İZMİR’DE YAŞLILIK HALLERİNİN İNCELENMESİ: YAŞLILARIN FARKLI KURUM DENEYİMLERİNE YÖNELİK FENOMONOLOJİK BİR ARAŞTIRMA
Öz
Tüm dünyada sosyo-ekonomik, tıbbi ve teknolojik gelişmeler sonucunda yaşlı nüfusu hızla artmaktadır. Yaşlı nüfusunun gittikçe artması günümüz dünyasının küresel problemlerinden biri haline gelmiştir. Türkiye bu problemi içinde barındıran ülkelerden biridir. Geleneksel aile yapısından modern aile yapısına geçilmesi, kadınların iş hayatına katılması, doğurganlığın azalması ile birlikte aile büyükleri çekirdek aile yaşantısının dışına itilmiştir. Bu da başta barınma olmak üzere tıbbi, ekonomik ve psikososyal sorunları beraberinde getirmektedir. İzmir ili nüfus projeksiyonlarına göre Türkiye’nin en büyük üç ili arasındaki en yüksek yaşlı oranının bulunduğu bir ildir. Çalışmanın amacı; İzmir’de dinlenme evinde yaşayan ve gündüzlü bakımevine giden 60 yaş üstü bireylerin yaşam deneyimlerini görünür kılmaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırma nitel araştırma yöntemine sahiptir. Amaçsal örnekleme yöntemine göre İzmir’de yaşayan, belediyeye ait gündüzlü bakımevi ve özel huzurevinde kalan yaşlı bireylerle yapılmıştır. Araştırmaya toplam 19 yaşlı birey katılmış olup bu katılımcıların seçimi bireylerin 60 yaş üzeri ve gönüllü olması kriterleri ile belirlenmiştir. Bireylerle yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme tekniği kullanılarak görüşme sağlanmış ve veriler MAXQDA18 ile tematik içerik analizi yapılarak oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda İzmir’de yaşlı olmak odağında “sosyal deneyimleri”, “yalnızlık deneyimleri”, “kurum deneyimleri”, “İzmir deneyimleri”, “önerileri” temaları incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ak, M. (2017). Yaşlı Yoksulluğu. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2); 197-208.
- Arslan, H., Bölükbaş, N (2003). Huzurevinde Kalan Yaşlıların Psikososyal Yönlerinin İncelenmesi, Düşünen Adam;16(4), 235-239.
- Baran, A.G. (1996). Kurum Bakımındaki Yaşlıların Sosyal Yaşam Koşulları: Ankara Örneği, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Bilimleri Fakültesi Dergisi, 13(1-2), 19-58.
- Bilginer, B., Tuncer, A., Apani E. (1996). Adana Huzurevi ve Yenibaraj Sağlık Ocağı Bölgesindeki 65 Yaş ve Üzeri Yaşlıların Demografik Özellikleri, V. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul, 168- 171.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
- Dönmez, G. (2010). Yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Yüksek lisans tezi, Bolu.
- Karaca, F. (2010). Huzurevinde kalan yaşlıların hayata bakış açıları ve gelecekle ilgili beklentileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 50-72.
- Karaca, N. G. (2019). Uluslararası İlke ve Standartlar Bağlamında Yaşlı Hakları ve Sosyal Hizmet Uygulamaları. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 9(2), 255-274.
- Karakuş, B. (2018). T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Hizmetler, Kurumsal Yaşlı Bakımı ve Kurumsal Yaşlı Bakımında İllerin Durumu, Ankara. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/https://ailevecalisma.gov.tr/media/9323/kitaptuerkiyede-yaslilara-yonelik-hizmetler-kurumsal-ya%C5%9Fl%C4%B1-bak%C4%B1m%C4%B1-ve-illerin-durumu2018.pdf Erişim tarihi: 25.12.2019
- Kurt, G. (2008). Türkiye’de Yaşlılık Olgusuna Sosyolojik Bir Bakış: Sivas İl Örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
- Kurt, G., Beyaztaş FY, Erkol Z. (2010). Yaşlıların Yaşam Sorunları ve Yaşam Memnuniyeti, Adli Tıp Dergisi, 24(2): 32-39.
- Mandıracıoğlu, A. (2010). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlıların Demografik Özellikleri, Ege Tıp Dergisi, 49(3), 39-45.
- Onur, B. (1997). Gelişim Psikolojisi: Yetişkinlik-Yaşlılık-Ölüm. Ankara: İmge Yayınevi.
- Softa, H.K., Öztürk, A., Dindaş, İ., ve Göçmen, M. (2015), “Kastamonu 1No’lu Aile Merkezine Başvuran Yaşlıların Yalnızlık Düzeyine Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2): 88-97.
- Soygüden, A., & Cerit, E. (2015). Yaşlılar İçin Egzersiz Uygulamalarının Önemi̇. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 197-224.
- Şanlı N. ve Tokyürek, Ş., (2001), “Yaşlıların Gençlerden Beklentileri”, I. Ulusal Yaşlılık Kongresi, s. 310-317. 10-11 Ekim, Ankara.
- Şenol, D. ve Erdem, S. (2017). Yaşlılık ve Yaşlı Kadınlarda Huzurevi Algısı: Nitel Bir Çalışma. Kırıkkale üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7)2; 31-50.
- T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, (2016). Türkiye’de Yaşlı Bakım Hizmetlerinin Proaktif Yönü ve Mali Yük Analizi Etüt Araştırması, Ankara. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/https://www.ailevecalisma.gov.tr/Raporlar/ATHGM/Turkiyede_Yasli_Bakim_Hizmetlerinin_proaktif_yonu_mali_yonu_etut_analizi_2016.pdf Erişim tarihi: 25.12.2019
- T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014). Onuncu Kalkınma Planı Yaşlanma Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: Kalkınma Bakanlığı Yayınları. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/10_Yaslanma.pdf Erişim tarihi: 25.12.2019
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Ankara. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/On-Birinci-Kalkinma-Plani.pdf Erişim tarihi: 27.12.2019
- Tekin, H. (2006). Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(13), 101-116.
- Tekindal, M. (2018). (Translation editör in Turkish). Nitel Araştırmalarda Yazılım Kullanımı Adım Adım Rehber. (Using Software in Qualitative Research A Step-by-Step Guide. Silver, C. & Lewins, A. Eds. SAGE Publications, 2014) Ankara: NİKA Yayınevi.
- TÜİK, (2018), Genel Nüfus Sayımları, 1965-2000. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt id=1047 Erişim tarihi: 27.12.2019
- United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2019). World population prospects: the 2019 revision, custom, Erişim Tarihi: 27.12.2019 https://esa.un.org/unpd/wpp/
- World Health Organization, (1998). The World Health Report, Life is the 21st Century a Vision for all, Genova. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/https://www.who.int/whr/1998/en/whr98_en.pdf Erişim tarihi: 28.12.2019
- Yağcıoğlu, R. (2009). Sağlıklı yaşlanma ve sosyal hizmetler. The Journal of Turkish Family Physician, 3 (1), 30-38.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
ASSESSMENT OF OLD AGE IN IZMIR: A PHENOMENOLOGICAL RESEARCH ON DIFFERENT INSTITUTIONAL EXPERIENCES OF THE ELDERLY
Öz
The elderly population is rapidly increasing as a result of socio-economic, medical and technological developments all over the world. Increasing elderly population has become one of the global problems of today's world. Turkey is hosting one of the countries in this problem. With the transition from traditional family structure to modern family structure, the participation of women in business life and the decrease in fertility, family elders were pushed out of nuclear family life. This leads to medical economic and psychosocial problems, especially housing. According to the population projections, Izmir is a province where the highest rate among the elderly in Turkey’s three largest city. The aim of the study; It is to make the life experiences of individuals over 60 years old living in a rest house in Izmir and going to a day care center visible. For this purpose, the research has a qualitative research method is about elderly people living in a municipal day-care center and private nursing home in nursing. A total of 19 elderly individuals participated in the study and the selection of these participants was determined by the criteria of individuals over 60 age and volunteering. Interviews were made with individuals using a semi-structured in-depth interview technique and the data were created by thematic content analysis with MAXQDA18. As a result of the research, the themes of “social experiences”, “experiences of loneliness”, “experiences of the institution”, “experiences of Izmir” and “suggestions” came to the fore in the focus of being elderly in İzmir.
Anahtar Kelimeler
Izmir elderly day care center nursing home qualitative research
Kaynakça
- Ak, M. (2017). Yaşlı Yoksulluğu. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2); 197-208.
- Arslan, H., Bölükbaş, N (2003). Huzurevinde Kalan Yaşlıların Psikososyal Yönlerinin İncelenmesi, Düşünen Adam;16(4), 235-239.
- Baran, A.G. (1996). Kurum Bakımındaki Yaşlıların Sosyal Yaşam Koşulları: Ankara Örneği, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Bilimleri Fakültesi Dergisi, 13(1-2), 19-58.
- Bilginer, B., Tuncer, A., Apani E. (1996). Adana Huzurevi ve Yenibaraj Sağlık Ocağı Bölgesindeki 65 Yaş ve Üzeri Yaşlıların Demografik Özellikleri, V. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul, 168- 171.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
- Dönmez, G. (2010). Yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Yüksek lisans tezi, Bolu.
- Karaca, F. (2010). Huzurevinde kalan yaşlıların hayata bakış açıları ve gelecekle ilgili beklentileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 50-72.
- Karaca, N. G. (2019). Uluslararası İlke ve Standartlar Bağlamında Yaşlı Hakları ve Sosyal Hizmet Uygulamaları. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 9(2), 255-274.
- Karakuş, B. (2018). T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Hizmetler, Kurumsal Yaşlı Bakımı ve Kurumsal Yaşlı Bakımında İllerin Durumu, Ankara. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/https://ailevecalisma.gov.tr/media/9323/kitaptuerkiyede-yaslilara-yonelik-hizmetler-kurumsal-ya%C5%9Fl%C4%B1-bak%C4%B1m%C4%B1-ve-illerin-durumu2018.pdf Erişim tarihi: 25.12.2019
- Kurt, G. (2008). Türkiye’de Yaşlılık Olgusuna Sosyolojik Bir Bakış: Sivas İl Örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
- Kurt, G., Beyaztaş FY, Erkol Z. (2010). Yaşlıların Yaşam Sorunları ve Yaşam Memnuniyeti, Adli Tıp Dergisi, 24(2): 32-39.
- Mandıracıoğlu, A. (2010). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlıların Demografik Özellikleri, Ege Tıp Dergisi, 49(3), 39-45.
- Onur, B. (1997). Gelişim Psikolojisi: Yetişkinlik-Yaşlılık-Ölüm. Ankara: İmge Yayınevi.
- Softa, H.K., Öztürk, A., Dindaş, İ., ve Göçmen, M. (2015), “Kastamonu 1No’lu Aile Merkezine Başvuran Yaşlıların Yalnızlık Düzeyine Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2): 88-97.
- Soygüden, A., & Cerit, E. (2015). Yaşlılar İçin Egzersiz Uygulamalarının Önemi̇. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 197-224.
- Şanlı N. ve Tokyürek, Ş., (2001), “Yaşlıların Gençlerden Beklentileri”, I. Ulusal Yaşlılık Kongresi, s. 310-317. 10-11 Ekim, Ankara.
- Şenol, D. ve Erdem, S. (2017). Yaşlılık ve Yaşlı Kadınlarda Huzurevi Algısı: Nitel Bir Çalışma. Kırıkkale üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7)2; 31-50.
- T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, (2016). Türkiye’de Yaşlı Bakım Hizmetlerinin Proaktif Yönü ve Mali Yük Analizi Etüt Araştırması, Ankara. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/https://www.ailevecalisma.gov.tr/Raporlar/ATHGM/Turkiyede_Yasli_Bakim_Hizmetlerinin_proaktif_yonu_mali_yonu_etut_analizi_2016.pdf Erişim tarihi: 25.12.2019
- T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014). Onuncu Kalkınma Planı Yaşlanma Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: Kalkınma Bakanlığı Yayınları. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/10_Yaslanma.pdf Erişim tarihi: 25.12.2019
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Ankara. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/On-Birinci-Kalkinma-Plani.pdf Erişim tarihi: 27.12.2019
- Tekin, H. (2006). Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(13), 101-116.
- Tekindal, M. (2018). (Translation editör in Turkish). Nitel Araştırmalarda Yazılım Kullanımı Adım Adım Rehber. (Using Software in Qualitative Research A Step-by-Step Guide. Silver, C. & Lewins, A. Eds. SAGE Publications, 2014) Ankara: NİKA Yayınevi.
- TÜİK, (2018), Genel Nüfus Sayımları, 1965-2000. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt id=1047 Erişim tarihi: 27.12.2019
- United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2019). World population prospects: the 2019 revision, custom, Erişim Tarihi: 27.12.2019 https://esa.un.org/unpd/wpp/
- World Health Organization, (1998). The World Health Report, Life is the 21st Century a Vision for all, Genova. chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/https://www.who.int/whr/1998/en/whr98_en.pdf Erişim tarihi: 28.12.2019
- Yağcıoğlu, R. (2009). Sağlıklı yaşlanma ve sosyal hizmetler. The Journal of Turkish Family Physician, 3 (1), 30-38.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 21 Sayı: 51 |
