Karagül ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler

Bahat Comba; Handan Mert; Arzu Comba; Leyla Mis; Nihat Mert

Araştırma Makalesi

The Some Hematological and Biochemical Parameters In Karakul and Norduz Sheep

Yıl 2017, Cilt: 28 Sayı: 3, 137 - 140, 20.12.2017

Bahat Comba Handan Mert Arzu Comba Leyla Mis Nihat Mert

Öz

In this
study was aimed to
compare the some hematological and biochemical parameters of Karakul and Norduz
sheep breeds healthy, at the same age, care and feeding conditions. Fifteen sheep from each of
group, totally 30, were
included to the study. It determined the whole hematological parameters such as
blood red blood cell count (RBC), hemoglobin (HGB), hematocrit (HCT), mean red
blood cell volume (MCV), mean red blood cell hemoglobin (MCH), mean red blood
cell hemoglobin concentration (MCHC), red blood cell distribution density
(RDWC) ), counts of lymphocyte (LYM), monocyte (MON), granulocyte (GRN),
percents of lymphocyte (LY), monocyte (MO), granulocyte (GR) , platelet count
(PLT), platelet count (PCT) MPV), platelet distribution frequency (PDWC) by a
blood count device; biochemical
parameters such as albumin phosphatase (ALP), aspartate aminotransferase (AST),
alkaline phosphatase (ALP), gamma-glutamyl transpeptidase (GGT), total protein
(TP) albumin (A), globulin (G) total bilirubin (TB) indirect bilirubin,
creatine kinase (CK), creatine kinase MB (CK-MB), urea, uric acid (UA), blood
urea nitrogen (BUN) and amylase by autoanalyser. HCT (p<0.001), MCV (p<0.001) and MCH (p<0.001), CK (p<0.05) and amylase (p<0.001) were
higher in Karakul sheep, LYM (p<0.05), RDWC (p<0.001), PLT (p<0.001), PCT (p<0.001), TP (p<0.05) and IB (p<0.001) were
higher in Norduz sheep. The changes in other parameters were no significant. As
a result, differences in some haematological and biochemical parameters of
Karakul and Norduz sheep breeds may be breed characteristic of them. We believe
that these data may be a reference to the veterinarians in the early diagnosis
and treatment, prognosis of diseases of this sheep breeds and to be carried out
in the researches on these breeds.

Anahtar Kelimeler

Biochemistry, Hematology, Karakul, Norduz, Sheep

Kaynakça

Anonim, (2016). Genel Tarım Sayımı. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara. Anonim, (2017). http://morfikirler.com/karagul-koyunu-ozellikleri-ve-karagul-koyunu-yetistirme). Erişim tarihi:16.05.2017. Akçapınar H, (2000). Koyun Yetiştiriciliği. Yenilenmiş 2. Baskı, İsmat Matbaacılık, Ankara. Altınsaat Ç, (2001). Akkaraman koyunlarda B12 vitamini ve folik asit düzeyleri ile bazı hematolojik ve biyokimyasal değerler arasındaki ilişki. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 48, 141- 145. Altıntaş A, Fidancı UR, (1993). Evcil hayvanlarda ve insanda kanın biyokimyasal normal değerleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 40, 173-186. Avcı G, Küçükkurt İ, Fidan F, Eryavuz A, Aslan R, Dündar Y, (2008). Nakil işlemine tabi tutulan koyunlarda vitamin C ve ksilazin uygulamasının kortizol ve lipid peroksidasyon ile bazı biyokimyasal parametrelere etkisi, F.Ü. Sağ. Bil. Derg, 22 (3), 147 152 Baumgarthner W., Perthaner A (1994). Influence of age, season and pregnancy upon blood parameters in Austrian Karakul sheep, Small ruminant research 13, 2147-151. Belge F, Yur F, Bildik A, Değer Y, Dede S, (1997). Karagül koyunlarında bazı kan parametrelerinin araştırılması. YYÜ Vet Fak Derg. 8 (1-2) 43-46 Bingöl M, (1998). Norduz koyunlarının döl ve süt verimleri ile büyüme–gelişme ve dış yapı özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Van. Gökçe G, Kızıltepe Ş, (2013). Alterations in haematological and biochemical parameters in morkaraman sheep with natural psoroptes ovis ınfestation . Kafkas Univ Vet Fak Derg 19 (6): 975-978. Kırk K, (2002). Van İli Hayvansal Üretim Raporu, TC. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, 82-89, Ankara. Mert N, Gündüz H, Akgündüz V, Akgündüz M, (2003). Merinos melezi koyunlarda bazı biyokimyasal kan parametreleri ile verim arasındaki ilişkiler. III- glikoz, alkali fosfataz, seruloplazmin. Turk J Vet Anim Sci, 27, 583-588. Meyer DJ, Harvey JW, (2004). Veterinary Laboratory Medicine: Interpretation and Diagnosis, 3rd ed., 5, W.B. Saunders Company, Philadelphia. Nisbet C, Yarım Gf, Çiftçi G, (2006). Sağlıklı Karayaka ırkı koyunlara ait bazı serum biyokimyasal değerleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 53, 57-59. Ocak E, Bingöl M, Gökdal Ö (2009). Van yöresinde yetiştirilen norduz koyunlarının süt bileşimi ve süt verim özellikleri. YYÜ Tar Bil Derg, 19 (2), 85-89. Öncü C, (1970). Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğinde Karagül koyunu yetiştirilmesi ve Astragan imali. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları: 412, Yardımcı ders kitabı:139, Ankara Üniversitesi Özyurtlu N, Gürgöze S, Bademkıran S, Şimşek A, Çelik R, (2007). İvesi koyunlarda doğum öncesi ve sonrası dönemdeki bazı biyokimyasal parametreler ve mineral madde düzeylerinin araştırılması. FÜ Sağ Bil Derg, 21, 33-36 Şimşek Ö, Karaşahin T, Güner B, Dursun Ş, (2015). Hasak ve hasmer melez koyun ırklarına ait bazı hematolojik ve biyokimyasal parametreler. Ata Üni Vet. Bil. Derg. 10 (1), 27-32. Tufan E, Aslan Ö (2009). Doğal akut babesiosisli koyunlarda bazı kan parametrelerinin belirlenmesi. Sağ Bil Derg, 18(1) 33-37. Turgut K, (2000). Veteriner Klinik Laboratuar Teşhis, Bahçıvan Basım, Konya. Yiğit AA, Kısa Ü, Arıkan Ş, Akçapınar H, Taşdemir U, (2002). Sakız x Karayaka melezi G1 koyunlarının kan parametreleri üzerine cinsiyet ve yaşın etkisi. SÜ Vet Fak Derg, 17, 59-63.

Karagül ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler

Yıl 2017, Cilt: 28 Sayı: 3, 137 - 140, 20.12.2017

Bahat Comba Handan Mert Arzu Comba Leyla Mis Nihat Mert

Öz

Bu çalışma da aynı yaş, bakım ve besleme
şartlarında sağlıklı Karagül ve Norduz koyun ırklarının bazı hematolojik ve
biyokimyasal parametrelerinin karşılaştırılması amaçlandı. Her bir koyun
ırkından 15 adet olmak üzere toplam 30 hayvan çalışmaya dahil edildi. Tam kan
alyuvar sayısı (RBC), hemoglobin (HGB), hematokrit (HCT), ortalama alyuvar
hacmi (MCV), ortalama alyuvar hemoglobini (MCH), ortalama alyuvar hemoglobin
konsantrasyonu (MCHC), alyuvarların dağılım sıklığı (RDWC), akyuvar (WBC), lenfosit (LYM), monosit
(MON), granülosit (GRN) sayıları, lenfosit (LY), monosit (MO), granülosit
(GR) yüzdeleri, trombosit sayısı (PLT), trombosit yüzdesi (PCT), ortalama
trombosit hacmi (MPV), trombosit dağılım sıklığı (PDWC) gibi hematolojik
parametreleri kan sayım cihazında; serum alkalen fosfataz (ALP), aspartat
aminotransferaz (AST), alkali fosfataz
(ALP), gamma-glutamil transpeptidaz (GGT), total protein (TP) albümin (A), globulin (G) total bilirubin
(TB) indirekt bilirubin (İB), kreatin,
kreatin kinaz (CK), kreatin kinaz MB (CK-MB), üre, ürik asit (UA), kan üre
azotu (BUN) ve amilaz biyokimyasal parametreleri oto analizörde belirlendi. HCT (p<0.001),
MCV (p<0.001) ve
MCH (p<0.001),
CK (p<0.05) ve amilaz (p<0.001) Karagül
koyun ırkında; LYM (p<0.05), RDWC (p<0.001), PLT (p<0.001), PCT (p<0.001), TP (p<0.05)
ve IB (p<0.001)
ise Norduz koyun ırkında daha yüksekti. Diğer parametrelerdeki değişimler
önemsizdi. Sonuç olarak, Karagül ve Norduz koyun ırklarına ait bazı
hematolojik ve biyokimyasal parametrelerdeki farklılıklar ırklara ait bir
özellik olabilir. Elde edilen verilerin özellikle Veteriner Hekimlere, bu
koyun ırklarına ait hastalıkların erken tanısında ve tedavisinde, prognozunda
ve de bu ırklar ile ilgili yapılacak araştırmalarda referans olabileceği kanısındayız.

Anahtar Kelimeler

Biyokimya, Hematoloji, Karagül, Koyun, Norduz

Kaynakça

Anonim, (2016). Genel Tarım Sayımı. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara. Anonim, (2017). http://morfikirler.com/karagul-koyunu-ozellikleri-ve-karagul-koyunu-yetistirme). Erişim tarihi:16.05.2017. Akçapınar H, (2000). Koyun Yetiştiriciliği. Yenilenmiş 2. Baskı, İsmat Matbaacılık, Ankara. Altınsaat Ç, (2001). Akkaraman koyunlarda B12 vitamini ve folik asit düzeyleri ile bazı hematolojik ve biyokimyasal değerler arasındaki ilişki. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 48, 141- 145. Altıntaş A, Fidancı UR, (1993). Evcil hayvanlarda ve insanda kanın biyokimyasal normal değerleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 40, 173-186. Avcı G, Küçükkurt İ, Fidan F, Eryavuz A, Aslan R, Dündar Y, (2008). Nakil işlemine tabi tutulan koyunlarda vitamin C ve ksilazin uygulamasının kortizol ve lipid peroksidasyon ile bazı biyokimyasal parametrelere etkisi, F.Ü. Sağ. Bil. Derg, 22 (3), 147 152 Baumgarthner W., Perthaner A (1994). Influence of age, season and pregnancy upon blood parameters in Austrian Karakul sheep, Small ruminant research 13, 2147-151. Belge F, Yur F, Bildik A, Değer Y, Dede S, (1997). Karagül koyunlarında bazı kan parametrelerinin araştırılması. YYÜ Vet Fak Derg. 8 (1-2) 43-46 Bingöl M, (1998). Norduz koyunlarının döl ve süt verimleri ile büyüme–gelişme ve dış yapı özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Van. Gökçe G, Kızıltepe Ş, (2013). Alterations in haematological and biochemical parameters in morkaraman sheep with natural psoroptes ovis ınfestation . Kafkas Univ Vet Fak Derg 19 (6): 975-978. Kırk K, (2002). Van İli Hayvansal Üretim Raporu, TC. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, 82-89, Ankara. Mert N, Gündüz H, Akgündüz V, Akgündüz M, (2003). Merinos melezi koyunlarda bazı biyokimyasal kan parametreleri ile verim arasındaki ilişkiler. III- glikoz, alkali fosfataz, seruloplazmin. Turk J Vet Anim Sci, 27, 583-588. Meyer DJ, Harvey JW, (2004). Veterinary Laboratory Medicine: Interpretation and Diagnosis, 3rd ed., 5, W.B. Saunders Company, Philadelphia. Nisbet C, Yarım Gf, Çiftçi G, (2006). Sağlıklı Karayaka ırkı koyunlara ait bazı serum biyokimyasal değerleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 53, 57-59. Ocak E, Bingöl M, Gökdal Ö (2009). Van yöresinde yetiştirilen norduz koyunlarının süt bileşimi ve süt verim özellikleri. YYÜ Tar Bil Derg, 19 (2), 85-89. Öncü C, (1970). Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğinde Karagül koyunu yetiştirilmesi ve Astragan imali. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları: 412, Yardımcı ders kitabı:139, Ankara Üniversitesi Özyurtlu N, Gürgöze S, Bademkıran S, Şimşek A, Çelik R, (2007). İvesi koyunlarda doğum öncesi ve sonrası dönemdeki bazı biyokimyasal parametreler ve mineral madde düzeylerinin araştırılması. FÜ Sağ Bil Derg, 21, 33-36 Şimşek Ö, Karaşahin T, Güner B, Dursun Ş, (2015). Hasak ve hasmer melez koyun ırklarına ait bazı hematolojik ve biyokimyasal parametreler. Ata Üni Vet. Bil. Derg. 10 (1), 27-32. Tufan E, Aslan Ö (2009). Doğal akut babesiosisli koyunlarda bazı kan parametrelerinin belirlenmesi. Sağ Bil Derg, 18(1) 33-37. Turgut K, (2000). Veteriner Klinik Laboratuar Teşhis, Bahçıvan Basım, Konya. Yiğit AA, Kısa Ü, Arıkan Ş, Akçapınar H, Taşdemir U, (2002). Sakız x Karayaka melezi G1 koyunlarının kan parametreleri üzerine cinsiyet ve yaşın etkisi. SÜ Vet Fak Derg, 17, 59-63.

Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Bahat Comba Handan Mert Arzu Comba Bu kişi benim Leyla Mis Nihat Mert
Yayımlanma Tarihi	20 Aralık 2017
Gönderilme Tarihi	26 Temmuz 2017
Kabul Tarihi	16 Ekim 2017
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2017 Cilt: 28 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA	Comba, B., Mert, H., Comba, A., Mis, L., vd. (2017). Karagül ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler. Van Veterinary Journal, 28(3), 137-140.
AMA	Comba B, Mert H, Comba A, Mis L, Mert N. Karagül ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler. Van Vet J. Aralık 2017;28(3):137-140.
Chicago	Comba, Bahat, Handan Mert, Arzu Comba, Leyla Mis, ve Nihat Mert. “Karagül Ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik Ve Biyokimyasal Parametreler”. Van Veterinary Journal 28, sy. 3 (Aralık 2017): 137-40.
EndNote	Comba B, Mert H, Comba A, Mis L, Mert N (01 Aralık 2017) Karagül ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler. Van Veterinary Journal 28 3 137–140.
IEEE	B. Comba, H. Mert, A. Comba, L. Mis, ve N. Mert, “Karagül ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler”, Van Vet J, c. 28, sy. 3, ss. 137–140, 2017.
ISNAD	Comba, Bahat vd. “Karagül Ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik Ve Biyokimyasal Parametreler”. Van Veterinary Journal 28/3 (Aralık 2017), 137-140.
JAMA	Comba B, Mert H, Comba A, Mis L, Mert N. Karagül ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler. Van Vet J. 2017;28:137–140.
MLA	Comba, Bahat vd. “Karagül Ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik Ve Biyokimyasal Parametreler”. Van Veterinary Journal, c. 28, sy. 3, 2017, ss. 137-40.
Vancouver	Comba B, Mert H, Comba A, Mis L, Mert N. Karagül ve Norduz Koyunlarında Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler. Van Vet J. 2017;28(3):137-40.