Derleme
Yıl 2022,
Cilt: 3 Sayı: 3, 270 - 283, 30.12.2022
Öz
Beslenme, insan hayatının devamı için en önemli ihtiyaçlardan biridir. Günümüzde etik, ekonomi, din, kültür, gebelik gibi vb. durumlar beslenme şeklini etkilemektedir. Vejetaryenlik, bitkisel ürünlerin tüketildiği ancak hayvansal gıdaların sınırlı tüketildiği ya da hiç tüketilmediği bir beslenme şeklidir. Günümüzde vejetaryenlikten ziyade özellikle vegan beslenmeye yönelik eğilim daha fazladır. Veganlık vejetaryenlikten farklı olarak hayvansal kaynaklı gıdaların asla tüketilmediği bir felsefe ve yaşam biçimidir. Diyette olan herhangi hayvansal gıdayı yemeyi, hayvana zarar vermek olarak kabul eder. Vejetaryen ve vegan beslenmenin, normal insan bedenine olan etkileri hala tartışılmaktadır. Gebelikte bu durum daha da önemli hale gelmektedir. Gebelik döneminde anne ve fetüs sağlığı açısından gebenin dengeli ve yeterli beslenmesi şarttır. Bu derlemede amaç popüler beslenme şekillerinden olan vejetaryenlik ve veganlığın gebeliğe etkilerinin literatür doğrultusunda incelenmesidir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
--
Proje Numarası
--
Teşekkür
--
Kaynakça
- Adıgüzel, E., & Tek, N.A. (2018). “Evde Bakım Hizmeti Alan Bireylerin Hastalık Profiline Göre Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 11(1), 34-40.
- Avnon, T., Paz Dubinsky, E., Lavie, I., Ben-Mayor Bashi, T., Anbar, R., & Yogev, Y. (2021). “The Impact of a Vegan Diet on Pregnancy Outcomes”, Journal of Perinatology, 41(5), 1129-1133.
- Buta, L. E., & Tero-Vescan, A. (2021). “The Importance of Omega-3 Essential Fatty Acids in Pregnancy. Is the Vegan Diet Safe for Pregnant Women?” Acta Medica Transilvanica, 26(4).
- Cetin, I., Bühling, K., Demir, C., Kortam, A., Prescott, S. L., Yamashiro, Y., ... & Koletzko, B. (2019). “Impact of micronutrient status during pregnancy on early nutrition programming”, Annals of Nutrition and Metabolism, 74(4), 269-278.
- Doğruluk Çelebi, G. (2019). Amatör ve profesyonel spor yapan bireylerin beslenme bilgi düzeyi ve alışkanlıklarının spor branşlarına göre dağılımının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
- Ferrara, P., Sandullo, F., Di Ruscio, F., Franceschini, G., Peronti, B., Blasi, V., ... & Ruggiero, A. (2020). “The Impact of Lacto-Ovo-/Lacto-Vegetarian and Vegan Diets during Pregnancy on The Birth Anthropometric Parameters of The Newborn”. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 33(23), 3900-3906.
- FIGO, 2022 Adölesan, Gebelik Öncesi ve Maternal Beslenme Önerileri: “Önce Beslenmeyi Düşün” Erişim Tarihi: 22.03.2022 https://www.tjod.org/wp-content/uploads/2017/11/FiGO-Adolesan-Gebelik-%C3%B6ncesi-ve-maternal-Beslenme-onerileri.pdf
- Gökçen, M., Aksoy, Y.Ç., & Özcan, B.A. (2019). “Vegan Beslenme Tarzına Genel Bakış”, Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(2), 50-54.
- Güler, B., Bilgiç, D., Okumuş, H., & Yağcan, H. (2019). “Gebelikte beslenme desteğine ilişkin güncel rehberlerin incelenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(2), 143-151.
- HSGM, 2022. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (HSGM), Gebelik Döneminde Beslenme. Erişim tarihi: 22.03.2022. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenme/gebelik-doneminde-beslenme.html
- Kabaran, S., & Ayaz, A. (2013). “Maternal ve Fetal Sağlık Üzerinde B12, Folik Asit, A, D, E ve C Vitaminlerinin Etkileri”, Türk hijyen ve deneysel biyoloji dergisi, 70(2), 103-112.
- Kaleli, S., Kılıç, N., Erdoğan, M., & Erdoğan, N. (2017). “Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları”, Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 12-18.
- Kartal, F.T., Helvacı, G., & Ayhan, N.Y. (2020). “Maternal Beslenme ve İlerleyen Yaşamda Obezite”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 36-43.
- Köseoğlu, S.Z.A., & Tayfur, A.Ç. (2017). “Adölesan Dönemi Beslenme ve Sorunları” Güncel Pediatri, 15(2), 44-57.
- Meat Atlas Report, 2021. Erişim Tarihi. 25.03.2022 https://eu.boell.org/en/2021/09/07/survey-youth-changing-habits
- Miedziaszczyk, M., Ciabach, P., Grześkowiak, E., & Szałek, E. (2021). “The Safety of a Vegan Diet during Pregnancy”. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 75(1), 417-425.
- Özdemir, K., Altınkaynak, S., & Çınar, N. (2015). “Fetal Beslenmenin Erişkin Sağlığına Etkileri”, STED, 2(24):64-68.
- Rashid, S., Meier, V., & Patrick, H. (2021). “Review of Vitamin B12 Deficiency in Pregnancy: A Diagnosis not to Miss as Veganism and Vegetarianism Become More Prevalent”, European Journal of Haematology, 106(4), 450-455.
- Sancı Güney, B. (2018). Gebeliğin Son Üç Ayındaki Kadınların Omega-3 Yağ Asitleri Tüketimleri ile Serum Omega-3 Yağ Asitleri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Sebastiani, G., Herranz Barbero, A., Borrás-Novell, C., Alsina Casanova, M., Aldecoa-Bilbao, V., Andreu-Fernández, V., ... & García-Algar, O. (2019). “The Effects of Vegetarian and Vegan Diet during Pregnancy on The Health of Mothers and Offspring”, Nutrients, 11(3), 557.
- Sezgin, D., & Kartal, Y.A. (2021). “Gebelik Döneminde Kanıta Dayalı Yaklaşımların Güncel Rehberler Doğrultusunda İncelenmesi”, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 92-107.
- Şimşek, H., Karaağaç, Y., Tunçer, E., & Yardımcı, H. (2021). “Gebelikte Folik Asit, B12 Vitamini, D Vitamini ve İyot Destekleri Kullanmak Gerekli Midir? Olası Riskler”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(3), 439-447.
- Tagun, D., & Pekcan, G. (2019). “Gebelerde Folik Asit Desteği ve Güncel Yaklaşımlar”, Food and Health, 5(2), 128-138.
- Taşcı, B.N., Alp, H. (2022). Vegan Beslenme. Erişim Tarihi: 25.03.2022 https://gidamuhendisligiogrencikongresi.com/wp-content/uploads/2021/03/P21.pdf
- TÜBER, 2019. Türkiye Beslenme Rehberi. Erişim Tarihi: 15.03.2022. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Turkiye_Beslenme_Rehberi_TUBER_18_04_2019.pdf
- Türk Perinatoloji Derneği, Gebelikte Beslenme, 2022. Erişim Tarihi: 25.03.2022 https://www.perinatoloji.org.tr/gebelikte-beslenme
- TVD, 2022 Türk Vejeteryan Derneği. Veganlik nedir? Erişim Tarihi. 25.03.2022 https://tvd.org.tr/veganlik-nedir/
- TVS 2022, The Vegan society. Definition Veganism. Erişim Tarihi. 25.03.2022 https://www.vegansociety.com/go-vegan/definition-veganism
- Uzdil, Z., & Özenoğlu, A. (2015). “Gebelikte Çeşitli Besin Öğeleri Tüketiminin Bebek Sağlığı Üzerine Etkileri” Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 117-121.
- Vatan, A., & Türkbaş, S. (2018). “Vejetaryen Turist ve Vegan Turist Kimdir? (Who is Vegetarian Tourist and Vegan Tourist?)”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3):24-39.
Yıl 2022,
Cilt: 3 Sayı: 3, 270 - 283, 30.12.2022
Öz
Nutrition is one of the most critical requirements for human survival. Today's nutrition is influenced by factors such as ethics, economy, religion, culture, pregnancy, and so on. Vegetarianism refers to a diet in which animal products are taken in moderation or not at all. Veganism has been more popular than vegetarianism in recent years. Veganism, unlike vegetarianism, is a philosophy and way of life that excludes the use of animal products. It considers any animal food consumed in the diet to be harmful to the animal. The impact of vegetarian and vegan diets on the average human body is currently being debated. During pregnancy, this is even more vital. This becomes even more important during pregnancy. During pregnancy, a balanced and adequate diet is essential for maternal and fetal health. The aim of this review is to examine the effects of vegetarianism and, veganism which are popular diets, on pregnancy in line with the literature.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
--
Kaynakça
- Adıgüzel, E., & Tek, N.A. (2018). “Evde Bakım Hizmeti Alan Bireylerin Hastalık Profiline Göre Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 11(1), 34-40.
- Avnon, T., Paz Dubinsky, E., Lavie, I., Ben-Mayor Bashi, T., Anbar, R., & Yogev, Y. (2021). “The Impact of a Vegan Diet on Pregnancy Outcomes”, Journal of Perinatology, 41(5), 1129-1133.
- Buta, L. E., & Tero-Vescan, A. (2021). “The Importance of Omega-3 Essential Fatty Acids in Pregnancy. Is the Vegan Diet Safe for Pregnant Women?” Acta Medica Transilvanica, 26(4).
- Cetin, I., Bühling, K., Demir, C., Kortam, A., Prescott, S. L., Yamashiro, Y., ... & Koletzko, B. (2019). “Impact of micronutrient status during pregnancy on early nutrition programming”, Annals of Nutrition and Metabolism, 74(4), 269-278.
- Doğruluk Çelebi, G. (2019). Amatör ve profesyonel spor yapan bireylerin beslenme bilgi düzeyi ve alışkanlıklarının spor branşlarına göre dağılımının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
- Ferrara, P., Sandullo, F., Di Ruscio, F., Franceschini, G., Peronti, B., Blasi, V., ... & Ruggiero, A. (2020). “The Impact of Lacto-Ovo-/Lacto-Vegetarian and Vegan Diets during Pregnancy on The Birth Anthropometric Parameters of The Newborn”. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 33(23), 3900-3906.
- FIGO, 2022 Adölesan, Gebelik Öncesi ve Maternal Beslenme Önerileri: “Önce Beslenmeyi Düşün” Erişim Tarihi: 22.03.2022 https://www.tjod.org/wp-content/uploads/2017/11/FiGO-Adolesan-Gebelik-%C3%B6ncesi-ve-maternal-Beslenme-onerileri.pdf
- Gökçen, M., Aksoy, Y.Ç., & Özcan, B.A. (2019). “Vegan Beslenme Tarzına Genel Bakış”, Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(2), 50-54.
- Güler, B., Bilgiç, D., Okumuş, H., & Yağcan, H. (2019). “Gebelikte beslenme desteğine ilişkin güncel rehberlerin incelenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(2), 143-151.
- HSGM, 2022. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (HSGM), Gebelik Döneminde Beslenme. Erişim tarihi: 22.03.2022. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenme/gebelik-doneminde-beslenme.html
- Kabaran, S., & Ayaz, A. (2013). “Maternal ve Fetal Sağlık Üzerinde B12, Folik Asit, A, D, E ve C Vitaminlerinin Etkileri”, Türk hijyen ve deneysel biyoloji dergisi, 70(2), 103-112.
- Kaleli, S., Kılıç, N., Erdoğan, M., & Erdoğan, N. (2017). “Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları”, Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 12-18.
- Kartal, F.T., Helvacı, G., & Ayhan, N.Y. (2020). “Maternal Beslenme ve İlerleyen Yaşamda Obezite”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 36-43.
- Köseoğlu, S.Z.A., & Tayfur, A.Ç. (2017). “Adölesan Dönemi Beslenme ve Sorunları” Güncel Pediatri, 15(2), 44-57.
- Meat Atlas Report, 2021. Erişim Tarihi. 25.03.2022 https://eu.boell.org/en/2021/09/07/survey-youth-changing-habits
- Miedziaszczyk, M., Ciabach, P., Grześkowiak, E., & Szałek, E. (2021). “The Safety of a Vegan Diet during Pregnancy”. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 75(1), 417-425.
- Özdemir, K., Altınkaynak, S., & Çınar, N. (2015). “Fetal Beslenmenin Erişkin Sağlığına Etkileri”, STED, 2(24):64-68.
- Rashid, S., Meier, V., & Patrick, H. (2021). “Review of Vitamin B12 Deficiency in Pregnancy: A Diagnosis not to Miss as Veganism and Vegetarianism Become More Prevalent”, European Journal of Haematology, 106(4), 450-455.
- Sancı Güney, B. (2018). Gebeliğin Son Üç Ayındaki Kadınların Omega-3 Yağ Asitleri Tüketimleri ile Serum Omega-3 Yağ Asitleri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Sebastiani, G., Herranz Barbero, A., Borrás-Novell, C., Alsina Casanova, M., Aldecoa-Bilbao, V., Andreu-Fernández, V., ... & García-Algar, O. (2019). “The Effects of Vegetarian and Vegan Diet during Pregnancy on The Health of Mothers and Offspring”, Nutrients, 11(3), 557.
- Sezgin, D., & Kartal, Y.A. (2021). “Gebelik Döneminde Kanıta Dayalı Yaklaşımların Güncel Rehberler Doğrultusunda İncelenmesi”, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 92-107.
- Şimşek, H., Karaağaç, Y., Tunçer, E., & Yardımcı, H. (2021). “Gebelikte Folik Asit, B12 Vitamini, D Vitamini ve İyot Destekleri Kullanmak Gerekli Midir? Olası Riskler”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(3), 439-447.
- Tagun, D., & Pekcan, G. (2019). “Gebelerde Folik Asit Desteği ve Güncel Yaklaşımlar”, Food and Health, 5(2), 128-138.
- Taşcı, B.N., Alp, H. (2022). Vegan Beslenme. Erişim Tarihi: 25.03.2022 https://gidamuhendisligiogrencikongresi.com/wp-content/uploads/2021/03/P21.pdf
- TÜBER, 2019. Türkiye Beslenme Rehberi. Erişim Tarihi: 15.03.2022. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Turkiye_Beslenme_Rehberi_TUBER_18_04_2019.pdf
- Türk Perinatoloji Derneği, Gebelikte Beslenme, 2022. Erişim Tarihi: 25.03.2022 https://www.perinatoloji.org.tr/gebelikte-beslenme
- TVD, 2022 Türk Vejeteryan Derneği. Veganlik nedir? Erişim Tarihi. 25.03.2022 https://tvd.org.tr/veganlik-nedir/
- TVS 2022, The Vegan society. Definition Veganism. Erişim Tarihi. 25.03.2022 https://www.vegansociety.com/go-vegan/definition-veganism
- Uzdil, Z., & Özenoğlu, A. (2015). “Gebelikte Çeşitli Besin Öğeleri Tüketiminin Bebek Sağlığı Üzerine Etkileri” Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 117-121.
- Vatan, A., & Türkbaş, S. (2018). “Vejetaryen Turist ve Vegan Turist Kimdir? (Who is Vegetarian Tourist and Vegan Tourist?)”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3):24-39.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Beslenme ve Diyetetik, Hemşirelik |
| Bölüm | Derleme Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | -- |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Temmuz 2022 |
| Kabul Tarihi | 19 Ekim 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 3 Sayı: 3 |
