Case Report
Year 2024,
, 115 - 123, 30.04.2024
Abstract
Gebelik dönemi biyolojik, psikolojik ve sosyal yönden değişim ve gelişimin yaşandığı bir süreçtir. Gebelik sürecinde gebelikle ilgili yaşanılan sorunları azaltmak ve bu sürece uyumu sağlamak için anne ve bebeğin sağlığının geliştirilmesinde başta hemşireler olmak üzere tüm sağlık ekibine büyük sorumluluklar düşmektedir. Olgu çalışmamızda gebe bireye Roy Adaptasyon Modeli(RAM)’ nde yer alan uyum alanlarına temellendirilmiş bütüncül bir bakış açısıyla hemşirelik bakımı verilmiş ve gebelik sürecinde gereksinim duyduğu eğitimler ile gebelik sürecine uyumu desteklenmiştir. Elde ettiğimiz sonuçlar doğrultusunda, gebe bireyin Roy Uyum Modeli’ ne temellendirilmiş bütüncül bir bakış açısıyla yürütülen hemşirelik bakım sürecinde RAM’ın tüm uyum alanlarında olumlu yönde gelişmeler sağlanmıştır. Bu bağlamda aile sağlığı merkezlerinde gebe izlem sürecinde ve anne adaylarının gebelik sürecine uyumlandırılması aşamasında RAM’a temellendirilmiş hemşirelik bakımı önerilmiştir.
Ethical Statement
ETİK KURUL KARAR FORMU DOSYA OLARAK EKLENMİŞTİR.
References
- Acar, G. B. (2019). Adjuvan kemoterapi alan meme kanserli kadınlara Roy adaptasyon modeline göre verilen semptom yönetimi danışmanlığının fonksiyonel duruma etkisi. Doktora Tezi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Akın, B., Yeşil, Y., Yücel, U., & Boyacı, B. (2018). Doğum öncesi eğitim sınıflarında verilen eğitimin gebelerin doğum korku düzeyi üzerine etkisi. Life Sciences, 13(2),11-20.
- Amanak, K. (2015). Roy adaptasyon modeline göre verilen eğitimin gestasyonel hipertansiyon, gebelik uyumu, maternal ve neonatal sonuçlara olan etkisi. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Amanak, K., Sevil. Ü., & Karaçam, Z. (2019). The impact of prenatal education based on the Roy adaptation model on gestational hypertension, adaptation to pregnancy and pregnancy outcomes. JPMA. The Journal of the Pakistan Medical Association, 69(1), 11-17.
- Alligood, MR., & Tomey, AM. (2006). Nursing Theory: Utilization & application. 3.Ed., America, Mosby Company. 307-333.
- Altıparmak, S., & Coşkun Margirit, A. (2014) Doğum öncesi verilen eğitimin gebenin bilgi düzeyi ile memnuniyet durumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
- Anaç, G., & Gözüyeşil, E. (2023) Gebe kadınların gebelik algıları ve sağlık gereksinimlerinin belirlenmesi; metodolojik ve tanımlayıcı bir çalışma. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 26-38. doi:10.30569.adiyamansaglik.1207642.
- Arslan, S., Okçu, G., Coşkun, A.M. & Temiz, F. (2019). Kadınların gebeliği algılama durumu ve bunu etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1),179-192. https://doi.org/10.17681/hsp.432333
- Aslan, Y. (2019). Gebelik öncesi uygulanan sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve gebelik döneminde uygulanan sağlık uygulamaları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Gaziantep.
- Baratieri, T., Natal, S. & Hartz, Z.M.A. (2020). Postpartum care for women in primary care: building an assessment model. Cadernos de Saude Publica, 36(7), e00087319. doi:10.1590/0102-311x00087319
- Başar, F., & Arıöz, T.D. (2017). Gebelere lohusalık bakımı ve bebek bakımı konusunda verilen eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi. Journal of Current Researches on Health Sector, 7(2), 169-182.
- Başayar, Z., Kaplan, S., & Yazıcı, G. (2020). Rüptüre ektopik gebelik tanısı alan bir olguda Roy Adaptasyon Modeli’ne göre hemşirelik yaklaşımı: Olgu sunumu. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(1),69-81.
- Beydağ, K.T., & Mete, S. (2008). Prenatal Kendini Değerlendirme Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(1),16-24.
- Chan, M.Y., Ip, W.Y., & Choi, K.C. (2016). The effect of a selfefficacy-based educational programme on maternal breast feeding self-efficacy, breast feeding duration and exclusive breast feeding rates: A longitudinal study. Midwifery, 36, 92-98. doi: 10.1016/j.midw.2016.03.003
- Çetin, F.C., Akıncı, A.Ç., Demirci, N., & Çalık, K.Y. (2017). Gebelikte ̇ olağan fiż iksel yakınmalar, Zeynep Kamil Tıp Bülteni, ̇ 48(4),135-141. https://doi.org/10.16948/zktipb.304443
- Demir, R., & Taşpınar, A. (2022). Doğum sonrası farklı eğitim yöntemleriyle verilen taburculuk eğitiminin taburculuğa hazır oluşluk, doğum sonu uyum süreci ve emzirme öz-yeterliliğine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 97-115. https://doi.org/10.46237/amusbfd.997250
- Demirbaş, H., & Kadıoğlu, H. (2014). Prenatal dönemdeki kadınların gebeliğe uyumu ve ilişkili faktörler. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(4), 200-206.
- Er, S. (2006) Gebelikte sağlık uygulamaları ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Evcili, F. (2018) Doğum sonu dönemdeki kadınların annelik rolüne hazıroluşluk durumlarının ve özgüvenlerinin değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(1), 56-61.
- Fathnezhad-Kazemi, A., & Hajian, S. (2019). Factors influencing the adoption of health promoting behaviors in overweight pregnant women: a qualitative study. BMC Pregnancy Childbirth, 9(1):43.
- Fawcet, J. (2005). Roy’s adaptation model. Contemporary Nursing Knowledge. Analysis and Evaluation of Nursing Models and Theories. 8. Ed. Chapter 10. 364-437.
- Galbreath, JG. (2014). Roy adaptation model. George JB (Ed), Pearson New International Edition, 8. Ed. 311-358.
- Güleç, T., & Çoban, A. (2019). Sezaryen doğum sonrası taburculuk eğitiminin annelerin taburculuğa hazır oluşluklarına etkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(3), 461-469. doi:10.5152/hsp.2019.521573
- İlçioğlu, K., Keser, N., & Çınar, N. (2017). Ülkemizde kadın sağlığı ve etkileyen faktörler. J Hum Rhythm. 3(3), 112-119.
- İşbir, G.G. (2011). Roy adaptasyon modeline dayalı danışmanlığın gebelikte bulantı kusmaya etkisi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- İşbir G, & Mete S. (2009). Hemşirelik bakımında model kullanımına bir örnek: Bulantı kusma sorunu olan bir gebenin Roy uyum modeline göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(2),75-86.
- Kanığ, M., & Eroğlu, K. (2020). Gebelikte algılanan sosyal destek düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 11(4), 333-340. doi:10.5222/HEAD.2019.125
- Kaur, H., & Mahal, R. (2013). Development of nursing assessment tool: an application of roy's adaptation theory. International Journal of Nursing Education, 5(1), 60-64.
- Kaya, D., & Gölbaşı, Z. (2023). Gebe kadınların sağlık uygulamaları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi, Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 25-32.
- Kaydırak M.M., & Aslan E. (2020). Gebeliğin tıbbi terminasyonu: Hemşirelik destek programı örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(3), 430-443. https://doi.org/10.17049/ataunihem.480328
- Lee, L.Y.K., Tsang, A.Y.K., Wong, K.F. & Lee, J.K.L. (2011). Using the roy adaptation model to develop an antenatal assessment instrument. Nursing Science Quarterly, 24(4), 363-369. doi: 10.1177/0894318411419209
- Mohammadpour, A., Najafi, S., Tavakkolizadeh, J., & Mohammadzadeh, F. (2016). The effects of the Roy’s Adaptation Model on primigravida women’s self-concept: A randomized controlled trial. Asian Journal of Pharmaceutical Research and Health Care, 8(S1), 17-23.
- Roy, C. (2009). The Roy adaptation model. New Jersey Upper Saddle River: Pearson Prentice Hall Health. 3.ed. 35-50. Roy C. (2011). Extending the Roy adaptation model to meet changing global needs. Nurs Sci Q, 24(4), 345-351. doi: 10.1177/0894318411419210
- Roy, S.C., & Senesac, P. (2015). Sister Callista Roy’s Adaptation Model. Smith M.C., Pareker ME. (Ed.) Nursing Theories ve Nursing Practice. Chapter 10. 4.ed. 153-164.
- Sharma, J., O’Connor, M., & Jolivet, R.R. (2018) Group antenatal care models in low- and middle-income countries: a systematic evidence synthesis. Reproductive Health, 15(1), 1- 12. doi: 10.1186/s12978-018-0476-9
- Uzun Ş, (2017). Sister Callista Roy: Adaptasyon Modeli. İçinde: Karadağ A, Çalışkan N, Baykara GZ (Ed), Hemşirelik Teorileri ve Modelleri, Vizyon Basımevi, İstanbul, 370-437.
- Velioğlu, P. (1999). Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul. 372-399.
- Vicdan, A.K., & Karabacak, B.G. (2014). Hemşirelik Modellerinden: Roy Adaptasyon Modeli. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 255-259.
- Wang, E., & Li, L. (2021). The effect of community nursing based on the Roy adaptation model on postpartum depression and sleep quality of parturients. Am J Transl Res, 13(7), 8278-8285.
- Qian, W., Qian, L.,Xu, O., & Lu, L. (2021). The effects of Roy's adaptation model and the forgetting curve in the clinical instruction of operating room nursing interns. Am J Transl Res, 13(7), 8214-8220.
- Zheng, L., & Jin, Q. (2022). Roy adaptation model-based nursing diagnosis and implementation reduces the sense of shame and enhances nursing outcomes in female patients with breast cancer. Am J Transl Res, 14(8), 5520-5528.
Year 2024,
, 115 - 123, 30.04.2024
Abstract
Pregnancy is a process in which biological, psychological and social changes and development occur. In order to reduce pregnancy-related problems during pregnancy and ensure compliance with this process, the entire healthcare team, especially nurses, have great responsibilities in improving the health of the mother and the baby. In our case study, the pregnant individual was given nursing care from a holistic perspective based on the adaptation areas in the Roy Adaptation Model (RAM), and her adaptation to the pregnancy process was supported with the training she needed during the pregnancy process. In line with the results we obtained, positive developments were achieved in all adaptation areas of RAM during the nursing care process of the pregnant individual, which was carried out with a holistic perspective based on the Roy Adaptation Model. In this context, nursing care based on RAM has been recommended in family health centers during the pregnancy follow-up process and during the adaptation of expectant mothers to the pregnancy process.
References
- Acar, G. B. (2019). Adjuvan kemoterapi alan meme kanserli kadınlara Roy adaptasyon modeline göre verilen semptom yönetimi danışmanlığının fonksiyonel duruma etkisi. Doktora Tezi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Akın, B., Yeşil, Y., Yücel, U., & Boyacı, B. (2018). Doğum öncesi eğitim sınıflarında verilen eğitimin gebelerin doğum korku düzeyi üzerine etkisi. Life Sciences, 13(2),11-20.
- Amanak, K. (2015). Roy adaptasyon modeline göre verilen eğitimin gestasyonel hipertansiyon, gebelik uyumu, maternal ve neonatal sonuçlara olan etkisi. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Amanak, K., Sevil. Ü., & Karaçam, Z. (2019). The impact of prenatal education based on the Roy adaptation model on gestational hypertension, adaptation to pregnancy and pregnancy outcomes. JPMA. The Journal of the Pakistan Medical Association, 69(1), 11-17.
- Alligood, MR., & Tomey, AM. (2006). Nursing Theory: Utilization & application. 3.Ed., America, Mosby Company. 307-333.
- Altıparmak, S., & Coşkun Margirit, A. (2014) Doğum öncesi verilen eğitimin gebenin bilgi düzeyi ile memnuniyet durumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
- Anaç, G., & Gözüyeşil, E. (2023) Gebe kadınların gebelik algıları ve sağlık gereksinimlerinin belirlenmesi; metodolojik ve tanımlayıcı bir çalışma. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 26-38. doi:10.30569.adiyamansaglik.1207642.
- Arslan, S., Okçu, G., Coşkun, A.M. & Temiz, F. (2019). Kadınların gebeliği algılama durumu ve bunu etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1),179-192. https://doi.org/10.17681/hsp.432333
- Aslan, Y. (2019). Gebelik öncesi uygulanan sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve gebelik döneminde uygulanan sağlık uygulamaları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Gaziantep.
- Baratieri, T., Natal, S. & Hartz, Z.M.A. (2020). Postpartum care for women in primary care: building an assessment model. Cadernos de Saude Publica, 36(7), e00087319. doi:10.1590/0102-311x00087319
- Başar, F., & Arıöz, T.D. (2017). Gebelere lohusalık bakımı ve bebek bakımı konusunda verilen eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi. Journal of Current Researches on Health Sector, 7(2), 169-182.
- Başayar, Z., Kaplan, S., & Yazıcı, G. (2020). Rüptüre ektopik gebelik tanısı alan bir olguda Roy Adaptasyon Modeli’ne göre hemşirelik yaklaşımı: Olgu sunumu. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(1),69-81.
- Beydağ, K.T., & Mete, S. (2008). Prenatal Kendini Değerlendirme Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(1),16-24.
- Chan, M.Y., Ip, W.Y., & Choi, K.C. (2016). The effect of a selfefficacy-based educational programme on maternal breast feeding self-efficacy, breast feeding duration and exclusive breast feeding rates: A longitudinal study. Midwifery, 36, 92-98. doi: 10.1016/j.midw.2016.03.003
- Çetin, F.C., Akıncı, A.Ç., Demirci, N., & Çalık, K.Y. (2017). Gebelikte ̇ olağan fiż iksel yakınmalar, Zeynep Kamil Tıp Bülteni, ̇ 48(4),135-141. https://doi.org/10.16948/zktipb.304443
- Demir, R., & Taşpınar, A. (2022). Doğum sonrası farklı eğitim yöntemleriyle verilen taburculuk eğitiminin taburculuğa hazır oluşluk, doğum sonu uyum süreci ve emzirme öz-yeterliliğine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 97-115. https://doi.org/10.46237/amusbfd.997250
- Demirbaş, H., & Kadıoğlu, H. (2014). Prenatal dönemdeki kadınların gebeliğe uyumu ve ilişkili faktörler. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(4), 200-206.
- Er, S. (2006) Gebelikte sağlık uygulamaları ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Evcili, F. (2018) Doğum sonu dönemdeki kadınların annelik rolüne hazıroluşluk durumlarının ve özgüvenlerinin değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(1), 56-61.
- Fathnezhad-Kazemi, A., & Hajian, S. (2019). Factors influencing the adoption of health promoting behaviors in overweight pregnant women: a qualitative study. BMC Pregnancy Childbirth, 9(1):43.
- Fawcet, J. (2005). Roy’s adaptation model. Contemporary Nursing Knowledge. Analysis and Evaluation of Nursing Models and Theories. 8. Ed. Chapter 10. 364-437.
- Galbreath, JG. (2014). Roy adaptation model. George JB (Ed), Pearson New International Edition, 8. Ed. 311-358.
- Güleç, T., & Çoban, A. (2019). Sezaryen doğum sonrası taburculuk eğitiminin annelerin taburculuğa hazır oluşluklarına etkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(3), 461-469. doi:10.5152/hsp.2019.521573
- İlçioğlu, K., Keser, N., & Çınar, N. (2017). Ülkemizde kadın sağlığı ve etkileyen faktörler. J Hum Rhythm. 3(3), 112-119.
- İşbir, G.G. (2011). Roy adaptasyon modeline dayalı danışmanlığın gebelikte bulantı kusmaya etkisi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- İşbir G, & Mete S. (2009). Hemşirelik bakımında model kullanımına bir örnek: Bulantı kusma sorunu olan bir gebenin Roy uyum modeline göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(2),75-86.
- Kanığ, M., & Eroğlu, K. (2020). Gebelikte algılanan sosyal destek düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 11(4), 333-340. doi:10.5222/HEAD.2019.125
- Kaur, H., & Mahal, R. (2013). Development of nursing assessment tool: an application of roy's adaptation theory. International Journal of Nursing Education, 5(1), 60-64.
- Kaya, D., & Gölbaşı, Z. (2023). Gebe kadınların sağlık uygulamaları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi, Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 25-32.
- Kaydırak M.M., & Aslan E. (2020). Gebeliğin tıbbi terminasyonu: Hemşirelik destek programı örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(3), 430-443. https://doi.org/10.17049/ataunihem.480328
- Lee, L.Y.K., Tsang, A.Y.K., Wong, K.F. & Lee, J.K.L. (2011). Using the roy adaptation model to develop an antenatal assessment instrument. Nursing Science Quarterly, 24(4), 363-369. doi: 10.1177/0894318411419209
- Mohammadpour, A., Najafi, S., Tavakkolizadeh, J., & Mohammadzadeh, F. (2016). The effects of the Roy’s Adaptation Model on primigravida women’s self-concept: A randomized controlled trial. Asian Journal of Pharmaceutical Research and Health Care, 8(S1), 17-23.
- Roy, C. (2009). The Roy adaptation model. New Jersey Upper Saddle River: Pearson Prentice Hall Health. 3.ed. 35-50. Roy C. (2011). Extending the Roy adaptation model to meet changing global needs. Nurs Sci Q, 24(4), 345-351. doi: 10.1177/0894318411419210
- Roy, S.C., & Senesac, P. (2015). Sister Callista Roy’s Adaptation Model. Smith M.C., Pareker ME. (Ed.) Nursing Theories ve Nursing Practice. Chapter 10. 4.ed. 153-164.
- Sharma, J., O’Connor, M., & Jolivet, R.R. (2018) Group antenatal care models in low- and middle-income countries: a systematic evidence synthesis. Reproductive Health, 15(1), 1- 12. doi: 10.1186/s12978-018-0476-9
- Uzun Ş, (2017). Sister Callista Roy: Adaptasyon Modeli. İçinde: Karadağ A, Çalışkan N, Baykara GZ (Ed), Hemşirelik Teorileri ve Modelleri, Vizyon Basımevi, İstanbul, 370-437.
- Velioğlu, P. (1999). Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul. 372-399.
- Vicdan, A.K., & Karabacak, B.G. (2014). Hemşirelik Modellerinden: Roy Adaptasyon Modeli. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 255-259.
- Wang, E., & Li, L. (2021). The effect of community nursing based on the Roy adaptation model on postpartum depression and sleep quality of parturients. Am J Transl Res, 13(7), 8278-8285.
- Qian, W., Qian, L.,Xu, O., & Lu, L. (2021). The effects of Roy's adaptation model and the forgetting curve in the clinical instruction of operating room nursing interns. Am J Transl Res, 13(7), 8214-8220.
- Zheng, L., & Jin, Q. (2022). Roy adaptation model-based nursing diagnosis and implementation reduces the sense of shame and enhances nursing outcomes in female patients with breast cancer. Am J Transl Res, 14(8), 5520-5528.
There are 41 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Health Services and Systems (Other) |
| Journal Section | Case Report |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 29, 2024 |
| Publication Date | April 30, 2024 |
| Submission Date | October 17, 2023 |
| Acceptance Date | March 27, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 |
