Covid-19 Döneminde Lisansüstü Eğitim Alan Bireylerin Fonksiyonel Gıdaların, Yeme Tutumlarıyla Ve Yeme Farkındalıklarıyla Olan İlişkisi
Öz
Bu çalışma COVID-19 döneminde lisansüstü eğitim alan bireylerin fonksiyonel gıda farkındalıklarının yeme tutumları ve yeme farkındalıkları ile olan ilişkilerini irdelemek amacıyla planlandı. Çalışma kesitsel bir çalışmadır ve çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanıldı. Araştırmaya 350 gönüllü katılımcı dahil edildi. Örneklem Ocak – Mart 2022 tarihleri arasında oluşturuldu. Verilerin toplanmasında Demografik Bilgi Formu, Fonksiyonel Gıda Bilgi Formu, Yeme Tutum Testi (YTT-26) ve Yeme Farkındalığı Ölçeği (YFÖ-30) kullanıldı. Bireylerin demografik ve fonksiyonel gıda bilgi değişkenlerine göre ölçek puanları arasındaki farklar incelendi. YTT-26 puanlarında lisansüstü bireylerin COVID-19 aşı olma durumu ve kendini sağlıklı görme durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. YFÖ-30 puanlarında cinsiyet, yaş, COVID-19 kilo değişim durumu, kendini sağlıklı görme durumu, fonksiyonel besinler hakkında bilgi durumu ve fonksiyonel besin tüketme durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Ayrıca YTT-26 ve YFÖ-30 puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon gözlenmedi. Bu araştırmanın ilgili literatüre önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Besin içeriklerinin daha görsel hale getirilmesinin fonksiyonel gıda tüketimlerine olumlu etkiler sağlayabileceği kanısındayız.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akçay, B., & Yılmaz, H. Ö. (2019). Bazı fonksiyonel besinlerin sağlık üzerindeki koruyucu etkileri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (2), 9-19.
- Akdevelioğlu, Y., & Yörüsün, T. Ö. (2019). Üniversite öğrencilerinin yeme tutum ve davranışlarına ilişkin bazı faktörlerin incelenmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (1), 19-28.
- Akın, S., Akyüz, E. Y., Bülbül, E., Tekce, K., Türk, S., Kaplanoğlu, F. N. ve Demir, Y. (2022). Bir devlet üniversitesi’nde okumakta olan sağlık bilimleri öğrencilerinde obezite görülme sıklığı ve obezite farkındalık düzeyi ile yeme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sağlık ve Toplum. 32 (1), 92-102.
- Arkonaç, S., A. (2008). Sosyal psikolojide insanları anlamak: Deneysel ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Barışkan, H. & Karakoç Kumsar, A. (2020). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinde abdominal obezite sıklığı ve yeme farkındalık düzeyleri. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17 (2), 162-169. DOI: 10.5222/HEAD.2020.44452.
- Çakaroğlu, D., Ömür, E. H., & Arslan, C. (2020). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, yeme farkındalığı ve sosyal görünüş kaygısının değerlendirilmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14 (1), 1-12.
- Erguney-Okumus, F. E., & Sertel-Berk, H. O. (2020). Yeme Tutum Testi kısa formunun (YTT-26) Üniversite örnekleminde Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Psikoloji Çalışmaları - Studies in Psychology. Advance online publication. https://doi.org/10.26650/SP2019-0039.
- Hamurcu, P., & Taş, D. (2022) Sağlık çalışanlarında yeme farkındalığı düzeyinin belirlenmesi: Zeynep Kamil kadın ve çocuk hastalıkları eğitim araştırma hastanesi örneği. Batı Karadeniz Tıp Dergisi, 6 (1), 96-105. DOI: https://doi.org/10.29058/mjwbs.1030982.
- Kadıoğlu, M., & Ergün, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, öz-etkililik ve etkileyen faktörler. Clinical and Experimental Health Sciences, 5 (2), 96-104. DOI: 10.5455/musbed.20150309011008.
- Karataş, Y. F., & Müftüoğlu, S. (2020). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin yeme farkındalığı durumlarının değerlendirilmesi. Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, 3 (1), 24-33.
- Köse, G, Tayfur, M, Birincioğlu, İ. ve Dönmez, A. (2016). "Yeme Farkındalığı Ölçeği’ni Türkçe'ye Uyarlama Çalışması". Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 3 (1), 125-134.
- Kuseyri, G. (2020). Üniversite öğrencilerinde yeme farkındalığı ve sezgisel yeme davranışının beslenme durumu üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Ankara).
- Özer, S., & Okat, Ç. (2021). Yeni koronavirüs (Covid-19) günlerinde bireylerin yeme tutumlarının incelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 84-102. DOI: 10.26677/TR1010.2021.653.
- Özvurmaz, S., MANDIRACIOĞLU, A., & Lüleci, E. (2018). Üniversite öğrencilerinde yeme tutumu ve yeme tutumuna etki eden faktörler. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (2), 841-849. DOI: https://doi.org/ 10.30569/adiyamansaglik.423020.
- Saygın, D. G., & Eskin, S. G. (2022). Üniversite Öğrencilerinde Yeme Farkındalığı ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 1-10. DOI: https://doi.org/10.33076/2022.BDD.1529.
- Smeets, P. A., Charbonnier, L., van Meer, F., van der Laan, L. N., & Spetter, M. S. (2012). Food-induced brain responses and eating behaviour. Proceedings of the Nutrition Society, 71 (4), 511-520.
- Süel, E., Şengür, E. & Turasan, İ. (2021). Covid-19 Salgını Döneminde Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Yeme Tutumu Durumlarının İncelenmesi. International Journal of Sport, Exercise & Training Sciences - IJSETS, 7(4), 148-154. DOI:10.18826/useeabd.1016716.
- Ünalan, D., Öztop, D. B., Elmalı, F., Öztürk, A., Konak, D., Pırlak, B. ve Güneş, D. (2009). Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 16 (2), 75-82.
- Zoralioğlu M. (2020). COVID-19 tanısı ile interne edilen 30-50 yaş arası hastalarda cinsiyetin prognoz üzerine etkisi ve bunu etkileyen diğer faktörler. Uzmanlık Tezi, T.C. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ümraniye Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, 2020.
The Relationship of Functional Foods With Eating Attitudes and Eating Awareness of Graduate Educational Individuals in the Covid-19 Period
Öz
This study was planned to examine the relationship between functional food awareness and eating attitudes and eating awareness of individuals who received postgraduate education during the COVID-19 period. The study is a cross-sectional study and a relational screening model was used in the study. 350 volunteer participants were included in the study. The sample was created between January – March 2022. Demographic Information Form, Functional Food Information Form, Eating Attitude Test (EAT-26) and Eating Awareness Scale (EAS-30) were used to collect data. The differences between the scale scores of the individuals according to the demographic and functional food knowledge variables were examined. A statistically significant difference was found in EAT-26 scores according to the COVID-19 vaccination status of the graduate individuals and the status of seeing themselves as healthy. A statistically significant difference was found in EAS-30 scores according to gender, age, COVID-19 weight change status, self-seeing health status, knowledge about functional foods, and functional food consumption status. In addition, no statistically significant correlation was observed between EAT-26 and EAS-30 scores. It is thought that this research will make an important contribution to the related literature. We believe that making the nutritional contents more visual can have positive effects on functional food consumption.
Anahtar Kelimeler
Covid-19 Functional nutrition Eating awareness Eating attitude
Kaynakça
- Akçay, B., & Yılmaz, H. Ö. (2019). Bazı fonksiyonel besinlerin sağlık üzerindeki koruyucu etkileri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (2), 9-19.
- Akdevelioğlu, Y., & Yörüsün, T. Ö. (2019). Üniversite öğrencilerinin yeme tutum ve davranışlarına ilişkin bazı faktörlerin incelenmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (1), 19-28.
- Akın, S., Akyüz, E. Y., Bülbül, E., Tekce, K., Türk, S., Kaplanoğlu, F. N. ve Demir, Y. (2022). Bir devlet üniversitesi’nde okumakta olan sağlık bilimleri öğrencilerinde obezite görülme sıklığı ve obezite farkındalık düzeyi ile yeme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sağlık ve Toplum. 32 (1), 92-102.
- Arkonaç, S., A. (2008). Sosyal psikolojide insanları anlamak: Deneysel ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Barışkan, H. & Karakoç Kumsar, A. (2020). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinde abdominal obezite sıklığı ve yeme farkındalık düzeyleri. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17 (2), 162-169. DOI: 10.5222/HEAD.2020.44452.
- Çakaroğlu, D., Ömür, E. H., & Arslan, C. (2020). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, yeme farkındalığı ve sosyal görünüş kaygısının değerlendirilmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14 (1), 1-12.
- Erguney-Okumus, F. E., & Sertel-Berk, H. O. (2020). Yeme Tutum Testi kısa formunun (YTT-26) Üniversite örnekleminde Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Psikoloji Çalışmaları - Studies in Psychology. Advance online publication. https://doi.org/10.26650/SP2019-0039.
- Hamurcu, P., & Taş, D. (2022) Sağlık çalışanlarında yeme farkındalığı düzeyinin belirlenmesi: Zeynep Kamil kadın ve çocuk hastalıkları eğitim araştırma hastanesi örneği. Batı Karadeniz Tıp Dergisi, 6 (1), 96-105. DOI: https://doi.org/10.29058/mjwbs.1030982.
- Kadıoğlu, M., & Ergün, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, öz-etkililik ve etkileyen faktörler. Clinical and Experimental Health Sciences, 5 (2), 96-104. DOI: 10.5455/musbed.20150309011008.
- Karataş, Y. F., & Müftüoğlu, S. (2020). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin yeme farkındalığı durumlarının değerlendirilmesi. Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, 3 (1), 24-33.
- Köse, G, Tayfur, M, Birincioğlu, İ. ve Dönmez, A. (2016). "Yeme Farkındalığı Ölçeği’ni Türkçe'ye Uyarlama Çalışması". Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 3 (1), 125-134.
- Kuseyri, G. (2020). Üniversite öğrencilerinde yeme farkındalığı ve sezgisel yeme davranışının beslenme durumu üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Ankara).
- Özer, S., & Okat, Ç. (2021). Yeni koronavirüs (Covid-19) günlerinde bireylerin yeme tutumlarının incelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 84-102. DOI: 10.26677/TR1010.2021.653.
- Özvurmaz, S., MANDIRACIOĞLU, A., & Lüleci, E. (2018). Üniversite öğrencilerinde yeme tutumu ve yeme tutumuna etki eden faktörler. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (2), 841-849. DOI: https://doi.org/ 10.30569/adiyamansaglik.423020.
- Saygın, D. G., & Eskin, S. G. (2022). Üniversite Öğrencilerinde Yeme Farkındalığı ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 1-10. DOI: https://doi.org/10.33076/2022.BDD.1529.
- Smeets, P. A., Charbonnier, L., van Meer, F., van der Laan, L. N., & Spetter, M. S. (2012). Food-induced brain responses and eating behaviour. Proceedings of the Nutrition Society, 71 (4), 511-520.
- Süel, E., Şengür, E. & Turasan, İ. (2021). Covid-19 Salgını Döneminde Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Yeme Tutumu Durumlarının İncelenmesi. International Journal of Sport, Exercise & Training Sciences - IJSETS, 7(4), 148-154. DOI:10.18826/useeabd.1016716.
- Ünalan, D., Öztop, D. B., Elmalı, F., Öztürk, A., Konak, D., Pırlak, B. ve Güneş, D. (2009). Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 16 (2), 75-82.
- Zoralioğlu M. (2020). COVID-19 tanısı ile interne edilen 30-50 yaş arası hastalarda cinsiyetin prognoz üzerine etkisi ve bunu etkileyen diğer faktörler. Uzmanlık Tezi, T.C. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ümraniye Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, 2020.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Beslenme Bilimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 29 Nisan 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 9 Sayı: 1 |
