Sakarya Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi

Öz

Bu çalışma günümüz modern dünyasında kadın düşmanlığının (mizojini) açık ve örtülü biçimlerini önemli bir toplumsal sorun olarak görmektedir. Toplumsal-tarihsel deneyim ve bilimsel pratik, önyargıların, ayrımcılığın ve nefret suçlarının açık biçimlerini uzun bir süredir tanımlayabilmiş ve bu konu ve sorunlar hakkında hatırı sayılır bir bilgi de üretmiştir ancak yine de bireylere önyargılı örtülü bakış açıları aşılayan sosyalleşme süreçleri nedeniyle bunun farkında olmayan failler ve elbette bunun kurbanları da bulunmaktadır. Bu nedenle, bu çalışma esas olarak, kadın düşmanlığı olgusu etrafında kadınlara karşı önyargı, bilinçli ve bilinçsiz/örtülü önyargı ve nefret konularını ele almaktadır. Kadın düşmanlığı ya da kadın korkusu olarak da tanımlanan ‘mizojini’, erkek egemen toplumlara binlerce yıldır eşlik eden bir ideoloji ya da inanç sistemi olarak işlev görmekte ve kadınların güç ve karar alma mekanizmalarına sınırlı erişimine neden olarak onları daha düşük konumlara yerleştirmektedir. Mizojini, mitolojide, bilimde, dinde, sanatta vb. pek çok alanda “dünyanın en eski önyargısı” olarak da tanımlanmaktadır. Bu alanlardaki söylem ve pratiklerle pekiştirilen ve meşrulaştırılan kadın düşmanlığı, kadına yönelik ayrımcılık ve önyargıları içermekte, toplumsal statüsünü ve değerini düşürmekte, onları birer tehdit olarak algılamakta ve kadınları geleneksel doğurganlık ve diğer aile içiyle sınırlı rollere hapsetmektedir. Günlük yaşamdan sanata, edebiyattan bilime, sağlıktan çalışma yaşamına, eğitimden hukuka, sinemadan popüler kültüre pek çok alanda kadın düşmanlığı örtülü olarak nasıl ifade ediliyor? Nasıl fark edilebilirler ve ne yapmalı? Bu çalışma genel olarak kadın düşmanlığının açık ve örtülü biçimlerinin dışa vurulma biçimlerini soruşturup açıklığa kavuşturmayı ve kadın düşmanlığının bu biçimlerine karşı nasıl mücadele edilebileceğini ve neler yapılabileceğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Son olarak bu çalışma, kadın düşmanlığını tanımanın ve fark etmenin çeşitli yollarını ele almakta ve onunla mücadele etmek için de bir dizi öneride bulunmaktadır.