Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Düzenli Fiziksel Aktivite Yapan ve Yapmayan Kadınlarda Ortoreksiya Nervoza Görülme Durumunun Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 409 - 417, 30.12.2023

Şuheda Yüksel Arda Borlu

https://doi.org/10.51754/cusbed.1324172

Öz

Amaç: Sağlıklı beslenmenin sağlık üzerine olumlu etkileri olmakla birlikte takıntı haline gelmesi yaşamı olumsuz etkilemekte ve ‘Ortoreksiya Nervoza’ kavramını karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada düzenli fiziksel aktivite yapan ve yapmayan kadınlarda ortoreksiya nervoza görülme durumunun incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmaya 2021 Ekim ile 2022 Şubat aralığında bir spor kulübüne kayıtlı, 18-65 yaş haftada en az 3 gün ve 60 dk şeklinde düzenli fiziksel aktivite yapan 80 kadın olgu grubu; aynı yere herhangi bir nedenle başvuran olgu grubuna benzer yaşlarda, eğitim ve ekonomik düzeyde fiziksel aktivite yapmayan 80 kadın ise kontrol grubu olarak alınmıştır. Veriler dört bölümden (sosyo-demografik özellikler, antropometrik ölçümler, sağlık durumu/hayat tarzı alışkanlıkları, Orto-11 ölçeği) oluşan bir anketle yüz-yüze görüşülerek toplanmıştır.
Bulgular: Düzenli fiziksel aktivite yapan kadınlarda diyet yapanlar, yeterli su tüketenler, yeterli beslenenler ve besin takviyesi kullanmayanların oranları yapmayanlara göre anlamlı derecede yüksek; ortorektik puan ortalaması ise düşük bulunmuştur. Düzenli fiziksel aktivite yapan kadınların beslenmeyle ilgili özellikleri kendi aralarında karşılaştırıldığında kronik hastalıklara sahip olan ve diyet yapanlarda; fiziksel aktiviteyle ilgili özellikleri kendi aralarında karşılaştırıldığında ise sağlıklı olmak için ve en az 6 ay süreyle düzenli fiziksel aktivite yapanlarda ortorektik eğilim daha fazla bulunmuştur.
Sonuç: Ortoreksiya nervoza görülme sıklığı düzenli fiziksel aktivite yapan kadınlarda daha yüksektir. Bu sebeple düzenli fiziksel aktivite yapan kadınlar sağlıklı beslenme hakkında bilgilendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

ortoreksiya nervoza fiziksel aktivite sağlık beslenme

Destekleyen Kurum

destekleyen kurum bulunmamaktadır

Kaynakça

  • Almeida, C., Borba, V. V., & Santos, L. (2018). Orthorexia nervosa in a sample of Portuguese fitness participants. Eating and Weight Disorders, 23(4), 443-451. https://doi.org/10.1007/s40519-018-0517-y
  • American Psikiyatri Birliği. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed). Arusoǧlu, G., Kabakçi, E., Köksal, G., & Merdol, T. K. (2008). Ortoreksiya nervoza ve Orto-11’in Türkçeye uyarlama çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(3), 283–91. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18791881/
  • Arusoğlu, G. (2006). Sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya) belirtilerinin incelenmesi, Orto-15 ölçeğinin uyarlanması (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Baysal, I. (2020). Spor yapan bireylerin ortoreksiya nervoza eğilimleri ile beslenme durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Bratman, S., & Knight, D. (2000). Health food junkies: Orthorexia nervosa: Overcoming the obsession with healthful eating.
  • Brytek-Matera, A., Pardini, S., Szubert, J., & Novara, C. Orthorexia nervosa and disordered eating attitudes, self-esteem and physical activity among young adults. Nutrients, 14(6), 1289. https://doi.org/10.3390/nu14061289
  • Dalmaz, M., & Tekdemir, G. (2015) Prevalence of orthorexia nervosa symptoms among people who exercise in gyms. International Refereed Journal of Orthopaedics Traumatology and Sports Medicine, 4, 23-39. http://dx.doi.org/10.17372/OTSHD.2015412556
  • Dalmaz, M. (2014). Spor Salonunda Spor Yapan Bireylerde Yeme Farkındalığı ile Ortoreksiya Nervoza Belirtileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Donini, L., Marsili, D., Graziani, M., Imbriale, M., & Cannella, C. (2015). Orthorexia nervosa: Validation of a diagnosis questionnaire. Eat Weight Disord ST, 10(2), 28-32. https://doi.org/10.1007/bf03327537
  • Donini, L. M., Marsili, D., Graziani, M., & Imbriale, M. (2004). Orthorexia nervosa: A preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eating and Weight Disorders, 9(2), 151-157. https://doi.org/10.1007/bf03325060
  • Ertürk, E. (2018). Spor Merkezine Devam Eden Bireylerin Beslenme Durumları ve Yeme Davranışlarının Değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Eyili, Ç.M. (2019). Kadınlarda Fiziksel Aktivitenin Yaşam Kalitesi ve Sağlık Üzerine Etkisi (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü)
  • Garipoğlu, G., Arslan, M., & Öztürk, S. (2019). Beslenme ve Diyetetik Bölümü'nde okuyan kız öğrencilerin ortoreksiya nervoza eğilimlerinin belirlenmesi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3), 23-27. https://dergipark.org.tr/tr/pub/izufbed/issue/50128/631776
  • Gortat, M., Samardakiewicz, M., & Perzyński, A. (2021). Orthorexia nervosa – a distorted approach to healthy eating. Psychiatr Pol, 55(2), 421-433. https://doi.org/10.12740/pp/125387
  • Hallaç, N. (2019). Spor Yapan ve Yapmayan Kadınların Problemli Yeme Davranışı ve Benlik Saygısı Bakımından İrdelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • İren, G. (2021). Egzersiz Yapmanın Genç Yetişkinlerde Ortoreksiya Nervoza Eğilimi ve Beden Memnuniyetine Yönelik Tutumlarıyla İlişkisi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
  • Karabulut, O. E., & Altun, M. (2018). Düzenli olarak spor yapan ve yapmayan kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının farklı değişkenler bakımından incelenmesi: Kırşehir ili örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 936-948. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59094/850546
  • Novara, C., Pardini, S., & Visioli- Meda, N. (2022). Orthorexia nervosa and dieting in a non clinical sample: A prospective study. Eating and Weight Disorders- Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 27, 2081–2093. https://doi.org/10.1007/s40519-021-01353-8
  • Örs, D. E. (2016). 19-64 Yaş arası kadınlarda zayıflama amaçlı bitkisel destek ve besin desteği kullanımı, (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Öyekçin, G. D., & Şahin, M. E. (2011). Yeme bozukluklarına yaklaşım. Türk Aile Hekimliği Dergisi, 15(1), 29-35. https://dx.doi.org/10.2399/tahd.11.029
  • Rudolph, S. (2018). The connection between exercise addiction and orthorexia nervosa in German fitness sports. Eat Weight Disord, 23(5), 581-586. https://doi.org/10.1007/s40519-017-0437-2
  • Şahin, G., Özer, M. K., Söğütçü, T., & Bavli, Ö. (2014). Kadınlarda düzenli̇ fi̇zi̇ksel akti̇vi̇te alışkanlığı. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 10(4), 88– 97. https://www.sstbdergisi.com/eng/regular-physical-activity-habits-in-women_105
  • Şahin, T. (2018). Adıyaman il merkezinde 15-49 yaş kadınlarda obezite sıklığı, fiziksel aktivite düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları (Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Segura-García, C., Ramacciotti, C., Rania, M., Aloi, M., Caroleo, M., Bruni, A., Gazzarrini, D., Sinopoli, D., & De Fazio, P. (2015). The prevalence of orthorexia nervosa among eating disorder patients after treatment. Eating and Weight Disorders- Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 20, 161–166. https://doi.org/10.1007/s40519-014-0171-y
  • Şengül, R. (2019). Ortoreksiya nervoza nedir? Tanı ve tedavi yaklaşımları. KSÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 101-104. https://doi.org/10.17517/ksutfd.441380
  • Strahler, J., Wachten, H., Stark, R., & Walter, B. (2021). Alike and different: Associations between orthorexic eating behaviors and exercise addiction. Int J Eat Disord, 54(8), 1415-1425. https://doi.org/10.1002/eat.23525
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2022). Türkiye beslenme rehberi (TÜBER) (Yayın No: 1031). Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü- Sağlık Bakanlığı. https://hsgmdestek.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Rehberler/Türkiye%20Beslenme%20Rehber%20(TÜBER)%202022.pdf
  • Uzundiz, K., Sezer, Y. S., & Taşkıran, Y. M. (2022). Düzenli spor yapan ve yapmayan çalışan yetişkin kadınların beslenme alışkanlıklarının ve antropometrik ölçümlerinin incelenmesine yönelik bir çalışma. Sağlık ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 7-16. https://doi.org/10.30769/usbd.313945
  • Uzuner, M. E., Atali, L., Bayazıt, B., & Ağdaş, H. (2019). Kadınların spordan ve spor merkezlerinden beklentilerinin karşılanma düzeyleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 2019; 13(19): 1703-1720. https://doi.org/10.26466/opus.585163
  • World Health Organization. (2023, 30 Haziran). Physical activity. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity
  • Zakhur, M., Haddad, Ç., Kutsal, H., & Tarabay, C. (2021). Differences in the associations between body dissatisfaction and eating outcomes by gender? A Lebanese population study. Revue d Epidemiologie et de Santé Publique, 69(6), 139-144. https://doi.org/10.1016/j.respe.2021.02.003

COMPARISON OF ORTHOREXIA NERVOSA PREVALENCE IN WOMEN WHO DO AND DON'T DO REGULAR PHYSICAL ACTIVITY

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 409 - 417, 30.12.2023

Şuheda Yüksel Arda Borlu

https://doi.org/10.51754/cusbed.1324172

Öz

Objective: Although healthy eating has positive effects on health, obsession negatively affects life and the concept of 'Orthorexia Nervosa' appears before us. In the study, it was aimed to examine the incidence of orthorexia nervosa in women who do and do not do regular physical activity.
Method: A group of 80 women who were registered to a sports club between October 2021 and February 2022, and engaged in regular physical activity at least 3 days a week and 60 minutes per week, were included in the study; 80 women who applied to the same place for any reason who did not engage in physical activity were taken as the control group. The data were collected through face-to-face interviews with a questionnaire consisting of four parts (socio-demographic characteristics, anthropometric measurements, health status/lifestyle habits, Ortho-11 scale).
Results: The rates of those who diet, consume adequate water, eat adequately and do not use nutritional supplements in women who do regular physical activity are significantly higher than those who do not; orthorexic score average was found to be low. When the nutritional characteristics of women who do regular physical activity are compared among themselves, in those who have chronic diseases and diet; When physical activity characteristics were compared among themselves, orthorexic tendency was found to be higher in those who did regular physical activity for at least 6 months to be healthy.
Conclusion: The incidence of orthorexia nervosa is higher in women who do regular physical activity. For this reason, women who do regular physical activity should be informed about healthy nutrition.

Anahtar Kelimeler

orthorexia nervosa physical activity health nutrition

Kaynakça

  • Almeida, C., Borba, V. V., & Santos, L. (2018). Orthorexia nervosa in a sample of Portuguese fitness participants. Eating and Weight Disorders, 23(4), 443-451. https://doi.org/10.1007/s40519-018-0517-y
  • American Psikiyatri Birliği. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed). Arusoǧlu, G., Kabakçi, E., Köksal, G., & Merdol, T. K. (2008). Ortoreksiya nervoza ve Orto-11’in Türkçeye uyarlama çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(3), 283–91. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18791881/
  • Arusoğlu, G. (2006). Sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya) belirtilerinin incelenmesi, Orto-15 ölçeğinin uyarlanması (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Baysal, I. (2020). Spor yapan bireylerin ortoreksiya nervoza eğilimleri ile beslenme durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Bratman, S., & Knight, D. (2000). Health food junkies: Orthorexia nervosa: Overcoming the obsession with healthful eating.
  • Brytek-Matera, A., Pardini, S., Szubert, J., & Novara, C. Orthorexia nervosa and disordered eating attitudes, self-esteem and physical activity among young adults. Nutrients, 14(6), 1289. https://doi.org/10.3390/nu14061289
  • Dalmaz, M., & Tekdemir, G. (2015) Prevalence of orthorexia nervosa symptoms among people who exercise in gyms. International Refereed Journal of Orthopaedics Traumatology and Sports Medicine, 4, 23-39. http://dx.doi.org/10.17372/OTSHD.2015412556
  • Dalmaz, M. (2014). Spor Salonunda Spor Yapan Bireylerde Yeme Farkındalığı ile Ortoreksiya Nervoza Belirtileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Donini, L., Marsili, D., Graziani, M., Imbriale, M., & Cannella, C. (2015). Orthorexia nervosa: Validation of a diagnosis questionnaire. Eat Weight Disord ST, 10(2), 28-32. https://doi.org/10.1007/bf03327537
  • Donini, L. M., Marsili, D., Graziani, M., & Imbriale, M. (2004). Orthorexia nervosa: A preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eating and Weight Disorders, 9(2), 151-157. https://doi.org/10.1007/bf03325060
  • Ertürk, E. (2018). Spor Merkezine Devam Eden Bireylerin Beslenme Durumları ve Yeme Davranışlarının Değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Eyili, Ç.M. (2019). Kadınlarda Fiziksel Aktivitenin Yaşam Kalitesi ve Sağlık Üzerine Etkisi (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü)
  • Garipoğlu, G., Arslan, M., & Öztürk, S. (2019). Beslenme ve Diyetetik Bölümü'nde okuyan kız öğrencilerin ortoreksiya nervoza eğilimlerinin belirlenmesi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3), 23-27. https://dergipark.org.tr/tr/pub/izufbed/issue/50128/631776
  • Gortat, M., Samardakiewicz, M., & Perzyński, A. (2021). Orthorexia nervosa – a distorted approach to healthy eating. Psychiatr Pol, 55(2), 421-433. https://doi.org/10.12740/pp/125387
  • Hallaç, N. (2019). Spor Yapan ve Yapmayan Kadınların Problemli Yeme Davranışı ve Benlik Saygısı Bakımından İrdelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • İren, G. (2021). Egzersiz Yapmanın Genç Yetişkinlerde Ortoreksiya Nervoza Eğilimi ve Beden Memnuniyetine Yönelik Tutumlarıyla İlişkisi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
  • Karabulut, O. E., & Altun, M. (2018). Düzenli olarak spor yapan ve yapmayan kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının farklı değişkenler bakımından incelenmesi: Kırşehir ili örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 936-948. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59094/850546
  • Novara, C., Pardini, S., & Visioli- Meda, N. (2022). Orthorexia nervosa and dieting in a non clinical sample: A prospective study. Eating and Weight Disorders- Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 27, 2081–2093. https://doi.org/10.1007/s40519-021-01353-8
  • Örs, D. E. (2016). 19-64 Yaş arası kadınlarda zayıflama amaçlı bitkisel destek ve besin desteği kullanımı, (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Öyekçin, G. D., & Şahin, M. E. (2011). Yeme bozukluklarına yaklaşım. Türk Aile Hekimliği Dergisi, 15(1), 29-35. https://dx.doi.org/10.2399/tahd.11.029
  • Rudolph, S. (2018). The connection between exercise addiction and orthorexia nervosa in German fitness sports. Eat Weight Disord, 23(5), 581-586. https://doi.org/10.1007/s40519-017-0437-2
  • Şahin, G., Özer, M. K., Söğütçü, T., & Bavli, Ö. (2014). Kadınlarda düzenli̇ fi̇zi̇ksel akti̇vi̇te alışkanlığı. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 10(4), 88– 97. https://www.sstbdergisi.com/eng/regular-physical-activity-habits-in-women_105
  • Şahin, T. (2018). Adıyaman il merkezinde 15-49 yaş kadınlarda obezite sıklığı, fiziksel aktivite düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları (Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Segura-García, C., Ramacciotti, C., Rania, M., Aloi, M., Caroleo, M., Bruni, A., Gazzarrini, D., Sinopoli, D., & De Fazio, P. (2015). The prevalence of orthorexia nervosa among eating disorder patients after treatment. Eating and Weight Disorders- Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 20, 161–166. https://doi.org/10.1007/s40519-014-0171-y
  • Şengül, R. (2019). Ortoreksiya nervoza nedir? Tanı ve tedavi yaklaşımları. KSÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 101-104. https://doi.org/10.17517/ksutfd.441380
  • Strahler, J., Wachten, H., Stark, R., & Walter, B. (2021). Alike and different: Associations between orthorexic eating behaviors and exercise addiction. Int J Eat Disord, 54(8), 1415-1425. https://doi.org/10.1002/eat.23525
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2022). Türkiye beslenme rehberi (TÜBER) (Yayın No: 1031). Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü- Sağlık Bakanlığı. https://hsgmdestek.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Rehberler/Türkiye%20Beslenme%20Rehber%20(TÜBER)%202022.pdf
  • Uzundiz, K., Sezer, Y. S., & Taşkıran, Y. M. (2022). Düzenli spor yapan ve yapmayan çalışan yetişkin kadınların beslenme alışkanlıklarının ve antropometrik ölçümlerinin incelenmesine yönelik bir çalışma. Sağlık ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 7-16. https://doi.org/10.30769/usbd.313945
  • Uzuner, M. E., Atali, L., Bayazıt, B., & Ağdaş, H. (2019). Kadınların spordan ve spor merkezlerinden beklentilerinin karşılanma düzeyleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 2019; 13(19): 1703-1720. https://doi.org/10.26466/opus.585163
  • World Health Organization. (2023, 30 Haziran). Physical activity. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity
  • Zakhur, M., Haddad, Ç., Kutsal, H., & Tarabay, C. (2021). Differences in the associations between body dissatisfaction and eating outcomes by gender? A Lebanese population study. Revue d Epidemiologie et de Santé Publique, 69(6), 139-144. https://doi.org/10.1016/j.respe.2021.02.003
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Beslenme Bilimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Şuheda Yüksel 0009-0008-0373-5279

Arda Borlu 0000-0002-1424-8037

Erken Görünüm Tarihi 26 Aralık 2023
Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023Cilt: 8 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Yüksel, Ş., & Borlu, A. (2023). Düzenli Fiziksel Aktivite Yapan ve Yapmayan Kadınlarda Ortoreksiya Nervoza Görülme Durumunun Karşılaştırılması. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(3), 409-417. https://doi.org/10.51754/cusbed.1324172
 Kapak Resmi İndir

   ici2.png    logo.png        asos-index.png       crossref-logo-landscape-200.png     logo.png       search-result-logo-horizontal-TEST.jpg 

     

logo.png    scilit.jpg     goole_scholar.jpg       logo.png    logo.png


f9ab67f.png                    download