Öz
The aim of this research is to examine the quality of information about organ transplantation in Turkish websites. For the descriptive research, the keywords of organ transplant, organ transplantation, tissue and organ transplant, tissue and organ transplantation are scanned in the four search engines with the highest number of users in Turkey. As a result of the search, the first 10 pages in the list reached for each keyword in each search engine were determined and the sites were scanned in 4 search engines (n=1640). Duplications (n=1003), sponsored links (n=23), video links (n=20), links that cannot be viewed or have no content (n=80) were eliminated. Thus, the sample of the study was found to be (n=514). The data of the study Greene et al. (2005) method was collected until 12.09.2021 with reference to the scoring list prepared by the researchers about the treatment and care of organ transplantation. Data were analyzed in SPSS 22 program. 32.9% of the information on the internet about organ transplantation is up to date between 2021 and 2017 and the most frequently encountered "blog and forum" sites about organ transplantation (21.4%) are the topics prepared on organ transplantation. when the points are distributed according to; It was determined that the most adequate information in proportion was about the organs that can be transplanted (74.7%), and the most inadequate information was the care of the donor and recipient before and after the surgery (91.6%). The total mean score was found to be 6.09±1.33 out of 20 points in the list. Research findings show that the information available on the internet about organ transplantation is of low quality. It may be possible to reach more data on the current situation by conducting more comprehensive studies on the same subject.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aghasiyev R, Yılmaz B (2018) The accuracy of information about orthodontics available on the internet. Turk J Orthod 31:127-132. Doi:10.5152/TurkJOrthod.2018.18007.
- Aldairy T, Laverick S, McIntyre GT (2012) Orthognathic surgery: is patient information on the Internet valid? Eur J Orthod 34:466-469. Doi:10.1093/ejo/cjr046.
- Bavbek NC, Tuncer BB (2017) Information on the internet regarding orthognathic surgery in Turkey: Is it an adequate guide for potential patients? Turk J Orthod 30:78-83. Doi:10.5152/TurkJOrthod.2017.17027.
- Çelik T (2018) Sağlık alanında bilgiye ulaşma aracı olarak internetin rolü (İnönü Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma). MSc, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya, Türkiye.
- Fırat M, Kurt A (2015) Development and application of internet information pollution scale. Eğitimde Kuram ve Uygulama 11:89-103. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eku/issue/5464/74188.
- Google (2022) Google Trends. https://trends.google.com/trends/explore?q=%2Fm%2F019m0c,%2Fm%2F016bb2,hangi%20organlar%20nakil%20yap%C4%B1l%C4%B1r&geo=TR&date=all&cat=45. Accessed: 10.04.2022.
- Greene DL, Appel AJ, Reinert SE, Palumbo MA (2005) Lumbar disc herniation: evaluation of information on the internet. Spine 30:826-829. Doi: 10.1097/01.brs.0000157754.98023.cd.
- Gülen H, Karaca A (2018) Organ transplantasyonu sürecinde donör eğitimi ve hemşirelik bakımı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 8:83-88. https://dergipark.org.tr/tr/pub/duzcesbed/issue/37762/372429.
- Holderried M, Hoeper A, Holderried F, Heyne N, Nadalin S, Unger O, ... Guthoff M (2021) Attitude and potential benefits of modern information and communication technology use and telemedicine in cross-sectoral solid organ transplant care. Sci Rep 11:1-9. Doi:10.1038/s41598-021-88447-6.
- 1Jensen RK, Agersted MEI, Nielsen HA, O’Neill S (2020) A cross-sectional study of website claims related to diagnoses and treatment of non-musculoskeletal conditions. Chiropractic & Manual Therapies 28:1-8. Doi:10.1186/s12998-020-00305-w.
- Olkun HK, Demirkaya AA (2018) Evaluation of internet information about lingual orthodontics using DISCERN and JAMA tools. Turk J Orthod 31:50-54. Doi:10.5152/TurkJOrthod.2018.17042.
- Özkan Ö, Solak M, Yılmaz E, Özçelik CS (2019) Hastaların ameliyat öncesi döneme yönelik bilgi edinmede interneti kullanma durumlarının değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 22:105-113. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/46381/413626.
- Öztürk T (2021) Üniversitelere ait internet web sitelerinin ortodonti hastaları için sağladığı bilgi kalitesinin değerlendirilmesi. Selcuk Dent J 8:106-112. Doi: 10.15311/selcukdentj.741264.
- Park HW, Park S, Chong M (2020) Conversations and medical news frames on Twitter: infodemiological study on covid-19 in South Korea. J Med Internet Res 22:e18897. Doi:10.2196/18897.
- Pengnate, SF, Chen J, Young A (2021) Effects of clickbait headlines on user responses: An empirical investigation. J Int Tech Infor Manag 30:1-18. https://scholarworks.lib.csusb.edu/jitim/vol30/iss3/1.
- PubMed (2022) Organ transplant search results in PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=organ%20transplant&page=1&timeline=expanded. Accessed: 10.04.2022.
- Savolainen R (2011) Requesting and providing information in blogs and internet discussion forums. Journal of Documentation 67:863-886. Doi:10.1108/00220411111164718.
- Social WA (2022) Digital 2022 global overview report. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/. Accessed: 10.04.2022.
- Spoelman WA, Bonten TN, De Waal MW, Drenthen T, Smeele IJ, Nielen MM, Chavannes NH (2016) Effect of an evidence-based website on healthcare usage: an interrupted time-series study. BMJ Open 6:e013166. Doi:10.1136/bmjopen-2016-013166.
- StatCounter Global Stats (2021) Search engine market share Turkey. https://gs.statcounter.com/search-engine-market-share/all/turkey. Accessed: 10.04.2021.
- Statista (2020) Global internet penetration 2020. Retrieved from https://www.statista.com/statistics/209096/share-of-internet-users-in-the-total-world-population-since-2006/. Accessed: 10.04.2022.
- Statista (2021) Internet users in the world 2021. Retrieved from https://www.statista.com/statistics/617136/digital-population-worldwide. Accessed: 10.04.2022.
- Swire-Thompson B, Lazer D (2020) Public health and online misinformation: challenges and recommendations. Annu Rev Public Health 41:433-51. Doi: 10.1146/annurev-publhealth-040119-094127.
- Tadesse MM, Lin H, Xu B, Yang L (2019) Detection of suicide ideation in social media forums using deep learning. Algorithms 13:7. Doi:10.3390/a13010007.
- Tay M (2016) Türkiye’de doku ve organ naklinin önemi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi 3:106-110. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sagakaderg/issue/46736/586253.
- TÜİK (2020) Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679 . Accessed: 10.04.2022.
- TÜİK (2021) Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2021-37437. Accessed: 10.04.2022.
- URAC (2022) Health plan program accreditations. https://www.urac.org/accreditation-cert/health-plan-accreditation/ Accessed: 10.04.2022.
- Yu-Jeung NG, Zhao X (2020) The human alarm system for sensational news, online news headlines, and associated generic digital footprints: A uses and gratifications approach. Commun Res 47:251-275. Doi:10.1177/0093650218793739.
Organ Nakli Tedavisi ve Hemşirelik Bakımı Konusunda Türkçe Web Sitelerindeki Bilgilerin Değerlendirilmesi
Öz
Bu araştırmanın amacı Türkçe web sitelerindeki organ nakli hakkındaki bilgilerin kalitesini incelemektir. Tanımlayıcı olarak gerçekleştirilen araştırma için organ nakli, organ transplantasyonu, doku ve organ nakli, doku ve organ transplantasyonu anahtar kelimeleri Türkiye’de kullanıcı sayısı en fazla olan dört arama motoru üzerinden tarandı. Tarama sonucunda, her arama motorunda her bir anahtar kelime için ulaşılan listede ilk sıradaki 10 sayfa tespit edildi ve 4 arama motorunda (n=1640) site tarandı. Aynı olan siteler (n=1003), sponsorlu bağlantılar (n=23), video bağlantıları (n=20), görüntülenemeyen veya içeriği bulunmayan bağlantılar (n=80) elendi. Böylece araştırmanın örneklemi (n=514) olarak bulundu. Araştırmanın verileri Greene ve ark. (2005) yöntemi kullanılarak organ nakli tedavi ve bakımı hakkında araştırmacılar tarafından hazırlanan puanlama listesi referans alınarak 12.09.2021 tarihine kadar toplandı. Veriler SPSS 22 programında analiz edildi.
Organ nakli konusunda internette bulunan bilgilerin %32,9’unun 2017-2021 yılları arasında güncel veriler olduğu ve yapılan taramalarda organ nakli konusunda en sık “blog ve forum” siteleriyle karşılaşıldığı (%21,4), organ nakli konusunda hazırlanan konu başlıklarına göre puanlar dağıtıldığında; oransal olarak en yeterli bilgilerin nakil yapılabilecek organlar hakkında (%74,7), en yetersiz bilginin ameliyat öncesi ve sonrasında donör ve alıcının bakımı olduğu (%91,6) belirlendi. Listedeki 20 puan üzerinden toplam ortalama puan 6,09±1,33 olarak bulundu. Araştırma bulguları organ nakli konusunda internette bulunan bilgilerin düşük kaliteli olduğunu göstermektedir. Aynı konuda daha kapsayıcı benzer araştırmaların yapılması ile mevcut durum hakkında daha fazla veriye ulaşılması mümkün olabilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aghasiyev R, Yılmaz B (2018) The accuracy of information about orthodontics available on the internet. Turk J Orthod 31:127-132. Doi:10.5152/TurkJOrthod.2018.18007.
- Aldairy T, Laverick S, McIntyre GT (2012) Orthognathic surgery: is patient information on the Internet valid? Eur J Orthod 34:466-469. Doi:10.1093/ejo/cjr046.
- Bavbek NC, Tuncer BB (2017) Information on the internet regarding orthognathic surgery in Turkey: Is it an adequate guide for potential patients? Turk J Orthod 30:78-83. Doi:10.5152/TurkJOrthod.2017.17027.
- Çelik T (2018) Sağlık alanında bilgiye ulaşma aracı olarak internetin rolü (İnönü Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma). MSc, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya, Türkiye.
- Fırat M, Kurt A (2015) Development and application of internet information pollution scale. Eğitimde Kuram ve Uygulama 11:89-103. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eku/issue/5464/74188.
- Google (2022) Google Trends. https://trends.google.com/trends/explore?q=%2Fm%2F019m0c,%2Fm%2F016bb2,hangi%20organlar%20nakil%20yap%C4%B1l%C4%B1r&geo=TR&date=all&cat=45. Accessed: 10.04.2022.
- Greene DL, Appel AJ, Reinert SE, Palumbo MA (2005) Lumbar disc herniation: evaluation of information on the internet. Spine 30:826-829. Doi: 10.1097/01.brs.0000157754.98023.cd.
- Gülen H, Karaca A (2018) Organ transplantasyonu sürecinde donör eğitimi ve hemşirelik bakımı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 8:83-88. https://dergipark.org.tr/tr/pub/duzcesbed/issue/37762/372429.
- Holderried M, Hoeper A, Holderried F, Heyne N, Nadalin S, Unger O, ... Guthoff M (2021) Attitude and potential benefits of modern information and communication technology use and telemedicine in cross-sectoral solid organ transplant care. Sci Rep 11:1-9. Doi:10.1038/s41598-021-88447-6.
- 1Jensen RK, Agersted MEI, Nielsen HA, O’Neill S (2020) A cross-sectional study of website claims related to diagnoses and treatment of non-musculoskeletal conditions. Chiropractic & Manual Therapies 28:1-8. Doi:10.1186/s12998-020-00305-w.
- Olkun HK, Demirkaya AA (2018) Evaluation of internet information about lingual orthodontics using DISCERN and JAMA tools. Turk J Orthod 31:50-54. Doi:10.5152/TurkJOrthod.2018.17042.
- Özkan Ö, Solak M, Yılmaz E, Özçelik CS (2019) Hastaların ameliyat öncesi döneme yönelik bilgi edinmede interneti kullanma durumlarının değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 22:105-113. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/46381/413626.
- Öztürk T (2021) Üniversitelere ait internet web sitelerinin ortodonti hastaları için sağladığı bilgi kalitesinin değerlendirilmesi. Selcuk Dent J 8:106-112. Doi: 10.15311/selcukdentj.741264.
- Park HW, Park S, Chong M (2020) Conversations and medical news frames on Twitter: infodemiological study on covid-19 in South Korea. J Med Internet Res 22:e18897. Doi:10.2196/18897.
- Pengnate, SF, Chen J, Young A (2021) Effects of clickbait headlines on user responses: An empirical investigation. J Int Tech Infor Manag 30:1-18. https://scholarworks.lib.csusb.edu/jitim/vol30/iss3/1.
- PubMed (2022) Organ transplant search results in PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=organ%20transplant&page=1&timeline=expanded. Accessed: 10.04.2022.
- Savolainen R (2011) Requesting and providing information in blogs and internet discussion forums. Journal of Documentation 67:863-886. Doi:10.1108/00220411111164718.
- Social WA (2022) Digital 2022 global overview report. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/. Accessed: 10.04.2022.
- Spoelman WA, Bonten TN, De Waal MW, Drenthen T, Smeele IJ, Nielen MM, Chavannes NH (2016) Effect of an evidence-based website on healthcare usage: an interrupted time-series study. BMJ Open 6:e013166. Doi:10.1136/bmjopen-2016-013166.
- StatCounter Global Stats (2021) Search engine market share Turkey. https://gs.statcounter.com/search-engine-market-share/all/turkey. Accessed: 10.04.2021.
- Statista (2020) Global internet penetration 2020. Retrieved from https://www.statista.com/statistics/209096/share-of-internet-users-in-the-total-world-population-since-2006/. Accessed: 10.04.2022.
- Statista (2021) Internet users in the world 2021. Retrieved from https://www.statista.com/statistics/617136/digital-population-worldwide. Accessed: 10.04.2022.
- Swire-Thompson B, Lazer D (2020) Public health and online misinformation: challenges and recommendations. Annu Rev Public Health 41:433-51. Doi: 10.1146/annurev-publhealth-040119-094127.
- Tadesse MM, Lin H, Xu B, Yang L (2019) Detection of suicide ideation in social media forums using deep learning. Algorithms 13:7. Doi:10.3390/a13010007.
- Tay M (2016) Türkiye’de doku ve organ naklinin önemi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi 3:106-110. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sagakaderg/issue/46736/586253.
- TÜİK (2020) Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679 . Accessed: 10.04.2022.
- TÜİK (2021) Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2021-37437. Accessed: 10.04.2022.
- URAC (2022) Health plan program accreditations. https://www.urac.org/accreditation-cert/health-plan-accreditation/ Accessed: 10.04.2022.
- Yu-Jeung NG, Zhao X (2020) The human alarm system for sensational news, online news headlines, and associated generic digital footprints: A uses and gratifications approach. Commun Res 47:251-275. Doi:10.1177/0093650218793739.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
