Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Veteriner Hekimlik, Diş Hekimliği, Eczacılık, Temel Tıp Bilimleri, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Beslenme ve Diyetetik, Ebelik ve Hemşirelik alanları başta olmak üzere sağlık bilimleri alanında güncel klinik ve deneysel özgün makale, derleme, olgu sunumu, editöre mektup türünde çalışmalar ile çok disiplinli alanlara ilişkin çalışmalar yayınlamayı amaçlamaktadır.

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nde Veteriner Hekimlik, Diş Hekimliği, Eczacılık, Temel Tıp Bilimleri, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Beslenme ve Diyetetik, Ebelik ve Hemşirelik alanları başta olmak üzere sağlık bilimleri alanlarında klinik ve deneysel özgün makale, derleme, olgu sunumu, editöre mektup türünde yazılara yer verilir.

Yazım Kuralları     Telif Hakkı Devir Sözleşmesi     Makale Revizyon Formu  Yazar Katkı Formu

Yayın Etiği

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Dergimizde sağlık bilimleri alanında güncel klinik ve deneysel araştırmalar, derleme, olgu sunumu, editöre mektup türünde çalışmalar ile çok disiplinli alanlara ilişkin çalışmalar hakemli makale şeklinde yayınlanır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda dergimizin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale red edilecektir. Dergimiz, editörya ve/veya hakemler tarafından iletilen uyarılara göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.

Araştırma Etiği

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nin her türlü bilimsel araştırma, sanatsal çalışma ve bunlarla ilişkili diğer etkinliklerde uyulmak üzere temel saydığı başlıca ilkeler şunlardır:

Araştırma Etiği Temel İlkeleri

Bilimsellik ilkesi: Veriler, bilimsel yöntemlerle elde edilir. Bunların değerlendirilmesi, yorumu ve kuramsal sonuçların elde edilmesinde de bilimsel yöntemlerin dışına çıkılmaz ve sonuçlar saptırılamaz. Elde edilmemiş sonuçlar araştırma sonuçlarıymış gibi gösterilemez.
Bilimsel araştırmalarda “yaşama saygı” ve “deneklere/ danışılanlara zarar vermeme” ilkesi: Araştırmalarda deneklere, danışılanlara ve araştırmaya ya da sanatsal etkinliğe konu olan her türlü doğal veya kültürel varlığa zarar vermemek esastır. Denekler ve danışılanlar, olası riskler konusunda açık biçimde bilgilendirilmeli ve deneye / incelemeye katılım kararının etki ve baskı altında olmaksızın özgürce verilmesi ilkesine uymaya özen gösterilmelidir. İnsan verileri içeren araştırmalar için katılımcıların kişisel verilerinin kullanımı, saklanması ve paylaşımı konularında bilgilendirilmiş olmaları ve onayları alınmalıdır.
Araştırmalara katılmama özgürlüğü ilkesi: Araştırmacılar, kendi bireysel kanılarına göre zararlı sonuçlara veya onaylamadıkları uygulamalara yol açabilecek araştırmalara veya açıklamalara katılmama hakkına sahiptir. Hiçbir araştırmacı belirli bir görüşü, düşünceyi ya da eylemi desteklemeye, savunmaya, dile getirmeye veya toplu açıklamalara katılmaya zorlanamaz.
Araştırmalarda akademik özgürlük ilkesi: Etik ilkelere aykırı olmadığı sürece araştırmalara ve sanatsal çalışmalara karışılamaz ve bunlar engellenemez. Buna karşılık araştırmacılar ve sanatçılar araştırma konu ve yöntemlerini belirlerken özellikle Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nin bütçe uygulama ilkeleri doğrultusunda ve yerel veya küresel duyarlılık gerektiren konularda özenli ve sorumlu davranır.

Yazarlar araştırma etiği konusunda YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ YÖNERGESİ'ne uygun şekilde hareket etmelidir.

Yayıncının Etik Sorumlukları

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nin yayıncısı olan Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Ensititüsü, kamu yararını gözeten ve kâr amacı gütmeyen bir kamu eğitim kuruluşudur.
Derginin Editörler Kurulu’nu, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Ensititüsü oluşturur. Editör, makalenin konusuna göre, gerekli olduğunda Editörler Kurulu üyesi olmayan öğretim üyelerine alan editörü olarak incelemesi için makale gönderebilir.

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nin Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları

• Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’ne başvurusu yapılan her makaleden, hatta yayımlanmasından sonraki tüm süreçlerinden Derginin Editörler Kurulu sorumludur. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; kişisel kazancı düşünmeden, bağımsız olarak karar vermeyi gerektirir. Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
• Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi Editörler Kurulu, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
• Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi Editörler Kurulu, Dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
• Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi Editörler Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur.
• Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi Editörler Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı güdüleyici politikalar belirler.
• Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi Editörler Kurulu, her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklar.

Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları

• Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel yazıma, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
• Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
• Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
• Editörler, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
• Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
• Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
• Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
• Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
• Editörler, Dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:

• Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

Yazarların Etik Sorumlulukları

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları:

• Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda birden fazla makalesini Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi'ne göndermemelidir.
• Yazar(lar), Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’ne özgün makale göndermelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
• Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
• Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
• Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin yöntem bölümünde belirtilmelidir.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nde makaleler basılmadan önce IThenticate (http://www.ithenticate.com/) yazılım programı ile taranmaktadır. Tarama sonrası makaleler gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir.
Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda cusbid@cumhuriyet.edu.tr adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir. 

Kabul edilen makaleler, dergi web sayfasından ücretsiz olarak on-line şekilde yayınlanmaktadır.