Türkiye’de Web Tabanlı/Destekli Hemşirelik Uygulaması İle İlgili Yapılmış Lisansüstü Hemşirelik Tezlerinin İncelenmesi: Sistematik Derleme
Abstract
Bu çalışma, Türkiye’de web tabanlı/destekli hemşirelik uygulamalarına yönelik lisansüstü hemşirelik tezlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma, 01.12.2023-31.01.2024 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmada, 2010-2023 yılları arasında, ülkemizin Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’nde, Hemşirelik Anabilim Dallarında, yüksek lisans ve doktora türünde yayınlanmış ve ulaşılma izni olan tezlerin taraması yapılmıştır. Bu retrospektif tanımlayıcı tipte gerçekleştirilen literatür taramasında “Web Tabanlı, Web Tabanlı Eğitim, Web Destekli, Web Destekli Eğitim’’ anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Tezler incelendiğinde araştırma kriterlerine uyan toplam 76 tez (19 yüksek lisans; 57 doktora) olduğu belirlenmiştir. Tezlerin %36.8’nin hemşirelik anabilim dalında ve %44.7’sinin 2020 yılı ve sonrası yapıldığı %75’inin doktora tezi, %39.5’inin örneklem grubunun hastalar, %44.7’sinin randomize kontrollü çalışma tipinde olduğu belirlenmiştir. Hemşirelik uygulamalarına yönelik lisansüstü tezlerini sistematik olarak incelediğimiz çalışmamızdan elde edilen bulgular doğrultusunda web tabanlı/ destekli hemşirelik uygulamalarının hedeflenen bakım sonuçlarına ulaşmada önemli düzeyde etkili olduğunu belirlenmiştir. Bu kapsamda incelenen tezlerde farklı popülasyonlarda ve farklı programlar ile çalışmalara devam edilmesi önerilmektedir.
Ethical Statement
Çalışmada, incelenen lisansüstü tezlerin tümünün yazarları tarafından YÖK Ulusal Tez Merkezi veri giriş formu ile ulaşılabilir olmasının onaylanması nedeniyle Etik Kurul izni alınmasına gerek bulunmamaktadır.
References
- Akın, B., & Koçoğlu, D. (2017). Randomize kontrollü deneyler, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(1), 73-92
- Avcı, A., & Gün, M. (2021). Web tabanlı eğitimin kardiyovasküler hastalıkların yönetimine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 389-403. https://doi.org/10.46237/amusbfd.799106
- Avşar, G., & Kaşıkcı, M. (2009). Ülkemizde hasta eğitiminin durumu. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(3), 67-73
- Bölüktaş, R.P., & Özer, Z., Yıldırım, D. (2019). Web tabanlı eğitimin sağlık alanında kullanılabilirliği. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(11), 197-207.
- Chatterjee, A., Prinz, A., Gerdes, M., & Martinez, S. (2021). Digital interventions on healthy lifestyle management: Systematic review. J Med Internet Res, 23(11), e26931. https://doi.org/10.2196/26931.
- Crawford, T., Roger, P., & Candlin, S. (2018). Supporting patient education using schema theory: A discourseanalysis. Colegian, 25(5), 501-507 https://doi.org/10.1016/j.colegn.2017.12.004
- Cochrane Consumer Network. (2024). Cochrane and systematic reviews. https://consumers.cochrane.org/cochrane-and-systematic-reviews. Erişim 31.03.2024
- Çapık, C. (2010). Web destekli eğitim ve danışmanlığın prostat kanseri taramalarına ilişkin sağlık inancı, bilgi düzeyi ve taramalara katılmaya etkisi. (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi)
- Demir, Y., & Gözüm, S. (2011). Sağlık eğitiminde yeni yönelimler; web destekli sağlık eğitimi. DEUHYO ED, 4(4), 196-203
- Ekim, A., Manav, G., & Ocakçı, A.F. (2012). Ülkemizde teori temelli hemşirelik araştırmaları: Bir gözden geçirme, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(4), 157-161.
- Fawcett, J. (2005). Contemporary nursing knowledge analysis and evoulation of nursing models and theories. 2th ed. Philadelphia: Fa Davis Company.
- Fiş Erümit, S. (2013). Web tabanlı uzaktan eğitimde biyoloji dersi için ders materyali tasarımı: Kriterler, uygulama ve değerlendirme. Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Dergisi, 2(1), 83-111.
- Göçmen Baykara, Z., Çalışkan, N., Öztürk, D., & Karadağ, A. (2019). Hemşirelikte teori ve model kullanımı: Nitel bir çalışma. Çukurova Med J, 44, 281-289. https://doi.org/10.17826/cumj.562393
- İnci, F.H., & Serçekuş P. (2015). Anne sütü ve emzirme ile ilgili web tabanlı eğitim materyallerinin değerlendirilmesi. Pamukkale Tıp Dergisi, 8(1), 45-50. https://doi.org/10.5505/ptd.2015.83713
- Jotterand, F., Amodio, A., & Elger B.S. (2016). Patient education as empowerment and self-rebiasing. Med Health Care and Philosophy, 19(4), 553-561. https://doi.org/10.1007/s11019-016-9702-9.
- Kaya, H. (2014). Hasta eğitimi. Hemşirelik Esasları: Hemşirelik Bilim ve Sanatı [içinde:] Atabek Aştı T, Karadağ A. (ed.) Akademi Basın ve Yayıncılık, İstanbul, Türkiye, 235-244.
- Kirimlioğlu, N. (2018). “Patient education and its importance in terms of patient safety.” International Journal of Research - Granthaalayah, 6(12), 109-120. https://doi.org/ https://doi.org/10.29121/granthaalayah.v6.i12.2018.1090
- Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği (2016) Resmî Gazete Tarihi: 20.04.2016 Resmî Gazete Sayısı: 29690, (Erişim Tarihi:02.02.2023), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=21510&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
- Şahan, S., & Yıldız, A. (2020). Hemşirelik hizmetlerinde kullanılan yenilikçi ürünler ve yaklaşımlar. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(7), 450-457. https://doi.org/10.5222/SHYD.2020.67044
- Şahin, G, Buldak, C.İ., Kaya, V., Güvenç, G, & İyigün E. (2020). Türkiye’de hemşirelikte model kullanılarak yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi: Sistematik derleme. HEAD, 17(2), 170-179. https://doi.org/10.5222/HEAD.2020.60320
- Şenyuva, E., & Taşocak, G. (2007). Hemşirelerin hasta eğitimi etkinlikleri ve hasta eğitim süreci İ.U.F.N. Hem. Derg, 15(59), 100-106.
- Özer, C., Şahin, M., Dağdeviren, N., & Zekeriya, A. (2002). Birinci basamakta hasta eğitimi, STED, 11(1), 11-14. Öztürk, H., Çilingir, D., & Hintistan, S. (2011). Hastaların dahiliye ve cerrahi kliniklerinde hemşirelerin yaptığı hasta eğitimlerini değerlendirmesi, DEUHYO ED, 4(4), 153-158.
- Ulupınar, S. (2016). Bakımda hasta eğitiminin önemi. Sağlıkla Hemşirelik Dergisi, 37-39.
- Ünsal Avdal, E. (2010). Web tabanlı verilen diyabet eğitiminin bakım sonuçlarına etkisi randomize kontrollü çalışma. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi)
Review Of Graduate Nursing Thesis Related To Web-Based/Assisted Nursing Practıce In Turkey: Systematic Review
Abstract
This study was conducted to examine postgraduate nursing theses regarding web-based/supported nursing practices in Turkey. This study was conducted between 01.12.2023-31.01.2024. In the research, between 2010 and 2023, theses published and accessible in our country's Council of Higher Education (YÖK) National Thesis Center, Nursing Departments, master's and doctoral theses were scanned. In this retrospective descriptive type literature review, the keywords "Web Based, Web Based Education, Web Supported, Web Supported Education" were used. When the theses were examined, it was determined that there were a total of 76 theses (19 master's degree; 57 doctoral) that met the research criteria. It was determined that 36.8% of the theses were made in the nursing department and 44.7% were made in 2020 and after, 75% were doctoral theses, 39.5% were patients in the sample group, and 44.7% were randomized controlled study type. In line with the findings obtained from our study in which we systematically examined postgraduate theses on nursing practices, it was determined that web-based/supported nursing practices are significantly effective in achieving the targeted care results. In this context, it is recommended to continue studies in different populations and with different programs in the theses examined.
References
- Akın, B., & Koçoğlu, D. (2017). Randomize kontrollü deneyler, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(1), 73-92
- Avcı, A., & Gün, M. (2021). Web tabanlı eğitimin kardiyovasküler hastalıkların yönetimine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 389-403. https://doi.org/10.46237/amusbfd.799106
- Avşar, G., & Kaşıkcı, M. (2009). Ülkemizde hasta eğitiminin durumu. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(3), 67-73
- Bölüktaş, R.P., & Özer, Z., Yıldırım, D. (2019). Web tabanlı eğitimin sağlık alanında kullanılabilirliği. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(11), 197-207.
- Chatterjee, A., Prinz, A., Gerdes, M., & Martinez, S. (2021). Digital interventions on healthy lifestyle management: Systematic review. J Med Internet Res, 23(11), e26931. https://doi.org/10.2196/26931.
- Crawford, T., Roger, P., & Candlin, S. (2018). Supporting patient education using schema theory: A discourseanalysis. Colegian, 25(5), 501-507 https://doi.org/10.1016/j.colegn.2017.12.004
- Cochrane Consumer Network. (2024). Cochrane and systematic reviews. https://consumers.cochrane.org/cochrane-and-systematic-reviews. Erişim 31.03.2024
- Çapık, C. (2010). Web destekli eğitim ve danışmanlığın prostat kanseri taramalarına ilişkin sağlık inancı, bilgi düzeyi ve taramalara katılmaya etkisi. (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi)
- Demir, Y., & Gözüm, S. (2011). Sağlık eğitiminde yeni yönelimler; web destekli sağlık eğitimi. DEUHYO ED, 4(4), 196-203
- Ekim, A., Manav, G., & Ocakçı, A.F. (2012). Ülkemizde teori temelli hemşirelik araştırmaları: Bir gözden geçirme, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(4), 157-161.
- Fawcett, J. (2005). Contemporary nursing knowledge analysis and evoulation of nursing models and theories. 2th ed. Philadelphia: Fa Davis Company.
- Fiş Erümit, S. (2013). Web tabanlı uzaktan eğitimde biyoloji dersi için ders materyali tasarımı: Kriterler, uygulama ve değerlendirme. Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Dergisi, 2(1), 83-111.
- Göçmen Baykara, Z., Çalışkan, N., Öztürk, D., & Karadağ, A. (2019). Hemşirelikte teori ve model kullanımı: Nitel bir çalışma. Çukurova Med J, 44, 281-289. https://doi.org/10.17826/cumj.562393
- İnci, F.H., & Serçekuş P. (2015). Anne sütü ve emzirme ile ilgili web tabanlı eğitim materyallerinin değerlendirilmesi. Pamukkale Tıp Dergisi, 8(1), 45-50. https://doi.org/10.5505/ptd.2015.83713
- Jotterand, F., Amodio, A., & Elger B.S. (2016). Patient education as empowerment and self-rebiasing. Med Health Care and Philosophy, 19(4), 553-561. https://doi.org/10.1007/s11019-016-9702-9.
- Kaya, H. (2014). Hasta eğitimi. Hemşirelik Esasları: Hemşirelik Bilim ve Sanatı [içinde:] Atabek Aştı T, Karadağ A. (ed.) Akademi Basın ve Yayıncılık, İstanbul, Türkiye, 235-244.
- Kirimlioğlu, N. (2018). “Patient education and its importance in terms of patient safety.” International Journal of Research - Granthaalayah, 6(12), 109-120. https://doi.org/ https://doi.org/10.29121/granthaalayah.v6.i12.2018.1090
- Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği (2016) Resmî Gazete Tarihi: 20.04.2016 Resmî Gazete Sayısı: 29690, (Erişim Tarihi:02.02.2023), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=21510&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
- Şahan, S., & Yıldız, A. (2020). Hemşirelik hizmetlerinde kullanılan yenilikçi ürünler ve yaklaşımlar. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(7), 450-457. https://doi.org/10.5222/SHYD.2020.67044
- Şahin, G, Buldak, C.İ., Kaya, V., Güvenç, G, & İyigün E. (2020). Türkiye’de hemşirelikte model kullanılarak yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi: Sistematik derleme. HEAD, 17(2), 170-179. https://doi.org/10.5222/HEAD.2020.60320
- Şenyuva, E., & Taşocak, G. (2007). Hemşirelerin hasta eğitimi etkinlikleri ve hasta eğitim süreci İ.U.F.N. Hem. Derg, 15(59), 100-106.
- Özer, C., Şahin, M., Dağdeviren, N., & Zekeriya, A. (2002). Birinci basamakta hasta eğitimi, STED, 11(1), 11-14. Öztürk, H., Çilingir, D., & Hintistan, S. (2011). Hastaların dahiliye ve cerrahi kliniklerinde hemşirelerin yaptığı hasta eğitimlerini değerlendirmesi, DEUHYO ED, 4(4), 153-158.
- Ulupınar, S. (2016). Bakımda hasta eğitiminin önemi. Sağlıkla Hemşirelik Dergisi, 37-39.
- Ünsal Avdal, E. (2010). Web tabanlı verilen diyabet eğitiminin bakım sonuçlarına etkisi randomize kontrollü çalışma. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi)
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Health Services and Systems (Other) |
| Journal Section | Review |
| Authors | |
| Early Pub Date | December 29, 2024 |
| Publication Date | December 31, 2024 |
| Submission Date | May 18, 2024 |
| Acceptance Date | October 14, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024Volume: 9 Issue: 3 |
The Journal of Sivas Cumhuriyet University Institute of Health Sciences is an international, peer-reviewed scientific journal published by Sivas Cumhuriyet University, Institute of Health Sciences.