CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ LİSANS ÖĞRENCİLERİNDE SAĞLIK OKURYAZARLIĞI DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI
Year 2019,
Volume: 4 Issue: 3, - , 31.12.2019
Tuğçe Bayazit
Abstract
Bu çalışma Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyini belirlemek ve sağlık okuryazarlığını
etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Sivas Cumhuriyet
Üniversitesi merkez kampüsünde bulunan 5 fakültede Nisan 2018 - Haziran 2018
tarihleri arasında 717 birey üzerinde yürütülmüştür. Bireyler Türkiye Sağlık
Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32) ile sosyodemografik veri formunu
yanıtlamışlardır. Öğrencilerin genel sağlık okuryazarlığı puan ortalaması, 50
puan üzerinden, 35.2±7.7 olarak bulunmuştur. Kişilerin cinsiyet ve
fakültelerine göre sağlık okuryazarlığı puan ortalamaları arasında
istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p=0.956 ve p=0.151).
Bireylerin en uzun süre yaşadıkları yere ve sosyal statü algılarına göre sağlık
okuryazarlığı puan ortalamaları arasında istatiksel olarak anlamlı fark
bulunmuştur (p=0.018 ve p=0.001). Kırsal bölgede yaşayanlarda genel sağlık
okuryazarlığı puan ortalaması kentsel bölgede yaşayanlara göre düşük
bulunmuştur. Sosyal statülerini 9-10 olarak algılayanların sağlık okuryazarlığı
puan ortalaması, 1-6 olarak algılayanlardan yüksek bulunmuştur. Ayrıca aile
hekimini tanıyanlarda genel sağlık okuryazarlığı puanı tanımayanlara göre
yüksek bulunmuştur (p=0.002). Bireylerin %39.1’inin sağlık okuryazarlığı
yetersiz bulunmuştur. Sağlık bilgisine erişimde katılımcıların en çok tercih
ettiği yöntem internettir. Daha kaliteli sağlık hizmeti için anlaşılır ve
güvenilir bilgi kaynaklarının internet ortamında sağlanması önerilebilir.
References
-
1. WHO. (1998). World Health Organization Health Promotion Glossary, Geneva.
-
2. Nutbeam D. (1998). Health Promotion Glossary. Health Promotion Inter-national,13(4): 349-364.
-
3. IOM. (2004). Health Literacy – A Prescription to End Confusion. Institute of Medicine (IOM), The National Academies Press, Washington, DC.
-
4. HLS-EU CONSORTIUM. (2012). Comparative Report of Health Literacy in Eight EU Member States. The European Health Literacy Survey HLS-EU.
-
5. Wallston KA, Cawthon C, Rothman RL, Osborn CY, Kripalani S. (2014). Psychometric Properties of the Brief Health Literacy Screen in Clinical Practice. Journal of General Internal Medicine, 29(1): 119-126.
-
6. Adams RJ, Appleton SL, Hill CL, Dodd M, Finlay C, Wilson DH. (2009). Risks Associoated with Low Functional Health Literacy in an Australian Population. The Medical Journal of Australia, 191(10): 530–534.
-
7. Durusu-Tanrıöver M, Yıldırım HH, Demiray-Ready FN, Çakır B, Akalın HE. (2014). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması (1. Baskı), Ankara, Sağlık-Sen Yayınları.
-
8. Nielsen-Bohlman L, Panzer AM, Kindig DA. (2004). Health Literacy: A Prescription to end Confusion. Committee on Health Literacy. Institute of Medicine of the National Academies. The National Academies Press, Washington, DC.
-
9. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2016). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. T.C. Sağlık Bakanlığı, 1025, Ankara.
-
10. Sukys S, Cesnaitiene VJ, Ossowsky ZM. (2017). Is Health Education at University Associated with Students’ Health Literacy? Evidence from Cross-Sectional Study Applying HLS-EU-Q. Hindawi, BioMed Research International, Article ID 8516843.
-
11. Paasche-Orlow MK, Parker RM, Gazmararian JA, Nielsen-Bohlman LT, Rudd RR. MS. (2005). The Prevalence of Limited Health Literacy. Journal of General Internal Medicine, 20: 175-184.
-
12. Sorensen K, Pelikan JM, Röthlin F. (2015). Health literacy in Europe: Comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). European Journal of Public Health, 25(6): 1053–1058.
-
13. Rudd RE. (2007). Health Literacy Skills of U.S. Adults. American Journal of Health Behavior, 31(1): 8–18.
-
14. Wang X, Guo H, Wang L. (2015). Investigation of residents’ health literacy status and its risk factors in Jiangsu Province of China. Asia-Pacific Journal of Public Health, 27(2): 2764–2772.
-
15. Ishikawa H, Nomura K, Sato M, Yano E. (2008). Developing a measure of communicative and critical health literacy: A pilot study of Japanese office workers. Health Promotion International, 23(3): 269–274.
-
16. Van Der Heide I, Rademakers J, Schipper M, Droomers M, Sorensen K, Uiters E. (2013). Health literacy of Dutch adults: A cross sectional survey. BMC Public Health, 13(1), 179.
-
17. Beauchamp A, Buchbinder R, Dodson S. (2015). Distribution of health literacy strengths and weaknesses across socio-demographic groups: a cross-sectional survey using the Health Literacy Questionnaire (HLQ). BMC Public Health, 15(1): article 678.
-
18. Liu YB, Liu L, Li YF, Chen YL. (2015). Relationship between Health Literacy, Health-Related Behaviors and Health Status: A Survey of Elderly Chinese. Int J Environ Res Public Health, 12(8): 9714-9725.
-
19. Gazmararian JA, Baker DW, Williams MV, Parker RM, Scott TL, Green DC. (1999). Health literacy among Medicare enrollees in a managed care organization. JAMA, 281(6): 545-551.
-
20. Jovic-Vranes A, Bjegovic-Mikanovic V, Marinkovic J, Kocev N. (2011). Health literacy in a population of primary health-care patients in Belgrade, Serbia. Int J Public Health, 56(2): 201-207.
-
21. Rikard RV, Thompson MS, McKinney J, Beauchamp A. (2016). Examining health literacy disparities in the United States: a third look at the National Assessment of Adult Literacy (NAAL). BMC Public Health, 16, 975.
-
22. Zhang Y, Zhang F, Hu P, Huang W, Lu L, Bai R. (2016). Exploring Health Literacy in Medical University Students of Chongqing, China: A Cross-Sectional Study. PLoS One, 11(4), e0152547.