Araştırma Makalesi
Yıl 2019,
Cilt: 4 Sayı: 2, 50 - 57, 01.09.2019
Öz
Epidemiyolojik
veriler, işlenmiş veya hazır gıdalarda ve kalorili içeceklerde ilave şekerlerin
tüketilmesinin önemli ölçüde arttığını göstermektedir. Fruktoz ve fruktoz
esaslı tatlandırıcılar, en çok eklenen şekerlerdir. Bundan 100 yıl önce sadece meyve,
bal gibi doğal ürünler aracılığıyla tükettiğimiz fruktoz, günümüzde neredeyse
günlük enerji ihtiyacını karşıladığımız ana karbonhidrat kaynağı haline
gelmiştir. Ekonomik olarak daha hesaplı ve fonksiyonel olarak daha üstün
özelliklere sahip olmasından dolayı mısır şurubu kaynaklı fruktoz gıda
endüstrisinde daha çok tercih edilmektedir. İçecek ve yiyeceklerde
etiketlenmemiş fruktoz miktarı nedeniyle gerçek fruktoz tüketim seviyelerinin
tahmin edilmesi güçtür. Zamanla değişen günlük yaşam tarzı ve beslenme
alışkanlıkları sonucu fazla fruktoz tüketiminin, kanser, metabolik sendrom ve
obezite gibi çeşitli hastalıkların görülme sıklığına etkisi olduğu
düşünülmektedir. Fruktozun literatürde belirtilen olumsuz etkileri dikkate
alınarak, bireyler satın aldıkları ürünlerin içeriği konusunda
bilinçlendirilmeli ve fruktozun güvenilir alım düzeylerinin üzerinde
tüketilmemesi önerilmelidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akalın A. (2016) "Diyabet ve Non-alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı." Turkiye Klinikleri Journal of InternalMedicine 1.2: 91-98.
- Akram M., Hamid A. (2013). Mini Review on Fructose Metabolism Obesity Research Clinical Practice, , 7(2), e89-e94.
- Altas et al. "Endothelial Dysfunction İn High Fructose Containing Diet Fed Rats: Increased Nitric Oxide And Decreased Endothelin-1 Levels İn Liver Tissue/Yüksek Fruktoz İçeren Diyetle Beslenen Ratlarda Endotel Disfonksiyonu: Karaciger Dokusunda Artmis Nitrik Oksit Ve Azalmis Endotelin-1 Düzeyleri." Dicle Tip Dergisi 37.3 (2010): 193.
- Arikawe, A. P., Iranloye, B. O., Ogunsola, A. O., & Daramola, A. O. (2012). Chronic Fructose Consumption As A Model Of Polycystic Ovary Syndrome İn Pregnant Female Sprague-Dawley Rats. African Journal of Biomedical Research, 15(1), 7-13.
- Arslan S, Şanlıer N. "Fruktoz ve Sağlık." (2016) Mersin Univ Saglık Bilim Dergisi 2016;(9)3: 150-158.
- Bedri, N. (2016). Yüksek Fruktoz İçerikli Beslenmenin Overlerdeperilipin Ekspresyonu Ve Polikistikover Gelişimi İle İlişkisi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 47(4), 106-111.
- Bizeau, M. E., Pagliassotti, M. J. (2005). Hepatic adaptations to sucrose and fructose. Metabolism, 54(9), 1189-1201.
- Bray G. A.,Nielsen S. J., Popkin B. M. (2004). Consumption Of High-Fructosecornsyrup İn Beveragesmayplay A Role İn Theepidemic Of Obesity. The American Journal Of Clinical Nutrition, 79(4), 537-543.
- Bulut İ. K., Mir S. (2011). Fruktoz ve böbrek hastalıkları. Cumhuriyet Medical Journal, 33(4), 499-507.
- Elliott, S. S., Keim, N. L., Stern, J. S., Teff, K., Havel, P. J. (2002). Fructose, Weight Gain, And The İnsulin Resistance Syndrome. The American journal of clinical nutrition, 76(5), 911-922.
- Fan X.,Liu H., Liu M., Wang Y., Qiu L., Cui, Y. (2017). Increasedutilization of fructose has a positiveeffect on thedevelopment of breastcancer. PeerJ, 5, e3804.
- İşgüzar Y, Akbulut G. (2016). Yüksek Fruktoz Tüketimi ve Kanser. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2).
- Jensen T, Abdelmalek M. F.,Sullivan S., Nadeau K. J., Green M., Roncal C., Tolan D. R. (2018). Fructoseandsugar: A Majormediator Of Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. Journal of Hepatology, 68(5), 1063-1075.
- Karaoğlu, M. (2014). Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu, Gıda Mühendisliği Dergisi 33. sayı
- Ko, E. A., Kim, H. R., Kim, Y. B., Kim, H. S., Lee, S. H. (2017). Effect of High Fructose Corn Syrup (HFCS) Intake on the Female Reproductive Organs and Lipid Accumulation in Adult Rats. Development & reproduction, 21(2), 151.
- Kuzma, J. N., Cromer, G., Hagman, D. K., Breymeyer, K. L., Roth, C. L., Foster-Schubert, K. E., Kratz, M. (2015). No Difference İn Ad Libitum Energy İntake İn Healthy Men And Women Consuming Beverages Sweetened With Fructose, Glucose, Or High-Fructose Corn Syrup: A Randomized Trial. The American Journal Of Clinical Nutrition, 102(6), 1373-1380.
- Marques, C. (2017). Fructose consumption and its impact on human health: Diet and risk of cardiovascular disease. Revista Portuguesa de Cardiologia (English Edition), 36(12), 943-944.
- Meyers, A. M., Mourra, D., & Beeler, J. A. (2017). High Fructose Corn Syrup İnduces Metabolic Dysregulation And Altered Dopamine Signaling İn The Absence Of Obesity. PloS one, 12(12), e0190-206.
- Ozan G., Kaya N., Yılmaz O. F., Erdem E., Ozan E.( 2014) Yüksek Fruktoz Diyeti ile Metabolik Sendrom Oluşturulan Ratların Testis Dokusunda Ghrelin Dağılımına Oleuropeinin Etkisi.F.Ü.Sağ.Bil.Vet.Derg. 28 (3): 127 – 133
- Ozawa, T., Maehara, N., Kai, T., Arai, S., Miyazaki, T. (2016). Dietary fructose‐induced hepatocellular carcinoma development manifested in mice lacking apoptosis inhibitor of macrophage (AIM). Genes to Cells, 21(12), 1320-1332.
- Sánchez-Lozada, Laura G., et al. "Fructose-İnduced Metabolic Syndrome İs Associated With Glomerular Hypertension And Renal Microvascular Damage İn Rats." American journal of physiology-renal physiology 292.1 (2007): F423-F429.
- Türker, P. F. (2016). Non Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı ve Tıbbi Beslenme. Güncel Gastroenteroloji, 20(3), 296-305.
- Vos, M. B., Kimmons, J. E., Gillespie, C., Welsh, J., Blanck, H. M. (2008). Dietary Fructose Consumption Among US Children And Adults: The Third National Health and Nutrition Examination Survey. The Medscape Journal of Medicine, 10(7), 160.
- Yılmaz C. D., Bircan F. S., Pasaoğlu O. T., Türközkan N. (2018). Theeffects Of Resveratrol On Hepaticoxidativestress İn Metabolicsyndrome Model İnduced By High Fructose Diet. Bratislavskelekarskelisty, 119(1), 36-40.
Yıl 2019,
Cilt: 4 Sayı: 2, 50 - 57, 01.09.2019
Öz
Kaynakça
- Akalın A. (2016) "Diyabet ve Non-alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı." Turkiye Klinikleri Journal of InternalMedicine 1.2: 91-98.
- Akram M., Hamid A. (2013). Mini Review on Fructose Metabolism Obesity Research Clinical Practice, , 7(2), e89-e94.
- Altas et al. "Endothelial Dysfunction İn High Fructose Containing Diet Fed Rats: Increased Nitric Oxide And Decreased Endothelin-1 Levels İn Liver Tissue/Yüksek Fruktoz İçeren Diyetle Beslenen Ratlarda Endotel Disfonksiyonu: Karaciger Dokusunda Artmis Nitrik Oksit Ve Azalmis Endotelin-1 Düzeyleri." Dicle Tip Dergisi 37.3 (2010): 193.
- Arikawe, A. P., Iranloye, B. O., Ogunsola, A. O., & Daramola, A. O. (2012). Chronic Fructose Consumption As A Model Of Polycystic Ovary Syndrome İn Pregnant Female Sprague-Dawley Rats. African Journal of Biomedical Research, 15(1), 7-13.
- Arslan S, Şanlıer N. "Fruktoz ve Sağlık." (2016) Mersin Univ Saglık Bilim Dergisi 2016;(9)3: 150-158.
- Bedri, N. (2016). Yüksek Fruktoz İçerikli Beslenmenin Overlerdeperilipin Ekspresyonu Ve Polikistikover Gelişimi İle İlişkisi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 47(4), 106-111.
- Bizeau, M. E., Pagliassotti, M. J. (2005). Hepatic adaptations to sucrose and fructose. Metabolism, 54(9), 1189-1201.
- Bray G. A.,Nielsen S. J., Popkin B. M. (2004). Consumption Of High-Fructosecornsyrup İn Beveragesmayplay A Role İn Theepidemic Of Obesity. The American Journal Of Clinical Nutrition, 79(4), 537-543.
- Bulut İ. K., Mir S. (2011). Fruktoz ve böbrek hastalıkları. Cumhuriyet Medical Journal, 33(4), 499-507.
- Elliott, S. S., Keim, N. L., Stern, J. S., Teff, K., Havel, P. J. (2002). Fructose, Weight Gain, And The İnsulin Resistance Syndrome. The American journal of clinical nutrition, 76(5), 911-922.
- Fan X.,Liu H., Liu M., Wang Y., Qiu L., Cui, Y. (2017). Increasedutilization of fructose has a positiveeffect on thedevelopment of breastcancer. PeerJ, 5, e3804.
- İşgüzar Y, Akbulut G. (2016). Yüksek Fruktoz Tüketimi ve Kanser. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2).
- Jensen T, Abdelmalek M. F.,Sullivan S., Nadeau K. J., Green M., Roncal C., Tolan D. R. (2018). Fructoseandsugar: A Majormediator Of Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. Journal of Hepatology, 68(5), 1063-1075.
- Karaoğlu, M. (2014). Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu, Gıda Mühendisliği Dergisi 33. sayı
- Ko, E. A., Kim, H. R., Kim, Y. B., Kim, H. S., Lee, S. H. (2017). Effect of High Fructose Corn Syrup (HFCS) Intake on the Female Reproductive Organs and Lipid Accumulation in Adult Rats. Development & reproduction, 21(2), 151.
- Kuzma, J. N., Cromer, G., Hagman, D. K., Breymeyer, K. L., Roth, C. L., Foster-Schubert, K. E., Kratz, M. (2015). No Difference İn Ad Libitum Energy İntake İn Healthy Men And Women Consuming Beverages Sweetened With Fructose, Glucose, Or High-Fructose Corn Syrup: A Randomized Trial. The American Journal Of Clinical Nutrition, 102(6), 1373-1380.
- Marques, C. (2017). Fructose consumption and its impact on human health: Diet and risk of cardiovascular disease. Revista Portuguesa de Cardiologia (English Edition), 36(12), 943-944.
- Meyers, A. M., Mourra, D., & Beeler, J. A. (2017). High Fructose Corn Syrup İnduces Metabolic Dysregulation And Altered Dopamine Signaling İn The Absence Of Obesity. PloS one, 12(12), e0190-206.
- Ozan G., Kaya N., Yılmaz O. F., Erdem E., Ozan E.( 2014) Yüksek Fruktoz Diyeti ile Metabolik Sendrom Oluşturulan Ratların Testis Dokusunda Ghrelin Dağılımına Oleuropeinin Etkisi.F.Ü.Sağ.Bil.Vet.Derg. 28 (3): 127 – 133
- Ozawa, T., Maehara, N., Kai, T., Arai, S., Miyazaki, T. (2016). Dietary fructose‐induced hepatocellular carcinoma development manifested in mice lacking apoptosis inhibitor of macrophage (AIM). Genes to Cells, 21(12), 1320-1332.
- Sánchez-Lozada, Laura G., et al. "Fructose-İnduced Metabolic Syndrome İs Associated With Glomerular Hypertension And Renal Microvascular Damage İn Rats." American journal of physiology-renal physiology 292.1 (2007): F423-F429.
- Türker, P. F. (2016). Non Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı ve Tıbbi Beslenme. Güncel Gastroenteroloji, 20(3), 296-305.
- Vos, M. B., Kimmons, J. E., Gillespie, C., Welsh, J., Blanck, H. M. (2008). Dietary Fructose Consumption Among US Children And Adults: The Third National Health and Nutrition Examination Survey. The Medscape Journal of Medicine, 10(7), 160.
- Yılmaz C. D., Bircan F. S., Pasaoğlu O. T., Türközkan N. (2018). Theeffects Of Resveratrol On Hepaticoxidativestress İn Metabolicsyndrome Model İnduced By High Fructose Diet. Bratislavskelekarskelisty, 119(1), 36-40.
Toplam 24 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 4 Sayı: 2 |
