Research Article
BibTex RIS Cite

Üreme Çağındaki Kadınların Cinsel Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi

Year 2024, Volume: 9 Issue: 3, 310 - 318, 31.12.2024

Zehra Selen Doğan , Nilüfer Tuğut

https://doi.org/10.51754/cusbed.1521323

Abstract

Bu araştırma, 18-49 yaş arası üreme çağındaki kadınların cinsel sağlık okuryazarlığın belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma kesitsel tipte tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini Kayseri İl sağlığına bağlı bir Aile Sağlığı Merkezine 07 Ocak ve 01 Şubat 2024 tarihleri arasında başvuran 370 kadın oluşturmuştur. Veriler, Kişisel Bilgi Formu ve Cinsel Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (CİSOY) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi için SPSS 26.0 paketi kullanılmıştır. Kadınların yaş grubu, medeni durum, eğitim durumu, çalışma durumu, gelir durumu, aile tipi, anne/baba eğitim durumu, evlilik yaşı, cinsel sağlık ile ilgili bilgilerin öğrenildiği kişi/yer, cinsel sağlık ile ilgili bilgilerini yeterli bulma, aile içinde cinsel sağlık konularını rahat konuşabilme durumu arasında CİSOY puanı ve alt boyut puanlarının ortalamalarına göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Kadınların CİSOY toplam puan ortalaması 49,27±11,207 olduğu bulunmuştur. CİSOY alt boyut ölçek puan ortalamaları sırasıyla; Cinsel Bilgi 34,87±8,761 ve Cinsel Tutum 14,40±5,264’tür. Kadınların Cinsel Bilgi ve Cinsel Tutum alt boyut değişkenlerinin CİSOY puanı üzerinde pozitif yönde anlamlı doğrusal bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0,0;1 r=0,889; r=0,649). Bu doğrultuda; kadınların cinsel sağlık okuryazarlığı konusunda bilinçlerinin artırılması sağlanmalıdır.

Keywords

Kadın Cinsellik Cinsel Sağlık Sağlık Okuryazarlığı

References

  • Araste, A., Donyaee, M., Khosravi, M., & Afrazandeh, S. (2022). Surveying the level of sexual health literacy of pre-marriage couples referred to the selected health centers south khorasan. Journal of Health Literacy, 7(3), 53-62. https://doi.org/10.22038/jhl.2022.62713.1255.
  • Baqeri, M., Bagherzadeh, R., & Khosravi, A. (2022). Examining the sexual health literacy level of students at bushehr university of medical sciences and its relationship with demographic variables. Health Information Management, 19(4), 173-179. https://doi.org/10.48305/him.2023.41420.1081.
  • Bekmezci, E., & Meram, H. E. (2020). Kadın cinsel işlev bozukluğu yönetiminde güncel yaklaşımlar ve kanıt temelli uygulamalar. Androloji Bülteni, 22(4), 233-237. https://doi.org/10.24898/tandro.2020.44977.
  • Bilgin, Z., & Kömürcü, N. (2016). Kadın cinselliği ve kanıt temelli yaklaşımlar. Androloji Bülteni, 18(64), 48-55.
  • Coakley, T. M., Randolph, S., Shears, J., Beamon, E. R., Collins, P., & Sides, T. (2017). Parent-youth communication to reduce at-risk sexual behavior: A systematic literature review. Journal Of Human Behavior In The Social Environment, 27(6), 609–624. https://doi.org/10.1080/10911359.2017.1313149.
  • Dabiri, F., Hajian, S., Ebadi, A., Zayeri, F., & Abedini, S. (2019). Sexual and reproductive health literacy of the youth in bandar abbas. AIMS Medical Science, 6(4), 318-325. https://doi.org/10.3934/medsci.2019.4.318.
  • Dadipoor, S., Ramezankhani, A., Alavi, A., Aghamolaei, T., & Safari-Moradabadi, A. (2017). Pregnant women's health literacy in the south of Iran. Journal Of Family & Reproductive Health, 11(4), 211–218.
  • Dişsiz, M., Akkurt Yalçıntürk, A., Sümer, G., Tavşan, C., Et Al. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin cinsel sağlık konusundaki bilgi düzeyleri ve görüşleri. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 51(2), 78-83. https://doi.org/10.16948/zktipb.691007.
  • Graf, A. S., & Patrick, J. H. (2015). Foundations of life-long sexual health literacy. Health Education, 115(1), 56-70. https://doi.org/10.1108/HE-12-2013-0073.
  • Goto, E., Ishikawa, H., Okuhara, T., & Kiuchi, T. (2018). Relationship between health literacy and adherence to recommendations to undergo cancer screening and health-related behaviors among insured women in Japan. Asian Pacific Journal Of Cancer Prevention: APJCP, 19(12), 3409–3413. https://doi.org/10.31557/APJCP.2018.19.12.3409.
  • Güllü, A., & Aloğlu, N. (2024). Lifelong Learning and Sexual Health Literacy in Nursing Students: Cross-Sectional Study. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 7(2), 113-122. https://doi.org/10.54803/sauhsd.1445868
  • Işık, H. K., Şen Aytekin, M., Kahraman, A., Öcalan, D. (2023). Ebelik bölümü öğrencilerinin cinsellik ve cinsel sağlıkla ilişkili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Sağlık Araştırmaları Dergisi, 4(3), 125-131. https://doi.org/10.29228/anatoljhr.72354.
  • Jamali, B., Maasoumi, R., Tavousi, M., & Haeri Mehrizi, A. A. (2020). Women’s sexual health literacy and related factors: A population-based study from Iran. International Journal Of Sexual Health, 32(4), 433-442. https://doi.org/10.1080/19317611.2020.1841056.
  • Jamali, B., Maasoumi, R., Tavousi, M., Mehrizi, A. A. H., & Zarei, F. (2022). The status of sexual health literacy in Iranian women: A cross-sectional study. J Nurs Midwifery Sci, 9(2), 132. https://doi.org/10.4103/jnms.jnms_87_21.
  • Jones, S., & Norton, B. (2007). On the limits of sexual health literacy: Insights from Ugandan schoolgirls. Diaspora, Indigenous, and Minority Education, 1(4), 285-305. https://doi.org/10.1080/15595690701563998.
  • Karabulutlu Ö, Kılıç M (2011). Üniversite öğrencilerinin cinsel sağlık ve üreme sağlığı hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2), 39-45.
  • Moghasemi, S., Ozgoli, G., Ahmadi, F., & Simbar, M. (2018). Sexual health care utilization in married middle aged women: A cross-ectional study. Journal of Isfahan Medical School, 35(455), 1640-1647. https://doi.org/10.22122/jims.v35i455.8365.
  • Nematzadeh, S., Shahhosseini, Z., Moosazadeh, M., & Hamzehgardeshi, Z. (2024). Sexual health literacy level and its related factors among married medical sciences college students in an Iranian setting: A web based cross sectional study. Reproductive Health, 21(1), 53. https://doi.org/10.1186/s12978-024-01756-7.
  • Öztürk Altınayak, S. ve Özkan, H. (2024). Gebelerde Cinsel Sağlık Okuryazarlığının Cinsellik Tutumları ile İlişkisi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi Ve Folklorik Tıp Dergisi, 14(3), 605-615. https://doi.org/10.31020/mutftd.1498489
  • Panahi, R., Kheiri, M., Daronkolaei, Z. A., Arjeini, Z., Taherpour, M., Dehghankar, L., & Valinezhad, S. (2021). The effect of sexual health literacy on the sexual life quality of women referring to healthcare centers in Qazvin, Iran. Journal of Education and Health Promotion, 10. https://doi.org/10.4103/jehp.jehp_1484_20.
  • Panahi, R., Namdar, P., Nayebi, N., Anbari, M., Yekefallah, L., & Dehghankar, L. (2021). Sexual health literacy and the related factors among women in Qazvin, Iran. Journal Of Education and Community Health, 8(4), 265-270. https://doi.org/10.52547/jech.8.4.265.
  • Rakhshaee, Z., Maasoumi, R., Nedjat, S., & Khakbazan, Z. (2020). Sexual health literacy, a strategy for the challenges of sexual life of infertile women: A qualitative study. Galen Medical Journal, 9, e1862. https://doi.org/10.31661/gmj.v9i0.1862.
  • Shahrahmani, H., Kariman, N., Keshavarz, Z., Ahmadi, A., & Nasiri, M. (2023). Sexual health literacy and its related factors among couples: A population-based study in Iran. Plos One, 18(11), E0293279. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0293279.
  • Simpson, S., Clifford, C., Ross, K., Sefton, N., Owen, L., Blizzard, L., & Turner, R. (2015). Sexual health literacy of the student population of The University of Tasmania: Results of the russl study. Sexual Health, 12(3), 207-216. https://doi.org/10.1071/SH14223.
  • Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. (2018). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara. https://hips.hacettepe.edu.tr/tr/2018_tnsa_analiz_ve_rapor-56. Erişim Tarihi 07 Mayıs 2024.
  • Üstgörül, S. (2022). Cinsel sağlık okuryazarlık ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 164-176. https://doi.org/10.46971/ausbid.1086403.
  • Vamos, C. A., Thompson, E. L., Logan, R. G., Griner, S. B., Perrin, K. M., Merrell, L. K., & Daley, E. M. (2020). Exploring college students sexual and reproductive health literacy. Journal of American College Health, 68(1), 79-88. https://doi.org/10.1080/07448481.2018.1515757.
  • World Health Organization. (1998). Health promotion glossary. Division of Health Promotion, Education, and Communication. https://iris.who.int/handle/10665/64546. Accessed 24 April 2024.
  • Yeşil, Y., & Apak, H. (2024). Ebelik ve hemşirelik bölümü öğrencilerinin cinsel sağlık okuryazarlığı ve cinsel sağlığa yönelik tutumlarının belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1), 48-54. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1410112.
  • Yoosefi Lebni, J., Solhi, M., Ebadi Fard Azar, F., Khalajabadi Farahani, F., & Irandoost, S. F. (2023). Exploring the consequences of early marriage: A conventional content analysis. Inquiry: A Journal Of Medical Care Organization, Provision and Financing, 60, 469580231159963. https://doi.org/10.1177/00469580231159963.

Determination of Sexual Health Literacy Levels of Reproductive Age Women

Year 2024, Volume: 9 Issue: 3, 310 - 318, 31.12.2024

Zehra Selen Doğan , Nilüfer Tuğut

https://doi.org/10.51754/cusbed.1521323

Abstract

This research is conducted in order to determine the sexual health literacy of women of reproductive age between 18-49 years old. The research is a cross-sectional descriptive study. The population of the study consisted of 370 women who applied to Family Health Care Centre affiliated to Kayseri Provincial Health Directorate between 7 January and 1 February. Data were collected using Personal Information Form and Sexual Health Literacy Scale (SHELA). SPSS 26.0 package was used for the analysis of the data. It has been observed that there is a statistically significant difference in the average scores of SHELA and its sub-dimensions based on the person/place where age group, marital status, income state, family type, parents’ education status, marriage age, and sexual health information was obtained, the sufficiency of sexual health information and the ease with which family members can discuss sexual health issues. Women’s SHELA total mean score was determined as 49,27±11,207. SHELA sub-dimension scale mean scores, respectively; Sexual Knowledge 34,87±8,761 and Sexual Attitude 14,40±5,264. The Sexual Health Literacy Scale and the sub-dimensions of sexual knowledge and attitude in women have been found to have a positive and significant linear relationship (p<0,0;1 r=0,889; r=0,649). In this case, consciousness of women about sexual health literacy should be aroused.

Keywords

Women Sexuality Sexual Health Health Literacy

References

  • Araste, A., Donyaee, M., Khosravi, M., & Afrazandeh, S. (2022). Surveying the level of sexual health literacy of pre-marriage couples referred to the selected health centers south khorasan. Journal of Health Literacy, 7(3), 53-62. https://doi.org/10.22038/jhl.2022.62713.1255.
  • Baqeri, M., Bagherzadeh, R., & Khosravi, A. (2022). Examining the sexual health literacy level of students at bushehr university of medical sciences and its relationship with demographic variables. Health Information Management, 19(4), 173-179. https://doi.org/10.48305/him.2023.41420.1081.
  • Bekmezci, E., & Meram, H. E. (2020). Kadın cinsel işlev bozukluğu yönetiminde güncel yaklaşımlar ve kanıt temelli uygulamalar. Androloji Bülteni, 22(4), 233-237. https://doi.org/10.24898/tandro.2020.44977.
  • Bilgin, Z., & Kömürcü, N. (2016). Kadın cinselliği ve kanıt temelli yaklaşımlar. Androloji Bülteni, 18(64), 48-55.
  • Coakley, T. M., Randolph, S., Shears, J., Beamon, E. R., Collins, P., & Sides, T. (2017). Parent-youth communication to reduce at-risk sexual behavior: A systematic literature review. Journal Of Human Behavior In The Social Environment, 27(6), 609–624. https://doi.org/10.1080/10911359.2017.1313149.
  • Dabiri, F., Hajian, S., Ebadi, A., Zayeri, F., & Abedini, S. (2019). Sexual and reproductive health literacy of the youth in bandar abbas. AIMS Medical Science, 6(4), 318-325. https://doi.org/10.3934/medsci.2019.4.318.
  • Dadipoor, S., Ramezankhani, A., Alavi, A., Aghamolaei, T., & Safari-Moradabadi, A. (2017). Pregnant women's health literacy in the south of Iran. Journal Of Family & Reproductive Health, 11(4), 211–218.
  • Dişsiz, M., Akkurt Yalçıntürk, A., Sümer, G., Tavşan, C., Et Al. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin cinsel sağlık konusundaki bilgi düzeyleri ve görüşleri. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 51(2), 78-83. https://doi.org/10.16948/zktipb.691007.
  • Graf, A. S., & Patrick, J. H. (2015). Foundations of life-long sexual health literacy. Health Education, 115(1), 56-70. https://doi.org/10.1108/HE-12-2013-0073.
  • Goto, E., Ishikawa, H., Okuhara, T., & Kiuchi, T. (2018). Relationship between health literacy and adherence to recommendations to undergo cancer screening and health-related behaviors among insured women in Japan. Asian Pacific Journal Of Cancer Prevention: APJCP, 19(12), 3409–3413. https://doi.org/10.31557/APJCP.2018.19.12.3409.
  • Güllü, A., & Aloğlu, N. (2024). Lifelong Learning and Sexual Health Literacy in Nursing Students: Cross-Sectional Study. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 7(2), 113-122. https://doi.org/10.54803/sauhsd.1445868
  • Işık, H. K., Şen Aytekin, M., Kahraman, A., Öcalan, D. (2023). Ebelik bölümü öğrencilerinin cinsellik ve cinsel sağlıkla ilişkili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Sağlık Araştırmaları Dergisi, 4(3), 125-131. https://doi.org/10.29228/anatoljhr.72354.
  • Jamali, B., Maasoumi, R., Tavousi, M., & Haeri Mehrizi, A. A. (2020). Women’s sexual health literacy and related factors: A population-based study from Iran. International Journal Of Sexual Health, 32(4), 433-442. https://doi.org/10.1080/19317611.2020.1841056.
  • Jamali, B., Maasoumi, R., Tavousi, M., Mehrizi, A. A. H., & Zarei, F. (2022). The status of sexual health literacy in Iranian women: A cross-sectional study. J Nurs Midwifery Sci, 9(2), 132. https://doi.org/10.4103/jnms.jnms_87_21.
  • Jones, S., & Norton, B. (2007). On the limits of sexual health literacy: Insights from Ugandan schoolgirls. Diaspora, Indigenous, and Minority Education, 1(4), 285-305. https://doi.org/10.1080/15595690701563998.
  • Karabulutlu Ö, Kılıç M (2011). Üniversite öğrencilerinin cinsel sağlık ve üreme sağlığı hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2), 39-45.
  • Moghasemi, S., Ozgoli, G., Ahmadi, F., & Simbar, M. (2018). Sexual health care utilization in married middle aged women: A cross-ectional study. Journal of Isfahan Medical School, 35(455), 1640-1647. https://doi.org/10.22122/jims.v35i455.8365.
  • Nematzadeh, S., Shahhosseini, Z., Moosazadeh, M., & Hamzehgardeshi, Z. (2024). Sexual health literacy level and its related factors among married medical sciences college students in an Iranian setting: A web based cross sectional study. Reproductive Health, 21(1), 53. https://doi.org/10.1186/s12978-024-01756-7.
  • Öztürk Altınayak, S. ve Özkan, H. (2024). Gebelerde Cinsel Sağlık Okuryazarlığının Cinsellik Tutumları ile İlişkisi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi Ve Folklorik Tıp Dergisi, 14(3), 605-615. https://doi.org/10.31020/mutftd.1498489
  • Panahi, R., Kheiri, M., Daronkolaei, Z. A., Arjeini, Z., Taherpour, M., Dehghankar, L., & Valinezhad, S. (2021). The effect of sexual health literacy on the sexual life quality of women referring to healthcare centers in Qazvin, Iran. Journal of Education and Health Promotion, 10. https://doi.org/10.4103/jehp.jehp_1484_20.
  • Panahi, R., Namdar, P., Nayebi, N., Anbari, M., Yekefallah, L., & Dehghankar, L. (2021). Sexual health literacy and the related factors among women in Qazvin, Iran. Journal Of Education and Community Health, 8(4), 265-270. https://doi.org/10.52547/jech.8.4.265.
  • Rakhshaee, Z., Maasoumi, R., Nedjat, S., & Khakbazan, Z. (2020). Sexual health literacy, a strategy for the challenges of sexual life of infertile women: A qualitative study. Galen Medical Journal, 9, e1862. https://doi.org/10.31661/gmj.v9i0.1862.
  • Shahrahmani, H., Kariman, N., Keshavarz, Z., Ahmadi, A., & Nasiri, M. (2023). Sexual health literacy and its related factors among couples: A population-based study in Iran. Plos One, 18(11), E0293279. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0293279.
  • Simpson, S., Clifford, C., Ross, K., Sefton, N., Owen, L., Blizzard, L., & Turner, R. (2015). Sexual health literacy of the student population of The University of Tasmania: Results of the russl study. Sexual Health, 12(3), 207-216. https://doi.org/10.1071/SH14223.
  • Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. (2018). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara. https://hips.hacettepe.edu.tr/tr/2018_tnsa_analiz_ve_rapor-56. Erişim Tarihi 07 Mayıs 2024.
  • Üstgörül, S. (2022). Cinsel sağlık okuryazarlık ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 164-176. https://doi.org/10.46971/ausbid.1086403.
  • Vamos, C. A., Thompson, E. L., Logan, R. G., Griner, S. B., Perrin, K. M., Merrell, L. K., & Daley, E. M. (2020). Exploring college students sexual and reproductive health literacy. Journal of American College Health, 68(1), 79-88. https://doi.org/10.1080/07448481.2018.1515757.
  • World Health Organization. (1998). Health promotion glossary. Division of Health Promotion, Education, and Communication. https://iris.who.int/handle/10665/64546. Accessed 24 April 2024.
  • Yeşil, Y., & Apak, H. (2024). Ebelik ve hemşirelik bölümü öğrencilerinin cinsel sağlık okuryazarlığı ve cinsel sağlığa yönelik tutumlarının belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1), 48-54. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1410112.
  • Yoosefi Lebni, J., Solhi, M., Ebadi Fard Azar, F., Khalajabadi Farahani, F., & Irandoost, S. F. (2023). Exploring the consequences of early marriage: A conventional content analysis. Inquiry: A Journal Of Medical Care Organization, Provision and Financing, 60, 469580231159963. https://doi.org/10.1177/00469580231159963.
There are 30 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Health Care Administration
Journal Section Research Article
Authors

Zehra Selen Doğan 0009-0005-8058-8055

Nilüfer Tuğut 0000-0001-6460-9374

Early Pub Date December 29, 2024
Publication Date December 31, 2024
Submission Date July 24, 2024
Acceptance Date October 28, 2024
Published in Issue Year 2024Volume: 9 Issue: 3

Cite

Vancouver Doğan ZS, Tuğut N. Üreme Çağındaki Kadınların Cinsel Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi. J Cumhuriyet Univ Health Sci Inst. 2024;9(3):310-8.
 Download Cover Image

The Journal of Sivas Cumhuriyet University Institute of Health Sciences is an international, peer-reviewed scientific journal published by Sivas Cumhuriyet University, Institute of Health Sciences.