Öz
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de yaşayan 15-49 yaş arası kadınların 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmasına (TNSA) göre demografik verileri ile bazı doğurganlık tercihleri ve aile planlaması bilgilerini incelemektir. Çalışmada Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen TNSA 2018 verileri kullanılmıştır ve raporda farklı bölgelerden 7346 kadından veri toplanmıştır. SPSS v.23 paket programı ile yapılan analizlerin sonucunda evli kadınların çocuk sahibi olma isteği ile yaşayan çocuk sayısı arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0.001). Yaşayan çocuk sayısı ile ideal çocuk sayısı arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,001). Ortalama ideal çocuk sayısı ise 2,77 olarak belirlenmiştir. En düşük refah seviyesinde ideal çocuk ortalaması 2,5 iken en yüksek refah seviyesinde ortalama 3,2’dir. Anne yaşına göre gebeliğin planlanması arasında anlamlı fark vardır (p<0,001). Evli kadınlarda herhangi bir aile planlaması yöntemi kullanma ile modern yöntem kullanma arasında fark bulunmamıştır (p>0,05). Kadınların sadece %27,3’ü gebe kalma ihtimalinin olduğu dönemi doğru bilmektedir. Son birkaç ay içinde aile planlaması hakkında yayın organlarının hiçbirinden haber alamayanların yüzdesi kentte %80,4, kırsalda ise %83,8 olarak belirlenmiştir. Sağlık kuruluşunda ilk 6 saatte normal doğum yapan kadın sayısı ortalama 4,9, sezaryen ile 0,6’dır. Sonuç olarak, kadınlarda 2 ve daha fazla çocuk sahibi olduktan sonra ve yaş arttıkça başka çocuk istememe oranının arttığı görülmüştür. Refah seviyesinin düşük olduğu yerlerde ideal çocuk sayısı refah seviyesinin yüksek olduğu yerlerden daha fazla çıkmıştır. Kadınların büyük çoğunluğu gebe kalabilecekleri takvimi doğru bilmemektedir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Destekleyen kurum bulunmamaktadır.
Kaynakça
- Avcı S, Mutlu S, Yiğit F (2021) Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihlerine Etki Eden Faktörler. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 128-138.
- Çakmak V, Uysal Keme Z, Ünal İ, Öztürk Can H (2021) Etkili Aile Planlaması Yöntemi Kullanmak Üzere Aile Planlaması Kliniğine Başvuran Kadınların Geri Çekme Yöntemini Kullanma ve Bırakma Nedenleri. Forbes Journal of Medicine, 2(1), 31-40.
- Erenel AŞ, Eroğlu K (2009) Doğum Sonrası Dönemde Ev Ziyareti Yoluyla Desteklenen Emzirme Eğitim Modelinin Laktasyonel Amenore Metoduna Etkisi. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology, 19(4), 179-188.
- Erenel AŞ, Kavlak T, Bingöl B (2011) Kadınların doğum sonrası altı ay sonunda aile planlaması yöntemi kullanma durumu. Van Tıp Dergisi, 18(2), 68-76.
- Eryılmaz N, Ege E (2016) Doğum sonu dönemdeki kadınların aile planlaması konusundaki tutumları ve ilişkili faktörler. Journal of Human Sciences, 13(2), 3389-3401.
- Gavas E, İnal S (2019) Türkiye’de kadınların aile planlaması yöntemleri kullanma durumları ve tutumları: Sistematik derleme. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(2), 37-43.
- Gemicioğlu S, Şahin H, Er E (2019) Türkiye’de Doğurganlık Analizi: Gelecekteki Doğurganlık Tercihlerinin Önemi. Sosyoekonomi, 27(41), 223-234.
- Gür Çalışkan B, Doğan B, Güngör Olçum G (2014). Kırsal bölgede yaşayan kadınların aile planlaması yöntemi tercihlerine yaş ve eğitimin etkisi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 18(4), 189-194.
- Karaçalı M, Özdemir R (2018) Karabük ilinde 15-49 yaş grubu evli kadınların aile planlaması hizmetlerine erişimini etkileyen faktörler. Turkish Journal of Public Health, 16(2), 131-145.
- Karaoğlu L, Çetin F, Ilgar M, Tekiner S, Güneş G, Eğri M, Pehlivan E (2005) Turgut Özal Tıp Merkezinde çalışan evli kadınların doğurganlık özellikleri ve gebeliği önleyici yöntem kullanımları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12(2), 93-97.
- Kutlu R, Sayın S, Uçar M, Aslan R, Demirbaş O (2014). Kadınların sosyodemografik özelliklerine göre kontraseptif yöntem kullanma durumları ve bu yöntemleri tercih nedenleri. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 18(3), 134-141.
- Muhtaroğlu P (2021) Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kadın Hastalıkları-Doğum Polikliniği ve Servisine Başvuran 16-49 Yaş Aralığındaki Evli Kadınların Aile Planlamasına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması. Kırklareli Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
- Naçar M, Öztürk A, Öztürk Y (2003). Doğum sonrası dönemde verilen aile planlaması eğitiminin yöntem kullanmaya etkisi. Erciyes Tıp Dergisi, 25(3), 122-130.
- The World Bank https://data.worldbank.org/country/turkiye?view=chart
- Word Health Organisation (2018) Family Planning A Global Handbook For Providers, https://www.who.int/publications/i/item/9780999203705
- UNFPAa, https://www.unfpa.org/family-planning#readmore-expand.
- UNFPAb, https://turkiye.unfpa.org/en/news/world-population-day-2017.
Öz
The aim of this study is to examine the demographic data, some fertility preferences and family planning information of women aged 15-49 living in Turkey according to the 2018 Turkey Demographic and Health Survey (TNSA). In the study, TDHS 2018 data conducted by Hacettepe University Institute of Population Studies were used and data were collected from 7346 women from different regions in the report. As a result of the analyzes made with the SPSS v.23 package program, a significant difference was found between the desire of married women to have a child and the number of living children (p<0.001). A significant difference was found between the number of living children and the ideal number of children (p<0.001). The average ideal number of children was determined as 2.77. While the average of ideal children in the lowest welfare level is 2.5, the average is 3.2 in the highest welfare level. There is a significant difference between planning of pregnancy according to maternal age (p<0.001). There was no difference between using any family planning method and using a modern method in married women (p>0.05). Only 27.3% of women correctly know the period when they are likely to become pregnant. The percentage of those who have not heard from any of the media about family planning in the last few months has been determined as 80.4% in urban areas and 83.8% in rural areas. The average number of women who give birth naturally in the first 6 hours in the health institution is 4.9, and 0.6 by cesarean section. As a result, it has been observed that the rate of not wanting another child increases after having 2 or more children and as the age increases. Where the welfare level is low, the ideal number of children is higher than in the areas where the welfare level is high. The vast majority of women do not know the correct timetable for conception.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Avcı S, Mutlu S, Yiğit F (2021) Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihlerine Etki Eden Faktörler. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 128-138.
- Çakmak V, Uysal Keme Z, Ünal İ, Öztürk Can H (2021) Etkili Aile Planlaması Yöntemi Kullanmak Üzere Aile Planlaması Kliniğine Başvuran Kadınların Geri Çekme Yöntemini Kullanma ve Bırakma Nedenleri. Forbes Journal of Medicine, 2(1), 31-40.
- Erenel AŞ, Eroğlu K (2009) Doğum Sonrası Dönemde Ev Ziyareti Yoluyla Desteklenen Emzirme Eğitim Modelinin Laktasyonel Amenore Metoduna Etkisi. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology, 19(4), 179-188.
- Erenel AŞ, Kavlak T, Bingöl B (2011) Kadınların doğum sonrası altı ay sonunda aile planlaması yöntemi kullanma durumu. Van Tıp Dergisi, 18(2), 68-76.
- Eryılmaz N, Ege E (2016) Doğum sonu dönemdeki kadınların aile planlaması konusundaki tutumları ve ilişkili faktörler. Journal of Human Sciences, 13(2), 3389-3401.
- Gavas E, İnal S (2019) Türkiye’de kadınların aile planlaması yöntemleri kullanma durumları ve tutumları: Sistematik derleme. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(2), 37-43.
- Gemicioğlu S, Şahin H, Er E (2019) Türkiye’de Doğurganlık Analizi: Gelecekteki Doğurganlık Tercihlerinin Önemi. Sosyoekonomi, 27(41), 223-234.
- Gür Çalışkan B, Doğan B, Güngör Olçum G (2014). Kırsal bölgede yaşayan kadınların aile planlaması yöntemi tercihlerine yaş ve eğitimin etkisi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 18(4), 189-194.
- Karaçalı M, Özdemir R (2018) Karabük ilinde 15-49 yaş grubu evli kadınların aile planlaması hizmetlerine erişimini etkileyen faktörler. Turkish Journal of Public Health, 16(2), 131-145.
- Karaoğlu L, Çetin F, Ilgar M, Tekiner S, Güneş G, Eğri M, Pehlivan E (2005) Turgut Özal Tıp Merkezinde çalışan evli kadınların doğurganlık özellikleri ve gebeliği önleyici yöntem kullanımları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12(2), 93-97.
- Kutlu R, Sayın S, Uçar M, Aslan R, Demirbaş O (2014). Kadınların sosyodemografik özelliklerine göre kontraseptif yöntem kullanma durumları ve bu yöntemleri tercih nedenleri. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 18(3), 134-141.
- Muhtaroğlu P (2021) Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kadın Hastalıkları-Doğum Polikliniği ve Servisine Başvuran 16-49 Yaş Aralığındaki Evli Kadınların Aile Planlamasına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması. Kırklareli Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
- Naçar M, Öztürk A, Öztürk Y (2003). Doğum sonrası dönemde verilen aile planlaması eğitiminin yöntem kullanmaya etkisi. Erciyes Tıp Dergisi, 25(3), 122-130.
- The World Bank https://data.worldbank.org/country/turkiye?view=chart
- Word Health Organisation (2018) Family Planning A Global Handbook For Providers, https://www.who.int/publications/i/item/9780999203705
- UNFPAa, https://www.unfpa.org/family-planning#readmore-expand.
- UNFPAb, https://turkiye.unfpa.org/en/news/world-population-day-2017.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |
