Öz
The construction sector has emerged with shelter, which is one of the needs of mankind, and this sector has developed rapidly with the globalization of trade. The construction sector is among the sectors that are affected very quickly as a result of workforce loss and inability to fully meet the housing need due to reasons such as wars, major social events and epidemics. The world economy was seriously affected by the Covid-19 pandemic that broke out in 2019. The construction sector, which acts as a locomotive in our country's economy, was also affected by the Covid-19 pandemic, and there was a rapid shrinkage in the sector between 2019 and 2022. In this study, it was investigated how the Covid-19 pandemic financially affected the construction sector in Turkey. In order to investigate this effect, the number of people who got sick and died in this pandemic from the Ministry of Health of the Republic of Turkey and the construction sector price index and construction sector cost index data from the Turkish Statistical Institute (TUIK) were used as the data set. As a method in the study, Vector Auto Regression (VAR) model for time series and subsequent were used. As a result of these analyses, it was found that the change in the number of people who got sick and died due to the Covid-19 pandemic affected the changes in general construction sales prices and building sales prices. However, it has been determined that the change in the number of people getting sick and dying due to the pandemic does not affect the change in prices of non-building constructions such as highways, streets, bridges, tunnels, railways, airports, ports and other water projects, irrigation systems, sewage systems, industrial facilities and pipelines outside the building sector. In the causality analyses conducted on construction costs, no causality relationship was found between pandemic variables and construction cost items. Accordingly, the pandemic in the construction sector did not affect the construction costs, but affected the sales prices. Depending on the result obtained, while the construction sector did not experience a problem caused by supply during the pandemic process, it faced problems arising from demand.
Anahtar Kelimeler
Shelter Construction sector Covid-19 pandemic Granger causality analysis Financial affect
Kaynakça
- T. Alkan, S. S. Durduran, Konut Seçimi Sürecinin AHP Temelli TOPSIS Yöntemi ile Analizi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2(2) (2020), 12-21.
- G. Yılmaz, Covid-19 Salgının Dünya ve Türkiye Ekonomisine Etkileri ve 2008 Krizi ile Mukayesesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 4(2) (2022), 132-143.
- T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Covid-19 (SARS CoV-2 Enfeksiyonu) Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı, https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/Eklenti/38597/0/covid19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanipdf.pdf, (Erişim Tarihi: 15.09.2020).
- BBC (2020). Koronavirüs nedir: COVID-19 'a karşı hangi önlemler alınmalı, virüsün özellikleri neler? https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51177538 (Erişim tarihi: 07.07.2020)
- World Health Organization, WHO. (2020, 12 05). https://www.who.int/news/item/27-04-2020-who-timeline---covid-19. (Erişim Tarihi: 09.09.2020)
- World Health Organization, Advice on the use of masks in the context of COVID-19, 5 June2020: https://www.who.int/publications/i/item/advice-on-the-use-of-masks-in-the-communityduring-home-care-and-in-healthcare-settings-in-the-context-of-the-novel-coronavirus-(2019-ncov)-outbreak (Erişim Tarihi: 09.09.2020)
- World Health Organization, Transmission of SARS-CoV-2: implications for infection prevention precautions, 9 July 2020: https://www.who.int/publications/i/item/modes-oftransmission- of-virus-causing-covid-19-implications-for-ipc-precaution-recommendations (Erişim Tarihi: 09.09.2020)
- M. Bolat, K.U.N.İ Filiz, B. Kurban, Y. A. Bingöl, Qualitative Study: Investigating the Decline in the Number of Application Cases in Maternity Campus during the COVID-19 Pandemic. The Universal Academic Research Journal, 4(2) (2022), 59-63. doi:10.55236/tuara.888749
- IMSAD, 2020. Türkiye ˙IMSAD Yapı Sektörü Raporu 2020, Turkey IMSAD Monthly Industry Report. Association of Turkish Construction Material Producers. ISBN: 978-605-81691-5-9, Temmuz 2021.https://imsad.org/dflip/Uploads/Files/Yapi_Sektoru_Raporu_2020_web.pdf.
- IMSAD, 2019. Türkiye ˙IMSAD Yapı Sektörü Raporu 2019, Turkey IMSAD Monthly Industry Report. Association of Turkish Construction Material Producers. ISBN: 978-605-81691-4-2, Temmuz 2020.https://imsad.org/dflip/Uploads/Files/Yapi_Sektoru_Raporu_2019_web.pdf.
- IMSAD, 2021. Türkiye ˙IMSAD Yapı Sektörü Raporu 2021, Turkey IMSAD Monthly Industry Report. Association of Turkish Construction Material Producers. ISBN: 978-605-81691-6-6, Temmuz 2022.https://imsad.org/dflip/Uploads/Files/Yapi_Sektoru_Raporu_2021_web.pdf.
- IMSAD, 2022. Türkiye ˙IMSAD Yapı Sektörü Raporu 2022, Turkey IMSAD Monthly Industry Report. Association of Turkish Construction Material Producers. ISBN: 978-605-81691-9-7, Temmuz 2023.https://imsad.org/dflip/Uploads/Files/Yapi_Sektoru_Raporu_2022_web.pdf.
- Z. Demir, Covid-19’un Bist 100’dekİ Şirketlerin Mali Tablolari Üzerindeki Etkisinin Oran Yöntemi ile Analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13(2) (2020), 439-465.
- S. Yücel, İ. Durak, COVID-19’un BIST İmalat Sektörü Firmalarına Olan Finansal Etkilerinin Finansal Oranlar ve İstatistiksel Tekniklerle İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 90 (2021), 101-126. doi: 10.25095/mufad.813411
- M. Kılıç, COVID-19’un Ulaştırma ve Turizm İşletmelerinin Finansal Performansına Etkisi: Borsa İstanbul’da (BİST) Bir Uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış. 21(65) (2022), 65-88.
- H. Tanrıvermiş, Possible impacts of COVID-19 outbreak on real estate sector and possible changes to adopt: A situation analysis and general assessment on Turkish Perspective. Journal of Urban Management. 9(3) (2020), 263-269.
- H. Aladağ, G. Demirdöğen, Z. Işık, Mücbir Sebep Faktörü Olarak COVID-19 Salgınının İnşaat Projelerinde Oluşturduğu Uyuşmazlık Etmenleri ve Etkilerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Dergisi. 36(3) (2021), 1213-1228. doi:10.17341/gazimmfd.784968
- T. Gönen, E. Çetinkaya, Covid-19 Salgınının Konut Tercihlerine Etkisi. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi. 3(2) (2021), 25-33.
- D. Usanmaz, COVID-19 Pandemi Sürecinin Türkiye’de Konut Sektörü Üzerine Etkileri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. 11(3) (2021), 1352-1365. doi: 10.30783/nevsosbilen.983406
- T. Derya, A. Akpınar, E. Baran, COVID-19 Sürecinde İnşaat Sektöründeki İşletmelerin Finansal Durum Analizi. World of Accounting Science. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 24.COVID-19 Özel Sayısı (2022),128-149.
- M. Erişoğlu, N. Yaman, Ridge Tahminine Dayalı Kantil Regresyon Analizinde Yanlılık Parametresi Tahminlerinin Performanslarının Karşılaştırılması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 1(2) (2019), 103-111.
- C.A. Sims, Money, income, and causality. The American Economic Review. 62(4) (1972), 540-552.
- C.A. Sims, Macroeconomics and reality. Econometrica: Journal of the Econometric Society. (1980), 1-48,
- G. S. Maddala, I.M. Kim, Unit roots, cointegration, and structural change, Cambridge, U.K, Cambridge University Press. 1998 ISBN: 0-521-58257-1
- N. Çil Yavuz, Finansal ekonometri, Der Yayınları, İstanbul, 2015.
- C.W. Granger, Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica. 3 (1969), 424–438,
- M. A. Sayar, H.Z. Selvi, İ. Buğdaycı, Suruç Çadırkent Alanının Analitik Hiyerarşi Yöntemiyle Belirlenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 1 (1) (2019), 20-31.
- T.C. Sağlık Bakanlığı, COVID-19 Bilgilendirme Platformu, https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html(Erişim Tarihi: 15.09.2020).
- Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=insaat-ve-konut-116&dil=1 (Erişim Tarihi: 15.06.2023).
- C.W. Granger, Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica. 37(3) (1969), 424–438.
- P. Newbold, C. W. Granger, Experience with Forecasting Univariate Time Series and the Combination of Forecasts. Journal of the Royal Statistical Society. 197(2) (1974), 131-165.
- A. D. Dickey, A.W. Fuller, Distribution of The Estimators For Autoregressive Time Series With a Unit Root. Journal of American Statistical Association. 74(366a) (1979), 427-431.
- A.D. Dickey, A.W. Fuller, Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica. 49(4) (1981), 1057-1072.
- M. Yılmaz, Doğum Oranı ve Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz. Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 5 (1) (2023), 93-102.
- H. Lütkepohl, M. Krätzig, M. (Eds.). Applied time series econometrics. Cambridge University Press, 2004.
- K.D. Patterson, An introduction to applied econometrics: a time series approach (Vol. 1). New York: Palgrave, Springer, 2000.
- H. Akaikc, Information theory and an extension of the maximum likelihood principle', B. N. Petrov, F. Csaki (Deri.) içinde, Second International Symposium on Information Theory, Budapeşte: Academiai Kiado, 1973, 267-281
- G. Schwarz, Estimating the dimension of a model, Annals of Statistics. 6 (1978), 461-464.
Öz
İnsanoğlunun ihtiyaçlarından biri olan barınma ile inşaat sektörü ortaya çıkmış ve bu sektör, ticaretin globalleşmesiyle hızlı bir şekilde gelişme göstermiştir. İnşaat sektörü, savaşlar, büyük toplumsal olaylar ve salgın hastalıklar gibi nedenlerden dolayı, işgücü kaybı ve barınma ihtiyacının tam olarak karşılanamaması sonucunda çok çabuk etkilenen sektörler arasında yer almaktadır. 2019 yılında baş gösteren Covid-19 pandemisinden dünya ekonomisi ciddi etkilenmiştir. Ülkemiz ekonomide lokomotif görevi gören inşaat sektörü de Covid-19 pandemisinden etkilenmiş ve sektörde 2019-2022 yılları arasında hızlı bir küçülme söz konusu olmuştur. Hazırlanan bu çalışmada, Covid-19 pandemisinin Türkiye’deki inşaat sektörünü finansal olarak nasıl etkilendiği araştırılmıştır. Bu etkiyi araştırmak için, veri seti olarak T.C. Sağlık Bakanlığından bu pandemide hastalanan ve ölen kişi sayısı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’den ise inşaat sektörü fiyat endeksi ve inşaat sektörü maliyet endeksi verileri kullanılmıştır. Çalışmada metot olarak, zaman serisi için Vektör Otoregresyon (VAR) modeli ve devamında GRANGER nedensellik analizi yapılmıştır. Bu analizler sonucunda, Covid-19 pandemisine bağlı hastalanan ve ölen kişi sayısındaki değişimin genel inşaat satış fiyatlarının ve bina satış fiyatlarının değişimlerine etki ettiği bulunmuştur. Fakat pandemiye bağlı hastalanan ve ölen kişi sayılarındaki değişimin konut sektörü dışında otoyollar, caddeler, köprüler, tüneller, demir yolları, havaalanları, limanlar ve diğer su projeleri, sulama sistemleri, kanalizasyon sistemleri, sanayi tesisleri, boru hatları gibi bina dışı inşaat fiyatlarının değişimine etki etmediği tespit edilmiştir. İnşaat maliyetleri üzerinde yapılan nedensellik analizlerinde ise pandemi değişkenleri ve inşaat maliyet kalemleri arasında herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanılmamıştır. Buna bağlı olarak inşaat sektöründe pandemi inşaat maliyetlerini etkilemezken satış fiyatlarını etkilemiştir. Elde edilen sonuca bağlı olarak pandemi sürecinde inşaat sektörü arzdan kaynaklanan bir sorun yaşamazken, talepten kaynaklanan sorunlarla karşı karşıya kalmıştır.
Anahtar Kelimeler
Barınma İnşaat sektörü Covid-19 pandemisi Granger nedensellik analizi Finansal etki
Kaynakça
- T. Alkan, S. S. Durduran, Konut Seçimi Sürecinin AHP Temelli TOPSIS Yöntemi ile Analizi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2(2) (2020), 12-21.
- G. Yılmaz, Covid-19 Salgının Dünya ve Türkiye Ekonomisine Etkileri ve 2008 Krizi ile Mukayesesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 4(2) (2022), 132-143.
- T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Covid-19 (SARS CoV-2 Enfeksiyonu) Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı, https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/Eklenti/38597/0/covid19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanipdf.pdf, (Erişim Tarihi: 15.09.2020).
- BBC (2020). Koronavirüs nedir: COVID-19 'a karşı hangi önlemler alınmalı, virüsün özellikleri neler? https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51177538 (Erişim tarihi: 07.07.2020)
- World Health Organization, WHO. (2020, 12 05). https://www.who.int/news/item/27-04-2020-who-timeline---covid-19. (Erişim Tarihi: 09.09.2020)
- World Health Organization, Advice on the use of masks in the context of COVID-19, 5 June2020: https://www.who.int/publications/i/item/advice-on-the-use-of-masks-in-the-communityduring-home-care-and-in-healthcare-settings-in-the-context-of-the-novel-coronavirus-(2019-ncov)-outbreak (Erişim Tarihi: 09.09.2020)
- World Health Organization, Transmission of SARS-CoV-2: implications for infection prevention precautions, 9 July 2020: https://www.who.int/publications/i/item/modes-oftransmission- of-virus-causing-covid-19-implications-for-ipc-precaution-recommendations (Erişim Tarihi: 09.09.2020)
- M. Bolat, K.U.N.İ Filiz, B. Kurban, Y. A. Bingöl, Qualitative Study: Investigating the Decline in the Number of Application Cases in Maternity Campus during the COVID-19 Pandemic. The Universal Academic Research Journal, 4(2) (2022), 59-63. doi:10.55236/tuara.888749
- IMSAD, 2020. Türkiye ˙IMSAD Yapı Sektörü Raporu 2020, Turkey IMSAD Monthly Industry Report. Association of Turkish Construction Material Producers. ISBN: 978-605-81691-5-9, Temmuz 2021.https://imsad.org/dflip/Uploads/Files/Yapi_Sektoru_Raporu_2020_web.pdf.
- IMSAD, 2019. Türkiye ˙IMSAD Yapı Sektörü Raporu 2019, Turkey IMSAD Monthly Industry Report. Association of Turkish Construction Material Producers. ISBN: 978-605-81691-4-2, Temmuz 2020.https://imsad.org/dflip/Uploads/Files/Yapi_Sektoru_Raporu_2019_web.pdf.
- IMSAD, 2021. Türkiye ˙IMSAD Yapı Sektörü Raporu 2021, Turkey IMSAD Monthly Industry Report. Association of Turkish Construction Material Producers. ISBN: 978-605-81691-6-6, Temmuz 2022.https://imsad.org/dflip/Uploads/Files/Yapi_Sektoru_Raporu_2021_web.pdf.
- IMSAD, 2022. Türkiye ˙IMSAD Yapı Sektörü Raporu 2022, Turkey IMSAD Monthly Industry Report. Association of Turkish Construction Material Producers. ISBN: 978-605-81691-9-7, Temmuz 2023.https://imsad.org/dflip/Uploads/Files/Yapi_Sektoru_Raporu_2022_web.pdf.
- Z. Demir, Covid-19’un Bist 100’dekİ Şirketlerin Mali Tablolari Üzerindeki Etkisinin Oran Yöntemi ile Analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13(2) (2020), 439-465.
- S. Yücel, İ. Durak, COVID-19’un BIST İmalat Sektörü Firmalarına Olan Finansal Etkilerinin Finansal Oranlar ve İstatistiksel Tekniklerle İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 90 (2021), 101-126. doi: 10.25095/mufad.813411
- M. Kılıç, COVID-19’un Ulaştırma ve Turizm İşletmelerinin Finansal Performansına Etkisi: Borsa İstanbul’da (BİST) Bir Uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış. 21(65) (2022), 65-88.
- H. Tanrıvermiş, Possible impacts of COVID-19 outbreak on real estate sector and possible changes to adopt: A situation analysis and general assessment on Turkish Perspective. Journal of Urban Management. 9(3) (2020), 263-269.
- H. Aladağ, G. Demirdöğen, Z. Işık, Mücbir Sebep Faktörü Olarak COVID-19 Salgınının İnşaat Projelerinde Oluşturduğu Uyuşmazlık Etmenleri ve Etkilerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Dergisi. 36(3) (2021), 1213-1228. doi:10.17341/gazimmfd.784968
- T. Gönen, E. Çetinkaya, Covid-19 Salgınının Konut Tercihlerine Etkisi. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi. 3(2) (2021), 25-33.
- D. Usanmaz, COVID-19 Pandemi Sürecinin Türkiye’de Konut Sektörü Üzerine Etkileri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. 11(3) (2021), 1352-1365. doi: 10.30783/nevsosbilen.983406
- T. Derya, A. Akpınar, E. Baran, COVID-19 Sürecinde İnşaat Sektöründeki İşletmelerin Finansal Durum Analizi. World of Accounting Science. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 24.COVID-19 Özel Sayısı (2022),128-149.
- M. Erişoğlu, N. Yaman, Ridge Tahminine Dayalı Kantil Regresyon Analizinde Yanlılık Parametresi Tahminlerinin Performanslarının Karşılaştırılması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 1(2) (2019), 103-111.
- C.A. Sims, Money, income, and causality. The American Economic Review. 62(4) (1972), 540-552.
- C.A. Sims, Macroeconomics and reality. Econometrica: Journal of the Econometric Society. (1980), 1-48,
- G. S. Maddala, I.M. Kim, Unit roots, cointegration, and structural change, Cambridge, U.K, Cambridge University Press. 1998 ISBN: 0-521-58257-1
- N. Çil Yavuz, Finansal ekonometri, Der Yayınları, İstanbul, 2015.
- C.W. Granger, Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica. 3 (1969), 424–438,
- M. A. Sayar, H.Z. Selvi, İ. Buğdaycı, Suruç Çadırkent Alanının Analitik Hiyerarşi Yöntemiyle Belirlenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 1 (1) (2019), 20-31.
- T.C. Sağlık Bakanlığı, COVID-19 Bilgilendirme Platformu, https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html(Erişim Tarihi: 15.09.2020).
- Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=insaat-ve-konut-116&dil=1 (Erişim Tarihi: 15.06.2023).
- C.W. Granger, Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica. 37(3) (1969), 424–438.
- P. Newbold, C. W. Granger, Experience with Forecasting Univariate Time Series and the Combination of Forecasts. Journal of the Royal Statistical Society. 197(2) (1974), 131-165.
- A. D. Dickey, A.W. Fuller, Distribution of The Estimators For Autoregressive Time Series With a Unit Root. Journal of American Statistical Association. 74(366a) (1979), 427-431.
- A.D. Dickey, A.W. Fuller, Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica. 49(4) (1981), 1057-1072.
- M. Yılmaz, Doğum Oranı ve Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz. Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 5 (1) (2023), 93-102.
- H. Lütkepohl, M. Krätzig, M. (Eds.). Applied time series econometrics. Cambridge University Press, 2004.
- K.D. Patterson, An introduction to applied econometrics: a time series approach (Vol. 1). New York: Palgrave, Springer, 2000.
- H. Akaikc, Information theory and an extension of the maximum likelihood principle', B. N. Petrov, F. Csaki (Deri.) içinde, Second International Symposium on Information Theory, Budapeşte: Academiai Kiado, 1973, 267-281
- G. Schwarz, Estimating the dimension of a model, Annals of Statistics. 6 (1978), 461-464.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yapı İşletmesi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 19 Aralık 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Kabul Tarihi | 31 Ekim 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 5 Sayı: 2 |
Kaynak Göster
