness and sadism. As a result, many animal sick and injured wildlife
require urgent and medical assistance. Unfortunately, Both veterinary faculty
curricula are not sufficient and empirical and irregular practices lead to the
wastage of many wild animals. As a result; This study was aimed to give
detailed information about wildlife first aid applications which is one of the
many issues that should be known for the survival of wild life.

Kaynakça

  • Cousquer G (2005). First aid and emergency care for the avian casualty. In Practise; 27(4):190-203.
  • Graham JE, Heatley JJ (2007). Emergency care of raptors. Veterinary Clinics: Exotic Animal Practice; 10(2):395-418.
  • Joseph V (1998). Emergency care of raptors. Veterinary Clinics: Exotic Animal Practice; 1(1):77-98.
  • Grogan A, Kelly A (2013). A review of RSPCA research into wildlife rehabilitation. Veterinary Record; 172(8): 211.
  • Cuttle L, Pearn J, McMillan JR, Kimble RM (2009). A review of first aid treatments for burn injuries. Burns; 35(6):768-775.
  • Faggella AM (1994). First aid, transport, and triage. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice; 24(6):997-1014.
  • Kandır EH (2016). Yavru Bir Kuş Buldum, Ne Yapmalıyım? Ayrıntı Dergisi; 4:39.
  • Aytekin A (2006). Arılar ve yaban arıları. Astım Allerji İmmünoloji; 4(1):5-9.
  • Gezer D, Şenel E, Süslü İ (2012). Arı sokmalarına karşı oluşan reaksiyonlar. Genel Tip Dergisi; 22:3.
  • Cihan M. 2004: Zehirli Yaralar ve Isırıklarda İlkyardım ve ilk Mudahale. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik, 1st ed.310-315, Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Kara ME, Ay MO, Seğmen S, Avcı A, İçme F, Gökel Y (2014). Yılan Isırmalarının Yönetimi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi; 23:2.
  • Mamak N, Aytekin İ (2009). Snake Bite in a Dog'Nuri Mamak and “Ismail Aytekin" Department of Internal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine. Journal of Animal and Veterinary Advances; 8(11):2392-2394.
  • Okur Mİ, Yıldırım AM, Köse R (2001). Türkiye'de Zehirli Yılan Isırmaları Ve Tedavisi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences; 21(6):528-532.
  • Gill KA (1970). The evaluation of cryotherapy in the treatment of snake envenomization. Southern medical journal; 3(5):552-556.
  • Olgun N, Ateş S (2014). Isırma ve Sokmalar. Aslan FE, Olgun N (Ed). Erişkinlerde Acil Bakım. 1st ed.541-549, Akademisyen Tıp Kitabevi, Ankara.
  • Heatley J, Marks S, Mitchell M, Tully T (2001). Raptor emergency and critical care: assessment and examination. Compendium; 23(5):442-448.
  • Parlak K, Arıcan M (2015). Kedi ve Köpeklerde Travma Hastalarında Acil Yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Surg-Special Topics; 1(3):82-87.
  • Yurdakul İ (2017). Bir Kangal Köpeğinde Ateşli Silah Yaralanmasına Bağlı Bağırsak Perforasyonu. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi; 2(2):1-8.
  • Özaydın İ (2004). Travmatik Yaralar. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik. 1st ed.128-137 Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Özaydın İ, Kılıç E (2004). Travma. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik. 1st ed.145-152, Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Güneş V (2004). Zehirlenmelerde Acil Klinik Yaklaşım. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik. 1st ed.291-298, Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Drobatz KJ (1994). Clinical approach to toxicities. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice; 24(6):1123-1138.
  • Norkus CL (2012). Toxicological Emergencies. Norkus CL (Ed). Veterinary technician's manual for small animal emergency and critical care. 1st ed.313-336, John Wiley & Sons, Chichester..
  • Kiss TL (2012). Critical care for frostbite. Critical Care Nursing Clinics; 24(4):581-591.
  • etrone P, Asensio JA, Marini CP (2014). Management of accidental hypothermia and cold injury. Current problems in surgery; 51(10):417-431.
  • Rawlins JM (2011). Management of burns. Surgery (Oxford); 29(10):523-528.
  • Allison K, Porter K (2004). Consensus on the pre-hospital approach to burns patient management. Accident and emergency nursing; 12(1):53-57.
  • Cuttle L, Kempf M, Liu P-Y, Kravchuk O, Kimble RM (2010). The optimal duration and delay of first aid treatment for deep partial thickness burn injuries. Burns; 36(5):673-679.
  • Muehlberger T, Ottomann C, Toman N, Daigeler A, Lehnhardt M (2010). Emergency pre-hospital care of burn patients. The surgeon; 8(2):101-104.
  • Markenson D, Ferguson JD, Chameides L ve ark (2010). Part 17: first aid: 2010 American Heart Association and American Red Cross guidelines for first aid. Circulation; 122,18(3):934-946.
  • Rossaint R, Cerny V, Coats TJ ve ark (2006). Key issues in advanced bleeding care in trauma. Shock; 26(4):322-331.
  • Crowe Jr DT, Devey JJ (1994). Assessment and management of the hemorrhaging patient. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice; 24(6):1095-122.
  • Kamiloğlu A, Aksoy Ö (2004). Kanama, Kanama Kontrolü ve Kan Transfüzyonu. Özaydın İ (Ed). Veteriner Acil Klinik. 1st ed.106-115, Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
  • Gonzales EA (2008). Fluid resuscitation in the trauma patient. Journal of Trauma Nursing; 15(3):149-157.
  • Kwan I, Bunn F, Chinnock P, Roberts I (2014). Timing and volume of fluid administration for patients with bleeding. Cochrane Database of Systematic Reviews; 3:1-18.
  • Gupta B, Garg N, Ramachandran R (2017). Vasopressors: Do they have any role in hemorrhagic shock? Journal of anaesthesiology, clinical pharmacology; 33(1):3.
  • Gfeller RW, Crowe DTT (1994). The emergency care of traumatic wounds: current recommendations. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice; 24(6):1249-1274.
  • Singer AJ, Dagum AB (2008). Current management of acute cutaneous wounds. New England Journal of Medicine; 359(10):1037-1046.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Veteriner Cerrahi
Bölüm Derleme
Yazarlar

Cafer Tayer İşler 0000-0002-1910-8316

Ömer Kırgız 0000-0002-0222-1363

Halil Alakuş 0000-0001-9265-2310

İbrahim Alakuş 0000-0002-2031-7035

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA İşler, C. T., Kırgız, Ö., Alakuş, H., Alakuş, İ. (2018). Yaban Hayvanlarında Acil İlkyardım. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(2), 14-23.

   ici2.png    logo.png        asos-index.png       crossref-logo-landscape-200.png     logo.png       search-result-logo-horizontal-TEST.jpg 

     

logo.png    scilit.jpg     goole_scholar.jpg       logo.png    logo.png


f9ab67f.png                    download